منظور از سهام عدالت، فروش تسهیلات شرکت‌های دولتی است که به اقشار کم‌درآمد جامعه تعلق‌گرفته است. این سهام به شکل یک سبد سرمایه‌گذاری ارائه‌شده است و سهام‌داران در سود و زیان آن شریک هستند.حال باگذشت بیش از ۱۲ سال از شروع به کار این سازوکار حمایتی، ارزش سهام عدالت رو به رشد است. به‌طوری‌که در تاریخ نوشتار این متن که ۴ خرداد ۴۰۰ است ارزش سبد ۵۳۲ هزارتومانی به ۱۰ میلیون و ۵۴ هزار تومان و سهام یک‌میلیون تومانی به ۱۸ میلیون و ۹۴۰ هزار تومان رسیده است.
ارزش سهام عدالت چگونه محاسبه می‌شود؟
بعد از ۱۲ سال ۵۰ میلیون ایرانی این سال را دارند که ارزش کاغذی که به‌عنوان سهام عدالت به آن‌ها داده‌شده است چه میزان است. طبق آمار سازمان‌های خصوصی‌سازی سهام عدالت مشمولانی که سهام عدالت ۱ میلیون تومانی دارند، حدود ۴۱ میلیون ریال و ارزش هر سهم مشمولانی که سهام ۵۰۰ هزارتومانی دارند ۲۲ میلیون ریال محاسبه‌شده است.
درصورتی‌که این اعداد را در تعداد اعضای خانواده ضرب کنید، ارزش سهام عدالت هر خانوار مشخص خواهد شد. بااین‌حال با توجه به بازار می‌توان گفت که ارزش این سهام کاملاً سیال بوده و بسته به شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی صعود و نزول می‌کند.
ارزش سهام عدالت چقدر رشد کرده است؟
سهام عدالت و اختصاص آن به خانواده‌های کمتر برخوردار در دولت نهم کلید خورد و امروز بیش از ۱۲ سال از آن تاریخ می‌گذرد. در این مدت ارزش سهام عدالت دستخوش تغییرات زیادی شده است و از ۴۹ شرکتی که در این سبد قرار دارند ۳۵ تای آن‌ها در بورس ارائه‌شده‌اند.
ارزش مقطعی این ۳۵ شرکت حدود و ۲۲۷ هزار و ۸۲۵ میلیارد ریال محاسبه‌شده است. به عبارتی ارزش روز این شرکت‌ها ۱۵۸۸ هزار و ۹۴۴ میلیارد ریال رشد داشته است. ۱۴ شرکت غیر بورسی دارای ارزش واگذاری ۳۸ هزار و ۵۳۸ میلیارد ریال هستند. پس می‌توان نتیجه گرفت که ارزش سهام عدالت از تاریخ شروع به کار آن افزایش داشته است.
چرا ارزش سهام عدالت بعضی مشمولین کمتر از عدد مندرج در برگه است؟
در آغاز به کار سهام عدالت قرار بر این بود که هر فرد یک‌میلیون تومان سهام عدالت و هر خانواده ۵ نفره تا سقف ۵ میلیون سهام داشته باشند. قرار بر این بود که ثمن آن از سود شرکت‌های سرمایه پذیر در طول ۱۰ سال مستهلک شود؛ اما میزان سود عایدی در طول ۱۰ سال بدهی مشمولین را پوشش نداد. به همین دلیل است که در سامانه سهام عدالت، ارزش سهام عدالت بعضی مشمولین کمتر از میزان درج‌شده در برگه است.
سخن پایانی
متأسفانه ارزش سهام عدالت بر مبنای منطقی و یا محاسبات ریاضی محاسبه نمی‌شود و ازاین‌رو ممکن است تا بازه زمانی مشخصی صعودی و در بازه زمانی دیگر نزولی باشد. ازاین‌رو در صورت تمایل به فروش این سهام بهتر است تا زمان صعودی شدن قیمت‌ها شکیبا باشید.