همانطور که می‌دانید اکثر کامپیوترها از سیستم عامل مایکروسافت ویندوز استفاده می‌کنند ولی آیا سرورها که کامپیوترهای بسیار قدرتمندی هستند و می‌توانند کاربران بسیاری را در شبکه مدیریت کنند و از سخت افزارهای قدرتمندی بهره می‌برند نیز از همین نسخه‌های ویندوزی که ما استفاده می‌کنیم استفاده می‌کنند؟! در ادامه این مقاله می‌خواهیم درباره سیستم عامل مایکروسافت ویندوز سرور که مختص سرورها می‌باشد صحبت کنیم.
امروزه اکثر کامپیوترها و کاربران کامپیوتر از سیستم عامل مایکروسافت ویندوز استفاده می‌کنند ولی ویندوزی که کاربران خانگی و اداری استفاده می‌کنند مناسب برای سرورها نیست زیرا سرورها از سخت افزارهای بسیار قدرتمندی استفاده می‌کنند و همزمان به تعداد کاربران بسیاری خدمات می‌دهند پس به همین دلیل شرکت مایکروسافت که تولید کننده سیستم عامل ویندوز هست برای سرورها نیز سیستم عامل مختصی را به نام ویندوز سرور تولید و منتشر کرد این سیستم عامل برای کامپیوترهای معمولی و کاربران عادی مناسب نیست و فقط باید بر روی سرورها استفاده شود زیرا بعضی از امکاناتی که کاربران معمولی نیاز دارند داخل این سیستم عامل نیست و همینطور امکانات اضافی که این سیستم عامل دارد به کار کاربران معمولی نمی‌آید، در ادامه شباهت‌ها و تفاوت‌های ویندوز سرور را با ویندوز معمولی می‌بینیم که در اینصورت بهتر متوجه کاربرد هر یک خواهید شد.
https://www.microsoft.com/en-us/windows-server
تفاوت ویندوز سرور با ویندوز معمولی
ظاهری
از نظر ظاهری تفاوتی بین ویندوز سرور و ویندوز معمولی وجود ندارد و حتی در نگاه اول متوجه نمی‌شوید که کدام نوع سیستم عامل در مقابل شما است و بطوریکه کاملا اظ نظر ظاهر شبیه یکدیگر هستند.
سخت افزاری
ویندوز سرور محدودیت سخت افزاری همانند ویندوز معمولی ندارد به طور مثال می‌توان در ویندوز ۱۰ نسخه پرو 64 بیتی تا ۲ ترابایت رم را روی سیستم نصب و پشتیبانی کرد در حالیکه در ویندوز سرور می‌توان تا ۲۴ ترابایت رم استفاده کرد در ویندوز ده نسخه ۶۴ بیتی تنها تا ۲۵۶ هسته را پشتیبانی می‌کند ولی ویندوز سرور تا بی نهایت هسته پردازنده را پشتیبانی می‌کند.
کاربران شبکه
در ویندوز ده حداکثر تعداد 20 اتصال کاربر به شبکه را می‌توان مدیریت کرد در حالیکه در ویندوز سرور با توجه به قدرت سخت افزاریتان حتی تا بینهایت اتصال کاربر را می‌توان در شبکه مدیریت کرد.
نرم افزارها
ویندوز سرور نسبت به ویندوز عادی در استفاده از نرم افزارها دارای محدودیت‌هایی است به طور مثال در ویندوز سرور نمی‌توان از مایکروسافت استور، کورتانا و مرورگر ادج استفاده کرد و حتی وارد حساب کاربریتان در مایکروسافت شد ولی ویندوز سرور دارای برخی نرم افزارهای اختصاصی است که در ویندوز معمولی وجود ندارد از جمله نرم افزارهای سازمانی که از این نرم افزارهای برای سازمان های بزرگ استفاده می‌شود از جمله این نرم افزارهای سازمانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد و لازم به ذکر است که این نرم افزارها قابل استفاده برای کاربران عادی در ویندوزهای معمولی نمی‌باشد
• اکتیو دایرکتوری (Active Directory)
o سرویس مدیریت کاربران برای استفاده از منابع شبکه است
• فایل و ذخیره سازی
o فایل سروری است که تمامی فایل‌های مورد نیاز آنجا ذخیره شده و همه کاربران به راحتی می‌توانند به آن فایل‌ها دسترسی داشته باشند
• DHCP
o اتوماتیک به دستگاه‌های موجود در شبکه آدرس آیپی اختصاصی می‌دهد
• سرویس‌های پرینت
o با این قابلیت نیازی نیست که برای هر کامپیوتر پرینتر جداگانه خریداری شود بلکه با سرور پرینت می‌توان تمامی کامپیوترها و پرینترها را به یکدیگر متصل کرده و مدیریت کرد در اینصورت دستورات پرینت ابتدا به سرور ارسال و سپس از سرور به سمت پرینتر ارسال می‌شود تا بتوان به راحتی و بهترین شکل دستورات پرینت را مدیریت کرد و خللی پیش نیاید.
• سرویس‌های به روز رسانی ویندوز
o به جای اینکه کامپیوترهای داخل شبکه آپدیت‌های ویندوز را مستقیما از اینترنت دانلود کنند و حجم زیادی از اینترنت را هدر دهند، ابتدا آپدیت‌ها بر روی سرور دانلود می‌شوند و سپس کامپیوترهای داخل شبکه آن آپدیت‌ها را از سرور داخل شبکه دریافت می‌کنند.
هزینه خرید
مسلما هزینه خرید ویندوز سرور بیشتر از ویندوز معمولی است به طوریکه هم اکنون قیمت‌ها در سایت خود مایکروسافت به این شکل هستند
ویندوز ۱۰ پرو 199 دلار است که با قیمت دلار امروز (شهریور 1400) تقریبا برابر با پنج میلیون تومان می‌شود
ویندوز سرور 559 دلار است که با قیمت دلار امروز (شهریور 1400) تقریبا برابر با پانزده میلیون تومان می‌شود
نسخه های ویندوز سرور
برای اولین بار در سال 1993 بود که از سیستم عامل Windows NT 3.1 Advanced Server برای سرورها نیز استفاده می‌شد تا اینکه در سال 2003 مایکروسافت سیستم عامل‌های سرور را به طور رسمی به ویندوز سرور تغییر داد، در ادامه درباره هر یک از نسخه های ویندوز سرور کمی صحبت می‌کنیم.
Windows NT 3.1 Advanced Server
اولین نسخه از ویندوز سرور در سال 1993 معرفی شد.
Windows NT 3.5 Server
سال عرضه 1994
Windows NT Server 3.51
سال عرضه این نسخه 1995 بوده است
Windows NT Server 4.0
سال عرضه 1996
ویندوز سرور 2000
سال عرضه 2000
مایکروسافت ویندوز سرور ۲۰۰۰ را در سه مدل Server و Advanced Server و Datacenter عرضه کرده است.
ویندوز سرور 2003
این نسخه از ویندوز سرور در سال 2003 عرضه شده است
در این نسخه از ویندوز سرور امکان بروزرسانی بدون اینکه نیازی به ریستارت کردن ویندوز باشد ارایه شد و همچنین NET framework نیز در ویندوز سرور 2003 افزوده شده است که مایکروسافت این نسخه را در چهار مدل Standard و Enterprise و Datacenter و Web عرضه کرده است.
ویندوز سرور 2008 R2
دو سال بعد از انتشار ویندوز سرور 2003 این نسخه منتشر شد که آپگرید رایگان نسخه قبلی خود بود که بر افزایش امنیت تاکید داشت و از دیگر امکانات آن افزوده شدن اکتیو دایرکتوری و فشرده سازی اطلاعات برای لنتقال می‌باشد.
ویندوز سرور 20۰۸
پیشرفت در اکتیو دایرکتوری، ارتقای Hyper-V که برای ساخت ماشین مجازی بودند و افزوده شدن چند نرم افزار مدیریتی جدید می‌باشد
ویندوز سرور 2008 R2
این نسخه از ویندوز سرور سال 2009 عرضه شد که البته بیشتر به روزرسانی‌های آن فنی بوده است.
ویندوز سرور 201۲
ار مهمترین اتفاق رخ داده در این نسخه از ویندوز سرور افزودن ویژگی‌هایی بود که بتواند نیز در فضای ابری Cloud نیز رقابت کند
ویندوز سرور 201۲ R2
تنها یک سال پس از عرضه نسخه قبلی این نسخه در سال ۲۰۱۳ وارد بازار شد
ویندوز سرور 2016
ویندوز سرور 2019
نهمین نسخه از ویندوز سرور بود که در سال 2018 عرضه شد
ویندوز سرور 2022
این نسخه جدید از ویندوز سرور یعنی ویندوز سرور 2022 بر پایه ویندوز سرور ۲۰۱۹ ساخته شده است که تمرکز اصلی این نسخه بر روی امنیت می‌باشد، مایکروسافت اعلام کرده است که از این سیستم عامل تا سال 2031 پشتیبانی می‌کند.
برای مطالعه مقالات بیشتر به سایت یاقوت مراجعه کنید.