برنج عنبر بو متعلق به جنوب کشور است دانه کوتاهی دارد و چون بسیار خوشبو است به آن عنبر بو می گویند . این برنج اولین بار در خوزستان و سپس در ایلام کشت شد ، هر دو برنج این مناطق از عطر و طعم بسیار مطلوبی برخوردارند. قیمت برنج عنبر بو بسیار مناسب است و بهتر است بجای خرید برنج خارجی برنج عنبر بو ارزان قیمت خریداری کنید. برنج عنبربو عمدتا در شهرهای اهواز، باغملک، شوشتر، دزفول، خرمشهر، رامهرمز و شادگان از استان خوزستان کشت می شود اما معمولا شهر شوشتر را با بهترین نوع برنج عنبر بو آن می شناسند. این برنج ۱۰ ساله است و از سال ۸۹ کشت آن آغاز شده و علاوه بر استان خوزستان، در شالیزارهای استان ایلام(سیروان و چرداول)، اصفهان، فارس، لرستان و خراسان رضوی(شهر کلات نادری) نیز کشت می شود.
چرا برنج عنبر بو فقط در خوزستان کشت می شود؟
برنج عنبربو، به نسبت برنج هایی که در شمال کشور برداشت میشوند مانند برنج هاشمی و علی کاظمی، آب کمتری نیاز دارد. در استان خوزستان با توجه به اینکه آب آن شور میباشد، برنج عنبربو با آب شور کشت میشود. بسیار سبک است، هضم آن بسیار آسان است و معده را اذیت نمیکند. این برنج طبعی گرم دارد و از ویژگی های بینظیر آن میتوان عاری بودن از هرگونه سم و کود شیمیایی را نام برد. مصرف آن برای افرادی که دچار سوء تغذیه میباشند بسیار مفید است، همچنین کاهش دهنده فشار خون میباشد. برنج عنبربو به مقدار بسیار زیادی دارای فیبر و ویتامین B است. با توجه به ویژگی های بینظیرش میتوان آن را یکی از بهترین نوع برنج دانست.
روش نگهداری برنج عنبر بو
این برنج را می توانید همانند سایر برنج ها در مکانی خشک و به دور از نور خورشید نگهداری کنید. زمان ماندگاری آن نیز حدودا ۷ ماه می باشد.
انواع برنج عنبر بو
1. برنج عنبربو سیروان
این برنج در مناطق مختلف شهرستان سیروان استان ایلام، از جمله سرابکلان، لرینی، گوراب سفلی و علیا، چگنی، لالا، اسلامیه، فاطمیه، شوراب خانعلی و هیوند کشت می شود و از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است.
2. برنج عنبربو امامی
برنج امامی از انواع برنج عنبربو شوشتر است که کارخانه آن در سال ۱۳۷۰ توسط بیژن امامی تاسیس شد و به همین نام معروف گردید. گلالک نام دیگر این برنج است. این برنج یکی از باکیفیت ترین ارقام برنج عنبربو است که کمترین میزان دانه های شکسته را دارد.
3. برنج عنبربو ایلام
کشت برنج عنبربو از گذشته تا الان جایگاه خاصی در مردم ایلام داشته و این برنج در اصل به اسم استان ایلام و شهرستان سیروان می‌شناسند و همچنین کیفیت این برنج از دیگر مناطقی که عنبربو کشت می کنند بیشتر است، مردم ایلام به این اعتقادند که این برنج عطر و طعم خاصی به غذاهای محلی می‌دهد یکی از اصلی ترین تولیدات استان ایلام همین برنج عنبربو است که سالیان سال است که کاشت آن شروع شده است.شهرستان سیروان نیزدر استان ایلام یکی از شهرهای حاصلخیز در زمینه تولیدات محصول کشاورزی است.
عنبربو به چه معناست؟
در لغت نامه دهخدا واژه عنبر به معنای ماده ای خوشبو است.
علاوه بر این در جنوب ماهی به نام عنبر وجود دارد که درون شکم آن ماده خاکستری رنگ و معطری تولید می شود به همین خاطر است که مردم جنوب نام این برنج را به دلیل بوی مطبوع اش، عنبربو گذاشته اند.
تفاوت برنج عنبربو با برنج چمپا چیست؟
گفته می شود که برنج عنبر بو از انواع برنج چمپا بوده و نام دیگرش چمپا می باشد.
اما باید به این نکته توجه کنید که برنج چمپا در شمال کشور نیز کشت می شود. در شمال به برنج های گروه دانه کوتاه چمپا می گویند.
بنابراین هنگام خرید برنج عنبربو حتما مطمئن شوید که کشت جنوب است یا شمال.
برنج چمپا(عنبربو) که در شادگان کشت می شود از با کیفیت ترین و خوش طعم ترین انواع برنج عنبربو می باشد.
ویژگی های برنج عنبربو
از نظر فیزیکی چاق و قد کوتاه است و پس از پخت همانند سایر برنج های ایرانی قد نمی کشد.
عطری و بوی زیاد , طعم خوب و مورد پسندی دارد.
برخلاف برنج های شمال که معمولا طبع آن ها سرد می باشد برنج عنبربو دارای طبعی گرم است.
به صورت نیم دانه و تمام دانه وجود دارد اما معمولا به علت قد نکشیدن آن هنگام پخت انتخاب مناسبی برای مهمانی ها و مجالس رسمی نمی باشد.
روش پخت آن با سایر برنج های ایرانی فرق دارد.
خواص و مزایای برنج عنبربو
بسیار سبک بوده و هضم آن آسان تر است و به چربی شکمی تبدیل نمی شود.
موجب کاهش تری گلیسرید و فشار خون می شود.
برای افراد دارای سوء تغذیه شدید مناسب است.
به دلیل طبع گرم آن برای افراد سرد مزاج بسیار مناسب بوده و بیماری های جسمی و روحی را به حداقل می رساند.
تحریکات معده و روده را کم می کند.
دارای میزان فراوانی از ویتامین های گروه B و E، فیبر و مواد مغذی و معدنی است.
در هر کشت محصول فراوان می دهد و به شرایط محیطی گوناگون مقاوم است.
نسبت به برنج های شمال به آب کمتری نیاز دارد.
اغلب به صورت ارگانیک تولید می شود و در مراحل کشت آن از کودها و سموم شیمیایی استفاده نمی گردد.
قیمت آن به نسبت سایر برنج ایرانی کمتر است.
نحوه پخت برنج عنبر بو
این برنج را می توان به سه روش طبخ کرد:
کته
دم کردن
آبکش کردن
بهتر است که این برنج را همانند سایر برنج های ایرانی به علت حفظ خواص و ویتامین های آن به روش دمی طبخ کرد.
اگر این برنج را بصورت آبکش تهیه کنید مقدار زیادی از عطر خود را از دست می دهد.
طرز پخت برنج عنبر بو
قبل از پخت حتما یک ساعت در آب به همراه مقدار دلخواه نمک بخیسانید.
اندازه یک بند انگشت بالاتر از سطح برنج روی آن آب بریزید و با مقداری روغن در یک قابلمه ترجیحا تفلون بر روی اجاق قرار دهید.
شعله گاز ابتدا زیاد باشد اما پس از جوش آمدن برنج و خشک شدن آب آن را کم کرده و از شعله پخش کن استفاده کنید.
این برنج نسبت به سایر برنج های ایرانی زمان کمتری برای طبخ نیاز دارد.
معایب و مشکلات برنج عنبر بو
به علت کوتاه بودن و قد نکشیدن آن هنگام پخت، برای مجالس و میهمانی های رسمی مناسب نیست.
شور شدن آب مناطق خوزستان کشت این برنج را با مشکل مواجه کرده است.
دارای دستور پخت خاص و متفاوتی است که با چندین بار تجربه بدست می آید بنابراین ممکن است در اولین تجربیات پخت آن رضایت کامل حاصل نشود.