در گذشته در کشور مان برای سقف بناها از روش طاق ضربی استفاده می کردند که به دلیل وزن بالای این سقف ها و همچنین مقاومت پایین آن ها در برابر زلزله رفته رفته منسوخ شدند و در حال حاضر بیش تر از سقف های تیرچه بلوک استفاده می گردد . در اجرای سقف تیرچه بلوک می توان از بلوک های سیمانی ،، سفالی و یونولیت استفاده نمود . سقف های سبک تر از نظر مهندسان دارای استحکام بیش تر و در نتیجه مناسب تر هستند . نصب یونولیت سقفی به عنوان بلوک در اجرای تیرچه بلوک می تواند به طور چشمگیری وزن سازه را کاهش دهد .
یونولیت سقفی چیست ؟
از یونولیت های سقفی استاندارد به عنوان قالب بتن در سقف های تیرچه بلوک استفاده می شود . آن ها غالباً به شکل مکعب مستطیل هستند . یونولیت های سقفی استاندارد دارای ۲۰۰ سانتی متر طول و همچنین ۵۰ سانتی متر عرض هستند و ارتفاع آنها ۲۵ سانتی متر می‌باشد و دارای چگالی ای بین ۷ تا ۸ کیلوگرم بر متر مربع هستند . از یونولیت های سقفی علاوه بر اجرای سقف های تیرچه بلوک در لایه میانی ساندویچ پانل ، زیر لایه های پوششی سقف لوله ها و یا شیروانی نیز استفاده می شود . همچنین از آن ها در برخی موارد به عنوان عایق صوتی و حرارتی نیز استفاده می گردد .
نحوه ی نصب یونولیت سقفی :
در اجرای سقف تیرچه و یونولیت باید به نکته ی مهمی توجه نمود . این سازه ها به صورت ترکیبی از بتن و فولاد اجرا می شوند که ایجاد تناسب بین آن ها و ایجاد هماهنگی بین مقاومت کششی و تنشی بسیار اهمیت دارد . اجرای سقف تیرچه یونولیت را می توان به چند مرحله تقسیم نمود که به تفکیک در مورد هر مرحله صحبت خواهیم کرد . در مرحله ی اول باید تیرچه ها که عرض و طول آن ها متناسب با نوع سازه است به محل ساختمان آورده شوند بدیهی است که عرض و طول تیرچه ها می توانند نحوه ی حمل را با جرثقیل یا ماشین های سبک تعیین کنند . در گام دوم تیرچه ها بر روی دیوار ها با دقت زیاد این نصب خواهند شد در این مرحله باید توجه کرد که ارتفاع دیوارها باید با یکدیگر یکسان باشد ( تراز باشد ) .
در گام بعدی به نصب سیستم حامی تیرچه یا به اصطلاح شمع بندی می پردازیم . در این گام از شمع های فلزی در جهت پیشگیری از خم شدن یا شکستن تیرچه ها پس از قرار گیری یونولیت استفاده می کردند . فاصله ی بین تیرچه ها ارتباط مستقیمی با سایز یونولیت ها دارد . سپس یونولیت ها بر روی تیرچه ها قرار می گیرند و شمع بندی کامل صورت می گیرد .
در گام بعدی پس از قرار دادن یونولیت ها از میلگرد حرارتی جهت افزایش استحکام کششی سقف استفاده می گردد .
در گام بعدی قسمت هایی مثل کناره های سقف و نوک تیرچه که خالی مانده اند را با بتن پر می نماییم برای این کار می توانیم از قالب در چهار سمت کار استفاده کنیم که پس از بتن ریزی از حرکت یونولیت ها نیز جلوگیری می نماید . بتن ریزی به صورت تک مرحله ای یا دو مرحله ای انجام می گردد .
گام آخر مربوط به شیب بندی نهایی است با توجه به مکان قرارگیری سیستم های تخلیه ی فاضلاب شیب بندی نهایی صورت می پذیرد . البته با توجه به نظر سازنده ممکن است شیب بندی در هنگام بتن ریزی انجام شود اما غالباً در مرحله ی جداگانه و پس از این که بتن حالت اولیه گرفت انجام می شود .
مزایای یونولیت سقفی
– استفاده از یونولیت سقفی باعث کاهش وزن سقف می شود که نتیجه ی آن کاهش وزن سازه است .
– صرفه جویی در زمان
– به دلیل داشتن ابعاد مناسب باعث کاهش تعداد تیرچه ها و ستون ها می گردد که نتیجه ی آن کاهش مصرف آهن و فولاد می‌باشد که کاهش هزینه‌ها را به دنبال خواهد داشت .
– مقاومت مناسبی در مقابل زمین لرزه و حریق دارد .
– عایق حرارتی و صوتی خوبی می باشد .
– حمل و نقل آن آسان است و از نظر اقتصادی نیز هزینه ی حمل و نقل به صرفه می باشد .
معایب یونولیت سقفی
– به دلیل این که فضای زیادی از داخل تیرچه ها را اشغال می کند باعث می‌شود که جای کمی برای بتن باقی بماند
– معمولاً پس از اجرا و نصب یونولیت سقفی گچ کاری به صورت مستقیم روی آن انجام می‌شود و در صورت بروز حادثه آتش سوزی یونولیت می‌سوزد و قطره قطره به همراه گچ روی سر ساکنین می ریزد . همچنین اگر جنس مرغوب و آرام سوز یونولیت مورد استفاده قرار نگیرد باعث افزایش شعله ور شدن آتش می شود و حوادث ناگوار تری روی خواهد داد .
– در محل اتصال یونولیت ها به هم به دلایل متعددی همچون اختلاف ضریب انبساط در سطح گچ کاری شده ترک هایی ایجاد می گردد که موجب کاهش زیبایی و همچنین افزایش احتمال ریزش گچ می‌شود .
قیمت اجرای سقف تیرچه یونولیت :
نکته ی مهم که باید در نظر بگیریم این است که دو عامل اصلی در تعیین قیمت اجرای این نوع سقف موثر است . یکی قیمت یونولیت و دیگری قیمت تمام شده ی تیرچه . بدون شک هزینه ی اجرای یک سقف ارتباط مستقیمی با ابعاد آن سازه دارد و هرچه ابعاد سازه بیش تر باشد به مراتب تعداد تیرچه ها و یونولیت های به کار رفته نیز بیش تر خواهد شد که باعث می شود هزینه ی اجرای سقف نیز افزایش یابد . آن چه که اهمیت دارد و باید در نظر داشته باشیم این است که قیمت تیرچه ها بر حسب متر مربع محاسبه می گردد و در برخی مواقع این محصول بر اساس طول نیز قیمت گذاری می‌شود اما به هیچ عنوان نباید بر اساس وزن قیمت گذاری شود چون این گونه زمینه های لازم برای تقلب فراهم می شود و فروشندگان تیرچه برای کسب سود بیش تر از فولاد های نا مرغوب موجود در بازار که وزن زیاد و در عین حال قیمت کم دارند جهت ساخت تیرچه ها استفاده می کردند . در تعیین قیمت یونولیت هم عواملی مانند : ابعاد و وزن تاثیر گذارند . طبیعی است که هر چه یونولیت سنگین تر و بزرگ تر باشد قیمت آن نیز بیش تر است . بنابراین قیمت اجرای سقف تیرچه و یونولیت در وهله ی اول به ابعاد و به تبع آن به ابعاد تیرچه و تعداد یونولیت هایی که به کار رفته است بستگی دارد .