ﺳﺮﻧﮓ یک لوله ی استوانه ای می باشد، که در بخش داخلی آن یک ﭘﻴﺴﺘﻮن ﻗﺮار داده شده است، و ﺑﺎ ﻋﻘﺐ ﻛﺸﻴﺪن اﻳﻦ ﭘﻴﺴﺘﻮن ﻣﺎﻳﻊ، ﮔﺎز و ﻳﺎ ﻫﻮا وارد ﻟﻮﻟﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ای می شود، و ﺑﺎ فشار دادن آن به ﺟﻠﻮ باعث می شود، تا از ﻫﻤﺎن ﻣﺤﻞ ورودش ﺧﺎرج ﺷﻮد. نکته ی مهمی که در این مورد وجود دارد، این است، که ﺗﺰرﻳﻖ ﻫﻮا ﺑﻪ داﺧﻞ رگ ها ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻄﺮﻧﺎک می باشد، و می تواند ﺑـﺎ اﻳﺠﺎد آﻣﺒﻮلی هوا منجر به ﻣﺮگ افراد شود. جنس بدنه ی سرنگ از پلاستیک ﻳﺎ ﺷﻴﺸﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه، ﻛﻪ ﺑﺮ روی آن ﻣﺪرج ﺷﺪه، و ﺣﺠﻢ ﻣﺎﻳﻊ درون آن را ﺑﺮﺣﺴﺐ سی سی ﺷﻔﺎف و ﻳﺎ میلی لیتر ﻧﺸﺎن می دهد. ﺑﺪﻧﻪ ی سرنگ ﻛﺎﻣﻼً بی رﻧﮓ می باشد، تا بتوانید محتویات درون سرنگ را ببینید. سرنگ ها به صورت کاملاً استریل می باشد، و اکثراً برای انجام تزریقات در منزل، نمونه گیری (آزمایش خون)، تزریق آمپول در منزل، تزریق سرم در منزل مورد استفاده قرار می گیرند.
اجزاء سرنگ
- محفظه یا بدنه
مخزنی که در داخل سرنگ وجود باید دو کار مختلف را انجام دهد.
با توجه به این که بدنه ی سرنگ شفاف می باشد، می توانید داخل سرنگ را ببینید، و در صورت وجود حباب می توانید از حضور آن معطلع شوید.
هم چنین مدرج بودن محفظه باعث می شود، تا میزان مایع تزریقی کنترل شود.
- پیستون
پیستون سرنگ موظف است، تا فشار وارده از سمت سیلندر را کنترل کند. همچنین از نشت ماده ی تزریق به فضای بین سیلندر و بدنه جلوگیری می کند.
- سیلندر
سیلندر بخشی می باشد، که به گسکت متصل شده، و باعث آسان کردن و راحتی استفاده می شود.
- سر سوزن
سر سوزن (نیدل) با توجه به نوع سرنگ می تواند به صورت پیچی و یا فشاری روی بدنه بسته شود.
انواع سرنگ تزریقات
سرنگ ها در مدل های مختلفی برای انجام انواع تزریقات مورد استفاده قرار می گیرند. سرنگ ها از نظر حجم در مدل های مختلف (2، 3، 5، 10، 20، 50) تقسیم می شوند، و کوچکترین حجم آن ها از 0.3 سی سی آغاز می شود.
هر سی سی معادل یک میلی لیتر می باشد. بزرگ ترین سرنگ ها، سرنگ هایی با حجم ۵۰ سی سی و سرنگ گاواژ (سرنگ گاوی) می باشند. هم چنین می توان سرنگ ها را بر اساس نوک آن ها نیز طبقه بندی کرد. بر این اساس به چهار دسته ی زیر تقسیم می شوند.
- ساده
- پیچی
- کاتتری
- خارج از مرکز
سرنگ ها را می توان به دو نوع سه تکه و دو تکه نیز طبقه بندی کرد. همه ی سرنگ های سه تیکه دارای قطعه ای به نام پیستون و سرنگ های دو تیکه این قطعه را ندارند.
سرنگ سر پیچ دار (لوئر لاک)
در سرنگ سر پیچ دار سر سوزن به طور کامل بر روی بدنه‌ی سرنگ متصل شده است، و همین موضوع باعث می شود، تا از نشت داروها به بیرون جلوگیری شود. این نوع از سرنگ ها از نوع سه تیکه (پیستون دار) هستند.
سرنگ فشاری ساده (لوئر اسلیپ)
سرنگ فشاری ساده گزینه ی مناسبی برای تزریق دارو و خون گیری می باشد. اغلب در آزمایشگاه ها و مراکز درمانی از سرنگ ها استفاده می شود. سرنگ های ساده می تواند به صورت دو تکه و سه تکه ساخته شوند. قیمت این سرنگ ها نسبت به مدل قبلی کمتر می باشد.
سرنگ انسولین
از سرنگ انسولین برای تزریق انسولین در بیماران دیابتی استفاده می شود. این نوع از سرنگ ها در حجم های 0.3 سی سی، 0.5 سی سی و 1 سی سی ساخته می شوند. سرنگ انسولین در مدل های مختلف به صورت سر جدا، سر خود و لوئر لاک تولید می شوند. از نوع لوئر لاک این سرنگ می توان برای تزریق مواد مزوتراپی و ژل استفاده کرد.
سرنگ توبرکولین
سرنگ توبرکولین مناسب برای تزریق مایعاتی می باشد، که غلیظ هستند، و باید به مقدار کم تزریق شوند، مورد استفاده قرار می گیرند. از این سرنگ ها می توانید برای شست و شوی زخم استفاده کنید. سرنگ توبرکولین محفظه ی باریک و سر سوزن کوتاه دارد. به همین خاطر برای انجام تزریقات کودکان مناسب می باشند. حجم این نوع سرنگ 1 سی سی می باشد.
سرنگ گاواژ
سرنگ گاواژ بزرگ ترین و بالاترین حجم سرنگ یعنی ظرفیت 50 سی سی دارند، و فقط برای انتقال غذا و دارو مورد استفاده قرار می گیرند. طراحی نوک آن به صورت مخروطی می باشد، که باعث کاربری راحت تر و قرار گرفتن راحت مایعات در داخل سوند معده می شود. هم چنین می توان برای شستشوی مثانه، تخلیه و ترشحات مواد از معده از آن استفاده کرد.
سرنگ شیشه ای
سرنگ شیشه ای نسبت به دیگر مدل ها مقاوم تر و با کیفیت تر می باشند، و هر زمانی که سرنگ های پلاستیکی قابل استفاده نباشند، می توان از این سرنگ ها استفاده کنید. حتماً باید با دستگاه اتوکلاو استریل شوند، و می توان چند بار از آن ها پس از استریل کردن مجدد استفاده کرد. این سرنگ ها قابلیت تحمل دمای بالا را دارند. هم چنین می توان برای تزریق ژل و بوتاکس از آن استفاده کرد. قیمت سرنگ های شیشه ای نسبت به سرنگ های پلاستیکی گران تر می باشد.
سرنگ شستشو
هنگام که عصب کشی دندان ها انجام می شود، و هنگامی که کانال ریشه دندان از عصب دندان کاملاً پاکسازی شد، احتیاج به شست و شوی ریشه دارد. شست و شوی دندان به این دلیل انجام شود، که باقی مانده های ذرات پالپ و یا باکتری و میکروب هایی که احتمالاً در حین عصب کشی وارد کانال ریشه دندان شده اند، خارج شود.
برای شستشوی ریشه دندان از یک سرنگ شستشو و سر سوزن استفاده می شود، و پزشک معالج با توجه به میزان نیاز خود از محلول شستشو دهنده کشیده و به داخل کانال ریشه دندان هدایت می کند.
نکات مهم هنگام استفاده از سرنگ
با توجه به این که سرنگ یک وسیله یک بار مصرف می باشد، به هیچ عنوان نباید از آن مجدداً استفاده کنید.
هر سرنگ برای یک شخص استفاده می شود. در صورتی که به صورت اشتراکی از سرنگ برای فرد دیگری استفاده شود، ممکن است، باعث انتقال بیماری های خونی (ایدز، هپاتیت و…) شود.
سرنگ ها در بسته بندی استریل شده، قرار می گیرند. در صورتی که مشاهده کردید، بسته ی آن باز است، به هیچ عنوان از آن استفاده نکنید.
بعضی از سرنگ ها بدون سر سوزن به بازار عرضه می شوند. برای استفاده تزریقی از این سرنگ ها باید سرسوزن را به طور جداگانه تهیه کنید.
با توجه به نوع تزریق سایز سرنگ را انتخاب کنید.
زمانی که سرنگ و یا سرسوزن بعد از باز کردن بسته بندی بر روی زمین افتاد، به هیچ عنوان از آن استفاده نکنید.
هنگام انجام تزریق وریدی سرنگ را به درستی هواگیری کنید.
در صورتی که سرسوزن به هر دلیلی شکسته بود، از آن استفاده نکنید.
برای کم تر کردن میزان درد در بیماران به هنگام انجام تزریق مواد زیبایی مانند تزریق فیلر یا مزوتراپی و یا بوتاکس، از سرسوزن های با گیج بالا (بالاتر از 25) و کوتاه استفاده کنید.
سرنگ و سرسوزن را در دسترس کودکان قرار ندهید.