انتخاب روغن مناسب گیربکس صنعتی، با شناخت نوع گیربکس و انواع روغن‌ها ممکن می‌شود. از اصول مهم در مراقبت از گیربکس صنعتی، روغن‌کاری است. روغن گیربکس از فرسایش قطعات جلوگیری کرده و کارکرد آن‌ها را بهبود می‌بخشد. در این مقاله سعی می‌کنیم ضمن آشنایی مختصر با انواع گیربکس صنعتی، درمورد ویژگی‌های روغن مناسب گیربکس صنعتی بحث کنیم.
گیربکس چیست؟
قبل از هر چیز، بهتر است بدانیم که گیربکس چیست و چه عملکردی دارد. به زبان ساده، گیربکس یا جعبه‌دنده، توان مکانیکی تولید شده را از منبع تولید به محل مصرف توان منتقل می‌کند. گیربکس صنعتی، قطعه‌ای است که کمک می‌کند تا سرعت دورانی و گشتاور در منبع تولید با مصرف‌کننده هماهنگ شود. پس درواقع گیربکس یک واسطه برای تعدیل انرژی موتورها است تا به بهترین شکل در کنار هم کار کنند.
انواع گیربکس صنعتی
گیربکس‌های صنعتی، انواع مختلفی دارند. شناخت همه این انواع و ویژگی‌هایشان از حوصله این مطلب خارج است؛ اما به طور خلاصه به آن‌ها می‌پردازیم. برای آشنایی بیشتر با گیربکس صنعتی و انواع مختلف آن، توصیه می‌کنیم مقاله گیربکس صنعتی را در سایت شرکت بازرگانی نیلویی مطالعه کنید.
- گیربکس حلزونی (Worm Gearbox): این نوع از گیربکس، باعث تغییر جهت چرخش، افزایش گشتاور و کاهش سرعت شافت می‌شوند.
- گیربکس خورشیدی یا سیاره‌ای (Planetary Gearbox): این نوع از گیربکس، با اشغال فضایی بسیار کوچک می‌تواند حداکثر مقدار گشتاور را منتقل کند.
- گیربکس کرانویل پینیون (Crown Wheel Pinion Gearbox): این نوع از گیربکس می‌تواند با زاویه ۹۰ درجه قدرت را منتقل کند.
- گیربکس هلیکال (Helical Gearbox) یا شافت مستقیم: این نوع از گیربکس، قدرت و حرکت را بین شافت‌ها منتقل می‌کند تا ضمن کم‌کردن دور، گشتاور را افزایش دهد.
- گیربکس آویز یا شافت موازی (Parallel Shaft Gearbox): این نوع از گیربکس در موتورهایی که گشتاور بالایی نیاز دارند به کار می‌رود.
همه انواع این گیربکس در سایت شرکت بازرگانی نیلویی به آدرس nilfen.com قابل‌بررسی هستند. در این سایت انواع مختلف هر نوع از گیربکس در برندهای متفاوت قابل‌بررسی و خریداری است. همچنین برای اطلاع از ساختار و نحوه عملکرد هر نوع از گیربکس صنعتی، می‌توانید مطالب جذاب و مفید موجود در سایت شرکت بازرگانی نیلویی را مطالعه کنید.
روغن گیربکس
همان‌طور که گفتیم، برای روان‌سازی حرکت قطعات و جلوگیری از فرسایش آن‌ها، از روغن گیربکس استفاده می‌شود. نکته‌ای که لازم است بدانید، این است که گیربکس‌های صنعتی با توان کم یا متوسط رو به کم، نیازی به روغن‌کاری ندارند. روغن‌کاری برای گیربکس‌ها با توان بالا یا متوسط روبه‌بالا انجام می‌شود.
روغن تهیه شده برای روانکاری، دو جزء دارد؛ روغن‌پایه و روغن افزودنی. روغن‌های افزودنی کمک می‌کنند تا کیفیت مطلوب در روغن‌پایه بالا رفته و کیفیت نامطلوب کاهش پیدا کند. پس در انتخاب روغن مناسب گیربکس صنعتی، باید به هر دو جزء سازنده توجه داشت.
روغن گیربکس یا واسکازین را باید باتوجه‌به نوع گیربکس صنعتی انتخاب کرد. ابعاد و اندازه، فلز یا آلیاژ سازنده و میزان اصطکاک چرخ‌دنده‌ها عوامل مهم در تعیین روغن مناسب گیربکس صنعتی هستند. اصولاً شرکت سازنده جعبه‌دنده، روغن مناسب گیربکس صنعتی خود را معرفی می‌کند.
ویژگی‌های روغن گیربکس
سه ویژگی مهم و مشترک در بهترین روغن‌های گیربکس وجود دارد:
- مقاومت در برابر اکسید شدن: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های روغن مناسب گیربکس صنعتی، مقاومت در برابر شرایط اکسیدکننده است. یک روغن گیربکس خوب، در مقابل گرمای حاصل از فعالیت موتور مقاومت کرده و باعث ایجاد رسوب نمی‌شود. این قابلیت باعث می‌شود تا عمر روغن افزایش پیدا کند و در مدت‌زمان طولانی‌تری نیاز به تعویض روغن باشد.
- مقاومت در برابر فشار: روغن مناسب گیربکس صنعتی، روغنی است که بتواند فشارهای وارده بر موتور را تا حد زیادی تحمل کند. اغلب گیربکس‌های صنعتی، فشار بالایی را تحمل می‌کنند و باید ضمن خنثی‌کردن این فشار، از موتور محافظت کرد. روغن افزودنی ep یک فاکتور مهم در کمک به مقاومت در برابر فشارهای وارده است.
- دفع آب: قابلیت مهم دیگری که روغن‌های گیربکس دارند، قابلیت دفع آب است. روغنی که آب را در خود حل نکند و از طرف دیگر، بتواند آب را از موتور دفع کند، روغن مناسبی محسوب خواهد شد.
پس توجه به سه مورد گفته شده در بالا علاوه بر درنظرگرفتن نوع و ویژگی‌های گیربکس صنعتی، فرمول طلایی در انتخاب روغن مناسب گیربکس صنعتی است. روغن مناسب گیربکس صنعتی، روغنی است که به‌خوبی روی سطوح گیربکس پخش شود، رسوب ایجاد نکند، از خوردگی جلوگیری کند، ویسکوزیته را تنظیم کند و مواردی ازاین‌قبیل.
انواع روغن گیربکس
روغن‌های گیربکس صنعتی بر اساس سطح کیفیت (API) و ویسکوزیته یا گرانروی (SAE) طبقه‌بندی می‌شوند. روغن گیربکس یا جعبه‌دنده، باید گرانروی پایینی داشته و با فلزات به‌کاررفته در گیربکس سازگار باشد. در این صورت، واسکازین بدون ایجاد مشکل برای گیربکس، چرخ‌دنده‌ها را روانکاری می‌کند تا بهترین عملکرد را داشته باشند.
روغن گیربکس انواع مختلف و متنوعی دارد. می‌توان مفصل درباره هر برند و هر نوع از این روغن‌ها بحث کرد؛ ولی در این مطلب سعی می‌کنیم نکات مهم‌تر را به طور خلاصه مطرح کنیم. اگر مایل به مطالعه بیشتر و دقیق‌تر در زمینه انواع روغن گیربکس هستید، توصیه می‌کنیم به مقاله معرفی انواع روغن گیربکس صنعتی در سایت در سایت شرکت بازرگانی نیلویی مراجعه کنید.
باتوجه‌به اطلاعات نوشته شده روی هر واسکازین، می‌توانید بررسی کنید که آیا این روغن مناسبی برای گیربکس صنعتی مدنظر شما است یا خیر. هرچند همان‌طور که گفتیم، بهترین روغن برای هر گیربکس صنعتی، همان روغنی است که شرکت سازنده معرفی می‌کند و در دفعات بعدی تعویض روغن هم باید از همان روغن استفاده کرد.
- ویسکوزیته: ویسکوزیته یا گرانروی، همان میزان لزج بودن و چسبندگی روغن است. روغنی که ویسکوزیته مناسب دارد، طول عمر گیربکس صنعتی و قطعاتش را افزایش می‌دهد.
- غلظت: غلظت روغن هم باید غلظت مناسبی باشد. روغن‌ها را بر اساس غلظت، از ۰ تا ۳ درجه‌بندی می‌کنند. هرکدام از این چهار غلظت، کاربردهای خاصی داشته و در نوع خاصی از گیربکس صنعتی به کار می‌روند.
- تحمل فشار: همان‌طور که گفتیم، روغن مناسب گیربکس صنعتی، باید بتواند فشارهای وارده به گیربکس را تحمل کند. مثلاً افزودنی‌هایی که از جنس گریس هستند، توان تحمل فشار را کم می‌کنند.
- تحمل گرما: روغن مناسب گیربکس صنعتی، از گیربکس در برابر دماهای بالا حین فعالیت و در اثر اصطکاک، محافظت می‌کند. دمای بسیار بالایی که تعدیل نشود، علاوه بر آسیب به جعبه‌دنده، عمر روغن را هم کاهش می‌دهد و ملزوم به تعویض مداوم روغن خواهید شد.
- سیالیت: سیالیت روغن گیربکس صنعتی، به جریان‌پیداکردن روغن و قرارگیری آن بر روی همه اجزاء کمک می‌کند. روغن‌ها در دمای مشخصی می‌توانند سیالیت خود را حفظ کنند و هر چه این گستره دمایی وسیع‌تر باشد، روغن کیفیت بهتری دارد.
- سازگاری: همان‌طور که گفتیم، روغن مناسب گیربکس صنعتی، از دو جزء روغن‌پایه و روغن‌های افزوده شده تشکیل شده است. دو جزء روغن، علاوه بر این که باید با قطعات گیربکس سازگار باشند، باید با یکدیگر نیز سازگاری داشته باشند.
- ضدخوردگی: اگر به‌خاطر داشته باشید، گفتیم که یک ویژگی مهم هر روغن گیربکس، دفع آب است. هر نوع از روغن، قدرت مشخصی در دفع آب دارد. هر چه قدرت روغن در دفع آب بالاتر باشد، احتمال خوردگی یا زنگ‌زدگی قطعات پایین‌تر خواهد بود.
تعویض روغن گیربکس صنعتی
هر روغنی، حتی بهترین و باکیفیت‌ترین روغن‌ها پس از مدتی کارایی خود را از دست می‌دهند. زمانی که روغن نیاز به تعویض داشته باشد، کم‌کم گیربکس شروع به آسیب و فرسایش می‌کند. به همین دلیل، توصیه می‌شود قبل از ظهور علامت‌های فرسودگی روغن، اقدام به تعویض آن کنید. روغن گیربکس صنعتی باید در فواصل منظم و توسط متخصص تعویض شود.
زمان مناسب تعویض روغن گیربکس را کاتالوگ‌های گیربکس تعیین می‌کنند. شرکت سازنده گیربکس، علاوه بر روغن مناسب گیربکس صنعتی تولیدی‌شان، مدت‌زمان تقریبی بین هر دومرتبه تعویض روغن را هم مشخص می‌کند. البته اگر در این مورد نگرانی یا پرسشی دارید، بهتر است از یک متخصص مشورت بگیرید.
شرکت بازرگانی نیلویی، امکان پشتیبانی آنلاین را در سایت خود دارد تا در هر زمانی که نیاز به راهنمایی درمورد گیربکس صنعتی‌تان داشتید، از آن استفاده کنید. پس حتماً به‌تناوب زمانی تعویض روغن گیربکس صنعتی توجه کافی را داشته باشید تا مشکلی برای قطعات گیربکس ایجاد نشود.
فاکتور‌های تعویض روغن گیربکس
البته فاکتورهایی وجود دارد که بر زمان فرارسیدن موعد تعویض روغن گیربکس اثر دارند. این فاکتورها باید توسط یک متخصص بررسی شوند؛ ولی دانستن آن‌ها خالی‌ازلطف نیست. هرچند که عامل اصلی در تعیین عمر روغن، به نوع و عملکرد گیربکس صنعتی مورداستفاده بستگی دارد که شرکت سازنده بهتر از هرکسی نسبت به آن آگاهی دارد و مشتری‌ها را هم درمورد آن توجیه می‌کند.
- فاکتور اصلی، مدت‌زمان کارکرد گیربکس است که گفتیم توسط کاتالوگ گیربکس یا متخصص تعیین می‌شود. برخی از گیربکس‌های صنعتی، نیاز به تعویض روغن روزانه دارند درصورتی‌که برخی از آن‌ها در زمان طولانی‌تری روغن را بدون فرسودگی حفظ می‌کنند.
- برخی از گیربکس‌ها، نیرو و فشار زیادی را تحمل می‌کنند. میزان نیروی وارده به گیربکس صنعتی، بر عمر روغن گیربکس یا همان واسکازین تأثیر دارد. روغن‌های فرسوده هم در ادامه، توان کمتری در برابر فشارهای وارده نشان خواهند داد.
- انواع مختلف روغن و حتی برندهای مختلف، عمرهای متفاوتی دارند. البته همان‌طور که گفتیم، هر روغنی حتی با بالاترین سطح کیفیت، روزی فرسوده خواهد شد و نیاز به تعویض دارد. روغن مناسب برای گیربکس صنعتی، روغنی است که در مدت‌زمان طولانی‌تری عملکردش را حفظ کند.
- شرایط جوی و دمایی هم بر طول عمر روغن گیربکس اثر دارند. شرایط دمایی هم در محیط به‌کارگیری گیربکس و هم در موتور، عامل مهمی در تغییر طول عمر روغن است. حرارتی که در موتور تولید می‌شود یا حاصل از اصطکاک قطعات است، عمر روغن گیربکس را می‌کاهد. از عوامل مربوط به شرایط جوی، علاوه بر دمای محیط، به نیزان رطوبت و آب موجود در محیط هم می‌توان اشاره کرد.
- یک نکته مهم در زمان تعویض روغن گیربکس، این است که حتماً همه روغن‌های فرسوده و قدیمی از روی قطعات حذف شوند. روغن فرسوده‌ای که روی قطعات باقی می‌ماند، حتی در مقادیر کم، به‌مرورزمان باعث آسیب به دستگاه و کاهش طول عمر روغن جدید خواهد شد.
توجه کنید که وقتی زمان تعویض روغن گیربکس صنعتی فرارسید، باید حتماً از یک متخصص برای تأیید روغن انتخابی و تعویض روغن کمک گرفت. تعویض ناشیانه روغن گیربکس، می‌تواند به دستگاه آسیب بزند. گاهی باقی‌ماندن مقداری روغن فرسوده قدیمی بر روی قطعات، عدم بررسی فیلتر یا هر ایرادی در زمینه توزیع روغن بر روی گیربکس، ایجاد مشکل می‌کند.
گیربکس‌های صنعتی به دلیل نقش مهمی که در تعدیل‌نیروهای موتور دارند، اجزاء مهمی محسوب می‌شوند. یک نکته مهم در گیربکس‌ها، انتخاب روغن مناسب گیربکس صنعتی است. روغن مناسب را باید باتوجه‌به نظر شرکت سازنده و درنظرگرفتن شرایط کارکرد جعبه‌دنده انتخاب کنید. درهرصورت انتخاب روغن گیربکس کار ساده‌ای نیست و بهتر است از یک متخصص کمک بگیرید. واحد پشتیبانی شرکت بازرگانی نیلویی یک واحد متخصص و آنلاین برای کمک به مشتری‌ها است.
گذر زمان و عوامل آسیب‌رسان در موتور، به‌مرورزمان روغن را دچار فرسودگی می‌کنند. روغن فرسوده به‌خوبی کار نمی‌کند و علاوه بر گیربکس، کل دستگاه را با مشکل روبرو می‌کند. زمانی که موعد تعویض روغن فرامی‌رسد، باید حتماً با کمک‌گرفتن از یک متخصص، اقدام به تخلیه روغن فرسوده و جایگزینی آن با روغن جدید کنید. امیدواریم همه این مطالب را به‌خوبی منتقل کرده باشیم و برای شما مفید واقع شوند.