دعای روز اول رمضان
«اللهمَّ اجعل صِیامی فیهِ صِیامَ الصائِمین، وَ قِیامی فیهِ قِیامَ القائِمین وَ نَبِّهنی فیهِ عَن نَومَةِ الغافِلین، وَ هَب لی جُرمی فیهِ یا اِلهَ العالَمین وَاعفُ عَنّی یا عافِیاً عَنِ المُجرِمین؛ خدایا قرار ده روزهام را در این ماه روزه روزهداران واقعی و شب زندهداریام را نیز مانند شب زندهداران و بیدارم کن در آن از خواب بیخبران و گناهم را بر من ببخش ای معبود جهانیان و درگذر از من ای درگذرنده از گناهکاران «.
چنانکه در یادداشت «ملک و ملکوت» گفتیم هر چیزی ملک و ملکوتی دارد، به به بیان ساده تر هر چیزی ظاهر و باطنی دارد؛ روزه هم ظاهر و باطنی دارد. ظاهر روزه خودداری از خوردن و آشامیدن و ترک مبطلات روزه است ولی باطن آن مهمانی خدا؛ لذا بزرگان روزه را به سه نوع تقسیم کرده اند:
الف ـ روزه عام: روزهای که عموم مردم میگیرند؛ نمیخورند، نمیآشامند و از اموری که روزه را باطل میکند خودداری می کنند. متاسفانه از انجام گناهانی که روزه را باطل نمی کنند ابایی ندارند.
ب ـ روزه خاص: روزهدار علاوه بر خودداری از خوردن و آشامیدن، مواظب اعضاء و جوارح است و گناهی مرتکب نمی شود.
پ ـ روزه خاص الخاص: روزهای که غیر از خدا هیچ چیز دیگری در دل روزهدار نباشد.
حضرت علی(ع) در مورد روزه عام و روزه داران نوع اول فرموده اند: «کم من صائمٍ لیس له من صیامه الا الجوع و الظّمأ و کم من قائمٍ لیس له من قیامه الا السّهر و العناء، حبّذا نوم الأکیاس و افطارهم؛ چه بسیار روزه داری که از روزه خود جز گرسنگی و تشنگی بهره ای نبرد و بسیار شب زنده داری که از شب زنده داریش بهره ای غیر از بیداری و رنج ندارد، چه خوب است خواب عارفان زیرک و افطارشان »(نهج البلاغه، حکمت 145)
در مورد روزه نوع دوم از ایشان نقل شده است که فرمودند: «لیس الصّوم الامساک عن المأکل و المشرب الصّوم الامساک عن کلّ ما یکرهه اللّه سبحانه؛ روزه، امساک از خوردن و آشامیدن نیست بلکه روزه، خودداری از تمامی چیزهایی است که خداوند سبحان آنها را بد می داند.(ابن ابی الحدید، ج 20، ص 259)
آن حضرت(ع) فلسفه وجوب روزه را اخلاص دانسته اند که در روزه نوع سوم دیده می شود: «فرض اللّه الصّیام ابتلاءً لاخلاص الخلق؛ خداوند روزه را آزمایشی برای اخلاص بندگانش قرار داد.»(نهج البلاغه، حکمت 252) به بیان دیگر: « الصّوم عبادةٌ بین العبد و خالقه، لایطّلع علیها غیره، و کذلک لایجازی عنها غیره؛ روزه، عبادتی است میان بنده و آفریدگارش و کسی غیر از او بر آن آگاه نمی گردد و همچنین کسی غیر از او بدان پاداش نمی دهد.»(ابن ابی الحدید، ج 20، ص 296)
ما در دعای روز اول، روزه نوع سوم را از خدا طلب می کنیم به همراه دو سه خواسته دیگر که ان شاء الله خداوند دعای همه روزه داران را اجابت فرماید.