یکی از قوانین عالم طبیعت، قانون علّت و معلول است به این معنا که هر پدیدهای علّتی دارد. گناه و توبه هم در حیطه این قانون طبیعی قرار می گیرد؛ یعنی معصیت و توبه، آثار و تبعاتی دارند. البته بعضی از این آثار در دنیا ظاهر می شود و بعضی هم در آخرت دیده خواهد شد.
گناه آثار زیان باری بر زندگی دنیوی و اخروی انسان دارد؛ از قبیل: تباهی دل، زوال ایمان، محرومیت از روزی، حبس در قیامت، روسیاهی در دنیا و آخرت و...
تعدی و ظلم به دیگران از گناهانی است که موجب تیره و تار شدن هوا می شود. هر نوع گناهی که موجب گسترش ظلم و بی عدالتی گردد باعث می شود که نفس کشیدن در چنین فضایی سخت گردد. در بین معاصی، گناهانی هم وجود دارد که انسان را روسیاه می کند. مولای متقیان امیرمومنان(ع) در بند پنجاه و شش استغفار هفتاد بندی خطاب به خداوند عرض می کنند: «اللَّهُمَّ وَ أَسْتَغْفِرُکَ لِکُلِّ ذَنْبٍ یُوجِبُ سَوَادَ الْوُجُوهِ یَوْمَ تَبْیَضُّ وُجُوهُ أَوْلِیَائِکَ وَ تَسْوَدُّ وُجُوهُ أَعْدَائِکِ إِذْ أَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلی بَعْضٍ یَتَلاوَمُونَ فَقِیلَ لَهُمْ لا تَخْتَصِمُوا لَدَیَّ وَ قَدْ قَدَّمْتُ إِلَیْکُمْ بِالْوَعِیدِ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْهُ لِی یَا خَیْرَ الْغَافِرِینَ؛ بار خدایا! از تو آمرزش میطلبم برای هر گناهی که باعث روسیاهی می شود در آن روزی که چهره دوستانت سفید و چهره دشمنانت سیاه می گردد، آن زمانی که گروهی یکدیگر را ملامت می کنند، پس گفته می شود که نزد من با همدیگر مخاصمه نکنید، چه من پیش از این وعیدم را به شما رسانده بودم؛ پس بر محمد و آل محمد(ص) درود فرست و این گونه گناهم را بیامرز ای بهترین آمرزندگان.»
اگر یک شخص، گناهکار باشد این روسیاهی شخصی است و اگر جامعه باعث ظلم شود روسیاهی اجتماعی خواهد بود و در صورتی که ساکنان زمین ظلم کنند روسیاهی به زمین می رسد.
آخرین برگ سفرنامه باران این است / که زمین چرکین است
شفیعی کدکنی