آیا می دانید هوش چیست؟ هوش انواع مختلفی دارد و باید انواع هوش به طور دقیق شناسایی شود. حتماً شنیده اید که می گویند برخی از افراد آی کیو بالایی دارند! این در حالی است که شاید تعریف درستی از آی کیو در ذهن بسیاری از ما به درستی وجود نداشته باشد. دقت کنید که هوش باید موقعیت درستی در افراد ایجاد کند.
هوش یکی از جالب ترین فرایند های روانی محسوب می شود و تعاریف مختلفی برای آن وجود دارد. برخی از افراد هوش را کنش مغزی می دانند و برخی نیز تعریف جدیدتری از هوش دارند! البته هیچ یک از این تعاریف به عنوان تعریف اصلی هوش در نظر گرفته نمی شود.
هوش چیست
پیش از اینکه انواع هوش را بشناسیم و باید بدانیم که هوش چیست و چطور می توان آن را ارزیابی کرد. تعریف هوش از نظر افراد متفاوت است.
1هوش به عنوان کنش مغزی:
چبرخی از افراد این تصور را دارند که هوش نوعی کنش مغزی است و به طور کلی معتقد هستند که توان روانی افراد زنده به معنای هوش انها است یعنی هرچه توان روانی بیشتر باشد به این معنی است که هوش شخص نیز بیشتر است. البته این تصور تا حدودی درست است اما نمی توان به کل آن را درست و دقیق شمرد.
2هوش در حل مسائل:
برخی دیگر از محققان معتقد هستند که هوش بخشی مهمی از حل مسئله را شامل می شود و به طور کلی کسانی باهوش تلقی می شوند که بتوانند مسائل دشوار را حل کنند حتی اگر کنش مغزی قوی نداشته باشند. مثلاً شخصی که یک سوال بسیار دشوار ریاضی را حل می کند، فرد باهوشی است و او می تواند امور متفاوتی را نیز به سادگی حل و فصل نماید.
3هوش به معنای تخیل:
دیدگاه این گروه در تعریف از هوش بسیار عجیب است. این گروه معتقد هستند که هوش ترکیبی از تفکر و خلاقیت است و انواع هوش بر اساس نوع تخیلات افراد دسته بندی می شود یعنی هرچه تفکر شما قوی تر باشد و بتوانید تخلیات بهتری داشته باشید آی کیوی بیشتری دارید. این عقیده سالهاست که با چالش زیادی روبرو بوده است و هنوز هم برخی از افراد آن را رد می کنند و معتقد هستند که هوش ربطی به تخیل انسان ندارد.
4هوش به معنای درک روابط علت و معلول:
از دیگر تعاریفی که در خصوص هوش دیده می شود این است که هوش درک روابط علت و معمولی دارد یعنی کسانی که می توانند درک درستی از علت و معلول داشته باشند هوش بالایی دارند.
حتما بخوانید: وِیژگی کودکان تیزهوش
انواع هوش
اگر بخواهیم در مورد انواع هوش صحبت کنیم قطعاً نیاز است که دیدگاه بزرگان را بدانیم و به طور کلی نمی توان دسته بندی یکسانی برای انواع هوش در نظر داشت.
انواع هوش از نظر کتل:
کتل معتقد است که دسته اول هوش به صورت هوش تصویری یا فضایی خواهد بو یعنی از تصاویر و الگوها و چیدمان درست استفاده می شود تا تجسم خارق العاده ای فراهم شود. هوش منطقی دومین نوع هوش از نظر کتل است. هوش منطقی که به نوعی به معنای هوش ریاضی نیز شناخته می شود توانایی در حل مسائل است، این گروه می توانند در تحلیل مسائل ریاضی بسیار عالی عمل کنند.
کتل معتقد است که هوش کلامی نیز در افراد وجود دارد. این هوش مربوط به، به کار بردن زبان گفتاری و نوشتاری خواهد بود و در بیان اندیشه و احساس بسیار کاربرد دارد. به طور کلی مهارت های مختلفی در این زمینه دیده می شود که شامل گوش دادن و حرف زدن و تدریس است. کتل دسته بندی برای هوش طبیعت گرا، جسمی و حرکتی، موسیقیایی و میان فردی نیز در نظر گرفته است و معتقد است که انواع هوش بسیار گسترده هستند.
انواع هوش از نظر گاردنر:
گاردنر برای اینکه متوجه شود هوش چیست، سعی کرد تست هایی روی کودکان انجام دهد. و همان تست ها را روی افرادی که از نظر مغزی آسیب دیده بودند، انجام داد. او به این نتیجه رسید که افراد یک سری استعداد و نبوغ مخصوص دارند که شاید به واسطه آزمون های سنتی مشخص نشود. از سوی دیگر او از ابزارهای تحقیقات عصبی نیز استفاده کرد و مدل های اوتیسم را وارد تست خود کرد.
مشخص شد که توان هوشی در بخش از مغز به نسبت بخش دیگر فرق می کند و این موضوع نظریه هوش چندگانه از گاردنر را مشخص کرد. او توانسته کتاب چهارچوب های ذهنی را در راستای انواع هوش به ثبت رساند. گاردنر معتقد است که انسان هشت نوع هوش مختلف دارد و نوع نهم نیز با عنوان هوش هستی گرا توسط گاردنر به ثبت رسیده است:
هوش کلامی-زبانی
هوش تصویری-فضایی
هوش منطقی-ریاضی
هوش جسمی-حرکتی
هوش موسیقیایی
هوش درون فردی
هوش برون فردی
هوش طبیعت گرا
انواع هوش از نظر اسپیرمن:
اگر بخواهیم انواع هوش را از نظر اسپیرمن توضیح دهیم شاید نیاز باشد روزها صحبت کنیم. به هر حال او معتقد است که هر انسانی یک توانایی کلی دارد که می توان زیربنایی از رفتارهای هوشمندانه او باشد. به این ترتیب توانایی شخص می بایست مشخص شده باشد. به طور کلی اسپیرمن هوش را بخش مهمی از استعداد ریاضی تلقی می کند و معتقد است که عملکرد هوشی افراد باید در ریاضیات مشخص شود.
البته ایرادهای زیادی به نظریه او گرفته شده است و هنوز هم چالش های گسترده ای در این زمینه دیده می شود اما به هر حال مشخص است که هوش باید در یک بستر درست و مناسب رشد کند در غیر این صورت اثربخش نخواهد بود و مشکلات زیادی ایجاد می شود. هوش برای افراد دسته بندی های خاص خود را دارد و هرکس باید بتواند مسیر درست هوش را در پیش بگیرد.
تعریف انواع هوش از دیدگاه افراد متفاوت است اما آنچه که مشخص است اینکه هوش قابلیت گسترش دارد و با تکنیک های موجود ی توان به سطح مناسبی از هوش دست یافت. اینکه شخصی نمی تواند یک تابع ریاضی را به خوبی حل کند به معنی کم هوش بودن او نیست وضعیت هوش او باید در سایر موارد سنجیده شده و کشف شود.
حتما بخوانید: صفر تا صد مدارس تیزهوشان
تفاوت بهره هوش با هوش هیجانی
حال که انواع هوش را متوجه شدیم وقتش رسیده کمی ساده تر در مورد آی کیو و ای کیو صحبت کنیم و تفاوت این دو مورد را به خوبی بدانیم.
توانایی های مربوط به IQ: آی کیو مربوط به پردازش بصری و مکانی است به طوری که دانش شخص نسبت به دنیا بیشتر می شود و استدلال بهتری نسبت به سیال ها خواهد داشت. از سوی دیگر او حافظه فعال کوتاه مدت بسیار قوی دارد. در این راستا مشخص است که آی کیو بیشتر برای ارزیابی ساخته شده است و به نوعی نگاه منطقی پشت آن است و به صورت بهره هوشی نیز شناخته می شود.
توانایی های مربوط به EQ: نامی که برای ای کیو در نظر گرفته می شود همان هوش هیجانی است. یعنی شخص در شناسایی احساسات قوی عمل می کند و می تواند احساسات دیگران را به خوبی ارزیابی کند. او کنترل درستی روی احساسات خود دارد و می تواند به واسطه احساسات ارتباطات اجتماعی را گسترش دهد و به رویکرد مناسبی دست یابد. چنین افرادی در ارتباط با دیگران بسیار خوب عمل می کنند چون احساس قوی دارند. تقویت هوش هیجانی نیز امری است که نیاز به تمرین و کسب مهارت دارد.
نمی توان گفت که آی کیو بهتر از ای کیو است یا برعکس! به هر حال همه ما نیاز به هر دو بخش هوشی را داریم و این ترکیب در کنار هم اثر بخش خواهد بود و می تواند ساختار بی نظیری ایجاد کند.
حتما بخوانید: قدرت ذهن و تمرکز
راه های تقویت هوش
برخی از افراد معتقد هستند که هوش افزایش پیدا نمی کند اما این نظریه به کل رد شده است و تکنیک های افزایش هوش در انسان به صورتی است که به خوبی می توان آن را دنبال کرد. بنابراین برای تقویت iq باید بتوانید از خودتان آغاز کنید تا به نتیجه درستی برسید.
از دست غیر غالب کمک بگیرید:
اگر راست دست هستید، از دست چپ خود برای افزایش هوش و مهارت استفاده کنید. مثلاً مدتی با دست چپ مسواک بزنید و یا کارهای نسبتاً دقیق و حساس را با دست غیر غالب انجام دهید. اگر بدانید که iq چیست قطعاً متوجه خواهید شد که این روش بسیار اثربخش بوده و سبب می شود تا در موقعیت درستی قرار بگیرید.
چشم خود را ببندید و یک کار مهم انجام دهید:
ما هم می دانیم که خداوند قدرت بینایی را داده تا از آن استفاده کنیم اما اگر بتوانیم برخی از کارها را با چشمان بسته انجام دهیم قطعاً نتیجه بهتری خواهیم گرفت. از یاد نبرید که به طور کلی وقتی چشم شما بسته است قدرت لامسه و دقت مغز شما بیشتر می شود. البته باید خیلی مواظب باشید.
کارهای تکراری را برعکس کنید:
اگر همیشه روی صندلی خالی دور میز ناهار خوری مینشیند، این بار جای خود را عوض کنید. در بررسی انواع هوش انسان مشخص شده است که وارونگی و یا عدم تکرار به رشد هوش کمک زیادی می کند. می توانید روال تکراری زندگی خود را کمی تغییر دهید.
بازی های فکری کنید:
قرار نیست بنشینید و سخت ترین مسئله ریاضی را حل کنید، همین بازی های ده سوالی به شما کمک می کند تا هوش خود را افزایش دهید. می توانید به نوبه خود بهترین هوش را در ذهن خود در نظر بگیرید. از یاد نبرید که به طور کلی پرورش مغز نیاز به صبر دارد و باید به چالش کشیده شود. انواع هوش از نظر هر شخص به نسبت شخص دیگر متفاوت است پس خودتان را به خوبی بشناسید.
حتما بخوانید: راز موفقیت در تحصیل
آخرین اخبار مرتبط با هوش
6 آذر 1400
پنج عادت مضر در افراد منجر به پایین آمدن ضریب هوش می شوند، این عادات مضر و آسیب زا شامل فرو رفتن زیاد در افکار ناراحت کننده، داشتن حس گناهی که رفع نشده، شکوه و گلایه بدون فایده، تحلیل بیش از اندازه طرد شدن توسط دیگران و نگرانی های زیاد و بی مورد که منجر به پرت شدن تمرکز می شوند، است.
سوالات متداول
1- ✔️ هوش چیست؟
✔️ هوش یکی از جالب ترین فرایند های روانی محسوب می شود و تعاریف مختلفی برای آن وجود دارد که در متن مقاله مطرح شده است.
2- ✔️ انواع هوش چیست؟
✔️ به طور کلی نمی توان دسته بندی یکسانی برای انواع هوش در نظر داشت اما دیدگاه برخی افراد در این مورد در متن مقاله شرح داده شده است.
3- ✔️ راه های تقویت هوش چیست؟
✔️ تکنیک های افزایش هوش در انسان به صورتی است که به خوبی می توان آن را دنبال کرد که در متن مقاله توضیح داده شده است.
منبع : هوش یا آی کیو چیست