جمهوری آذربایجان که قبلا آران نامیده می شد در سال ۱۹۱۸ میلادی با نام جمهوری خلق آذربایجان استقلال یافت و پس از مدتی به جمهوری آذربایجان تغییر نام داد. این جمهوری، یکی از شش سرزمین ترک‌نشین مستقل و از اعضای فعال شورای همکاری کشورهای ترک زبان و سازمان بین المللی فرهنگ ترکی است. این کشور دارای یک حکومت متمرکز می باشد. حزب آذربایجان نوین از زمان استقلال، قدرت را در دست گرفته است. با اینکه ۹۷ درصد شهروندان آذربایجانی، مسلمان هستند، بر اساس قانون اساسی حکومت این کشور، سکولار است و هیچ دینی در آنجا رسمی نیست.
95 درصد جمعیت جمهوری آذربایجان مسلمان (85 درصد شیعه و ۱۵ درصد سنی) هستند. ۲٫۵ درصد ارتدوکس، ۲٫۳ درصد ارمنی و 7/0 درصد پیرو ادیان دیگر میباشند.
آذربایجان با ۱۸۲ کشور روابط سیاسی دارد و در ۳۸ سازمان و نهاد بین‌المللی از جمله سازمان ملل متحد، جنبش عدم تعهد، سازمان امنیت و همکاری اروپا، شورای اروپا و... عضویت است.
جمهوری آذربایجان در جنوب رشته‌کوه قفقاز و شمال رودخانه ارس و در کنار دریای خزر واقع شده‌است. سه رشته‌کوه، قفقاز بزرگ در شمال، قفقاز کوچک در غرب، و کوه‌های تالش در جنوب، این کشور را احاطه کرده‌است.
این کشور با ارمنستان ۱۰۰۷کیلومتر، با ایران ۷۶۵کیلومتر، با گرجستان ۴۸۰کیلومتر، با روسیه ۳۹۰کیلومتر و با ترکیه از طریق جمهوری خودمختار نخجوان ۱۵کیلومتر مرز مشترک دارد.
جمهوری آذربایجان به ۵۹ بخش، ۱۱ شهر و ۱ جمهوری خودمختار تقسیم شده‌است که جمهوری خودمختار نخجوان هم ۷ بخش دارد. در کل این کشور به ۶۶ بخش تقسیم شده‌است.
جمهوری آذربایجان بر پایه اصل تفکیک قوا اداره میشود و سیستم سیاسی آن از نظر حکومتی، بر پایه ریاست جمهوری است. رئیس جمهور هر ۵ سال یک بار از طریق انتخابات برگزیده میشود.
مجلس ملی جمهوری آذربایجان از ۱۲۵ نماینده تشکیل شده‌است.
قوه قضاییه جمهوری آذربایجان چهار دادگاه دارد: دادگاه قانون اساسی، دیوان عالی کشور، دادگاه استیناف و دادگاه اقتصاد
سیستم سیاسی جمهوری آذربایجان بر پایه اصول چند حزبی استوار است. در حال حاضر ۵۵ حزب سیاسی دارای مجوز بوده و مشغول فعالیت هستند. احزاب سیاسی از طریق عضویت در نهاد مقننه و نهادهای مدیریت محلی، در اعمال حاکمیت دولتی مشارکت می‌کنند. علاوه بر احزاب سیاسی، حدود ۴۰۰۰ تشکل مردم‌نهاد در کشور وجود دارد.
جمعیت آذربایجان درسال ۱۳۹۸ش/۲۰۱۹م حدود ده میلیون نفر برآورد شده است. در این کشور اقوام زیادی ساکن هستند که عبارتند از: آذری، لزگی (داغستانی)، روس، ارمنی، تالش، آوار، ترکمن، تاتار، اکراینی، سخور، گرجی، کرد، تات و... ؛ اکثریت مردم این کشور را آذریها تشکیل می‌دهند. آنها شیعه، ترک‌زبان و دارای فرهنگ ایرانی هستند. این کشور به عنوان دومین کشور شیعه در جهان، با میراث‌های معماری، آداب و رسوم، تنوع‌های فرهنگی و... شناخته میشود.
زبان رسمی کشور، ترکی آذربایجانی می‌باشد ولی زبانهای روسی، لزگی، تالشی، و تاتی نیز صحبت میشود. زبان آذربایجانی از شاخه جنوب غربی (اوغوز) زبانهای ترک است. تا قرن بیستم در اذربایجان از خط عربی استفاده می‌شد. الفبای سیریلیک (روسی) در سال ۱۳۱۸ش/۱۹۳۹م جایگزین آن شد. پس از استقلال، در سال ۱۳۷۱ش/۱۹۹۲م دولت جمهوری آذربایجان الفبای لاتین را رسمی کرد.