براساس توحید افعالی، هیچ فعلی خارج از اراده حکیمانه خداوند نیست و این اراده الهی در زندگی انسان در هر کاری ـ حتی در انجام کارهای کوچک ـ فعال و حاضر است؛ این از الطاف الهی است که انسان به اراده خود مسیر زندگیش را تعیین می کند. علاوه بر این خداوند هیچ وقت انسان را به حال خود رها نکرده و همواره شرایطی را برای انتخاب بهتر فراهم می کند.
پاسخ خواسته های مادی و معنوی انسان ـ با در نظر گرفتن بالاترین سطح مصلحت ـ از جانب خداوند داده می شود که این عنایات الهی در زندگی افراد جامعه به وضوح دیده می شود. بنابر این آنچه در زندگی حاکم است اراده ازلی خداوند است از مجرای اختیار انسان، در بستر و شرایطی که خداوند عالم فراهم آورده است.
فرد مؤمن، در اثر شناخت ماهیت پدیده های حاکم بر عالم، همه آنها را از الطاف الهی می داند و جایگاه آنها را نسبت به خود در می یابد و در نتیجه، مقدرات الهی را در تمام شرایط حاکم بر خود می پذیرد. چنین انسانی بعد از رسیدن به مقام تسلیم و رضا در نهایت از تمامی محدودیت ها رهایی یافته و به منشأ قدرت، اراده و رحمت بی پایان متصل می گردد.