یکی از دغدغه های زنانی که تازه صاحب فرزند شده اند ، کم بودن شیر می باشد ؛ نگرانی آن ها عدم توانایی در سیر کردن نوزاد می باشد . در واقع مادران در مورد میزان شیر خود در ابتدای بارداری نگران هستند که مبادا فرزندشان وزن مناسب را بدست نیاورند .
برخی از این مادران به دلیل ناکافی بودن شیر خود ، شیر دادن را متوقف می کنند ؛ دلیل آن نیز تنها کم بودن شیر می باشد . اما اینطور نیست هر مادری حتی در صورت کم بودن شیر خود توانایی سیر کردن نوزاد را خواهد داشت .
لازم است بدانید که کم بودن شیر مادر موقتی بوده و برای اغلب مادران در طول دوران شیردهی اتفاق خواهد افتاد ؛ این وضعیت با حمایت های مناسب و همچنین با مشورت پزشک قابل درمان خواهد بود ؛ پس جای نگرانی نیست .
نشانه های کمبود شیر مادر در زمان شیردهی
در بسیاری از موارد شیر مادر برای سیر کردن نوزاد کافی بوده و نیازی به شیر خشک نخواهد بود ؛ در این میان چرا برخی از مادران از کمبود شیر خود و همچنین عدم سیر کردن نوزاد خود نگران هستند ؟ در ادامه برخی از نشانه های کمبود شیر مادر در زمان شیردهی را بیان خواهیم کرد :
کم شدن ادرار نوزاد
به طور متوسط میزان ادرار نوزاد تازه به دنیا آمده در روزهای اول باید بین 5 الی 6 بار در روز باشد ؛ به طوریکه پوشک بچه او در روز حداقل یکبار و پوشک پارچه ای او حداقل 6 بار عوض شود . این میزان از ادرار کردن نوزاد نشان دهنده این می باشد که نوزاد به اندازه کافی شیر می خورد .
همچنین لازم است بدانید که ادرار نوزاد باید کمرنگ بوده و بوی ناخوشایندی نداشته باشد ؛ در صورت تیره بودن و همچنین بوی ناخوشایند داشتن ادرار نوزاد نشان دهنده این مسئله می باشد که به اندازه کافی از شیر مادر خود تغذیه نمی کند .
حتما بخوانید: چرا کودکان به جای غذا انگشتشان را می خورند
عدم داشتن وزن مناسب
لازم است بدانید که نوزاد در روزهای اول تولد پیش از وزن گیری ممکن است حتی وزن خود را نیز از دست دهند ؛ اما این روند موقتی می باشد . سپس در روزهای دیگر شروع به وزن گیری کرده و ممکن است یک هفته کمتر و هفته ای دیگر بیشتر وزن بگیرد .
در صورت اطلاع از وزن نگرفتن نوزاد خود لازم است میانگین وزن گیری او را بررسی کنید ؛ از جمله روش های اطلاع از وزن گیری نوزاد ، غربالگری های نوزادان می باشد که برای مثال نوزاد از تولد تا سه ماهگی هر هفته 150 تا 200 گرم ، از سه تا شش ماهگی 100 تا 150 گرم به صورت هفتگی ، از شش تا دوازده ماهگی وزن نوزاد 70 تا 90 گرم در هفته افزایش وزن خواهد داشت .
کم شدن مدفوع نوزاد
مدفوع نوزاد در روزهای اول تولد چسبنده ، ضخیم و سیاه بوده که پس از یک تا دو روز ، رنگ مدفوع نوزاد مایل به قهوه ای شده و همچنین به تدریج رنگ آن نیز روشن تر خواهد شد . در روز پنجم که نوزاد از شیر مادر تغذیه کرده مدفوع او آبکی و همچنین رنگ آن سبز یا نارنجی خواهد شد .
گاه ممکن است رنگ مدفوع نوزاد به تدریج روشن تر نشده و همانند روزهای اول تولد تیره و ضخیم باشد ؛ این موضوع در واقع نشان دهنده این می باشد که به نوزاد به اندازه کافی شیر نرسیده و شیر مادر کافی نمی باشد .
علت کم بودن شیر مادر
گاه ممکن است مادر به دلیل نداشتن شیر کافی برای سیر نگه داشتن نوزاد ، از شیر خشک استفاده کند ؛ اما این کار صحیح نیست . مادر در صورت برخورد با این مشکل در ابتدا باید علت را شناسایی کرده و سپس چاره اندیشی کند .
غدد درون ریز و یا وجود مشکلات هورمونی
لازم است بدانید که ساخت شیر به سیگنال های هورمونی که به سینه ها ارسال شده بستگی داشته ؛ در نتیجه در صورت وجود مشکلات هورمونی ، تیروئید ، فشار خون بالا ، دیابت و یا سندروم تخمدان پلی کیستیک ممکن است شیر مادر کم شود .
حتما بخوانید: رفلاکس بابینسکی نوزاد
کمبود بافت سینه
کوچک بودن سینه زنان و همچنین کمبود بافت سینه در آن ها سبب کمبود شیر مادر خواهد شد ؛ در واقع سینه کوچک مجاری کافی برای تولید شیر در جهت رفع نیازهای کودک نخواهد داشت . لازم است بدانید که رشد مجاری در هر دوره بارداری انجام شده و همچنین شیردهی نه تنها سبب رشد مجاری بلکه افزایش بافت سینه مادر نیز خواهد شد ؛ در نتیجه این مشکل در مورد نوزاد دوم و یا سوم کمتر خواهد شد .
سابقه جراحی سینه
برخی از زنان که پیش از بارداری جراحی سینه انجام می دهند ؛ ممکن است پس از تولد نوزاد دچار کمبود شیر شوند . شاید تا به حال دیده یا شنیده باشید که برخی از زنان برای کوچک و یا بزرگ کردن اقدام به جراحی کرده که در برخی از مواقع سوراخ کردن نوک پستان بخشی از جراحی بوده که به مجاری شیر دهی آسیب وارد خواهد کرد .
البته لازم به ذکر است بدانید که میزان تاثیرگذاری جراحی بر کمبود شیر مادر به عواملی همچون مدت زمان میان جراحی ، نحوه انجام عمل و همچنین عوارض پس از جراحی و تولد نوزاد بستگی خواهد داشت .
عدم شیردهی در شب
شاید عجیب به نظر برسد اما عدم شیردهی در شب باعث کم و بی کیفیت شدن شیر مادر خواهد شد که متاسفانه برخی مادران از این موضوع آگاه نیستند . اغلب مادران هنگام تولد نوزاد به دنبال تکنیک و روش های مختلف خواباندن نوزاد در شب هنگام می باشند .
این موضوع در صورت اهمیت بسیار سبب حذف یک وعده غذایی نوزاد در شب و یا به وجود آمدن مشکل در وزن گیری نوزاد خواهد شد .
کلام آخر
گاه ممکن است کودک در طول روز چندین بار به سینه مادر چسبیده و طلب شیر کند ؛ اما همچنان در افزایش شیر مادر افزایشی مشاهده نخواهد شد . در صورت بروز این مشکل و همچنین شیر خوردن های مکرر نوزاد ، تغییری ایجاد نشود باید به پزشک مراجعه کنید .
حتما بخوانید: چرایی شیر نخوردن نوزاد
سوالات متداول
1- ✔️ از دلایل کم شدن شیر مادر چه می دانید ؟
✔️ گاهی ممکن است در طول دوران شیر دهی شیر مادر کم شده که از جمله علل مختلف آن می توان به جراحی سینه و غیره در مادر اشاره کرد که در متن مقاله دیگر دلایل ذکر شده است .
2- ✔️ نشانه های کمبود شیر مادر در زمان شیردهی چیست ؟
✔️ از جمله نشانه های کمبود شیر مادر در دوران شیردهی می توان به کمبود ادرار و یا مدفوع نوزاد و غیره اشاره کرد که در متن مقاله بیشتر به جزئیات پرداخته شده است .
3- ✔️ آیا مشکلات هورمونی در میزان شیر مادر تاثیر دارد ؟
✔️ بی شک بله میزان هورمون ، تیروئید و غیره در کاهش و یا افزایش شیر مادر تاثیر گذار است که در متن مقاله بیشتر در مورد آن توضیح داده شده است .
منبع : علت کم بودن شیر مادر