آتش

در آموزه­ های دینی اسلام از انواع آتش سخن به میان آمده است؛ هم آتش مادی و محسوس و هم غیرمادی با معنای کنایی:

ـ آتش به عنوان یکی از مخلوقات خدا: «الَّذِی جَعَلَ لَکُمْ مِنَ الشَّجَرِ الأَخْضَرِ نَارًا فَإِذَا أَنْتُمْ مِنْهُ تُوقِدُونَ؛ همان کسی که برای شما از درختِ سبز، آتشزنه آفرید که اکنون شما از آن آتش می­افروزید.»(یس، آیه80)

ـ آتش، منشاء خلقت جن و شیطان: «قَالَ مَا مَنَعَکَ أَلاتَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُکَ قَالَ أَنَا خَیْرٌ مِنْهُ خَلَقْتَنِی مِنْ نَارٍ وَ خَلَقْتَهُ مِنْ طِینٍ؛[خداوند به او] فرمود: زمانی که تو را[به سجده] فرمان دادم چه چیز تو را از سجده کردن بازداشت؟ گفت: من از او بهترم؛ مرا از آتش پدید آوردی و او را از گِل آفریدی.»(اعراف، آیه12)

ـ آتش مادی(آتشی که حضرت ابراهیم(ع) در آن افکنده شد): «قَالُوا حَرِّقُوهُ وَ انْصُرُوا آلِهَتَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ فَاعِلِینَ قُلْنَا یَا نَارُ کُونِی بَرْدًا وَ سَلامًا عَلَی إِبْرَاهِیمَ؛ گفتند اگر کاری می ­کنید او را بسوزانید و خدایانتان را یاری دهید؛ گفتیم: ای آتش برای ابراهیم سرد و بی آسیب باش.»(انبیاء، آیه۶۹)

ـ آتش گناه: «إِنَّ الَّذِینَ یَکْتُمُونَ مَا أَنزَلَ اللَّهُ مِنَ الْکِتَابِ وَ یَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَنًا قَلِیلا أُولَئِکَ مَا یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ إِلا النَّارَ وَ لایُکَلِّمُهُمُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ لایُزَکِّیهِمْ وَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ أُولَئِکَ الَّذِینَ اشْتَرَوُا الضَّلالَةَ بِالْهُدَی وَ الْعَذَابَ بِالْمَغْفِرَةِ فَمَا أَصْبَرَهُمْ عَلَی النَّارِ؛ کسانی که آنچه را خداوند از کتاب نازل کرده، پنهان می‌دارند و به وسیله آن بهای ناچیزی به دست می‌آورند، آنان جز آتش در شکم­ های خویش فرو نبرند و خدا روز قیامت با ایشان سخن نخواهد گفت و پاکشان نخواهد کرد و عذابی دردناک خواهند داشت. آنان همان کسانی هستند که گمراهی را به[بهای‌] هدایت و عذاب را به [ازای‌] آمرزش خریدند، پس به راستی چه اندازه باید بر آتش شکیبا باشند!»(بقره، آیات۱۷۵ـ۱۷۴)

علاوه بر آنچه که بیان شد انسان با آتش ­های دیگری ـ که مفهوم استعاری دارند ـ نیز دست به گریبان است مانند: آتش جنگ، آتش هجران، آتش عشق، آتش قهر، آتش فتنه و...