وقتی کودکان به یک سالگی می‌رسند مهارت‌هایشان با سرعت بیشتری شروع به رشد می‌کند. دیدن نشانه‌هایی از توانایی راه رفتن، بهبود مهارت‌های زبانی و درک بیشتر اتفاقات اطرافش نکاتی هستند که در کودکان این سنی مشاهده می‌شوند. به همین دلیل بازی با کودک یک ساله نیز شرایط خاص خود را دارد و توجه ویژه‌ای را می‌طلبد تا به پرورش مهارت های کمک بیشتری بکند.
از این رو ما در این مطلب مهم‌ترین بازی‌هایی را که می‌توانید با کودک یک ساله خود انجام دهید به شما معرفی می‌کنیم. این بازی‌ها را اجرا کنید تا کودکتان از نظر مهارتی رشد بهتری داشته باشد.
همچنین شما برای آن‌که بتوانید در بازی با کودک یک ساله را به درستی عمل کنید، باید به توانایی‌های او واقف باشید. در بخش اول مطلب خواهید خواند که کودکان یک ساله چه توانایی‌هایی دارند و چه انتظاراتی باید از آنها داشته باشید تا بتوانید اهمیت نحوه بازی با آنها را بیشتر درک کنید. در انتهای مطلب هم 8 بازی ساده برای کودک یک ساله معرفی می کنیم تا به عنوان ایده های بازی در خانه از آن استفاده کنید:
اهمیت بازی با کودک یک ساله
اهمیت بازی برای کودکان و تاثیر این فعالیت در رشد مهارت‌های جسمی و فردی آنها دیگر بر کسی پوشیده نیست. بازی کردن و یادگرفتن دو مقوله با روابطی تنگاتنگ در کودکی هستند. بازی در حقیقت نوعی تعامل بین کودک و دنیای اطرافش است که باعث می‌شود کودک چیزهایی را بیاموزد. شما می‌توانید به روش‌های مختلفی با کودک یکساله خود بازی کنید و بدانید همه‌ی این بازی‌ها نیاز به اسباب بازی ندارند لازم نیست که فکر کنید با خرید اینترنتی اسباب بازی برای کودک یکساله می توانید او را باهوش ترین کودک دنیا کنید.
توانایی‌ها کودک یک ساله را بشناسید
برای بازی با کودک یک ساله شما باید او و توانایی‌هایش را به خوبی بشناسید. این موضوع به شما کمک می‌کند تا تعاملی منطقی‌تر با او داشته باشید. همچنین این موضوع باعث می‌شود تا بدانید چه کارها و توانایی‌هایی را می‌توانید از کودک انتظار داشته باشید و کدام توقعات شما بیش از حد توانایی‌های کودک است.
در ادامه این مسئله را به طور دقیق‌تری بررسی می‌کنیم تا ببینید کودکتان در بازه‌ی یک تا دو سالگی دقیقاً چه توانایی‌هایی داشته و می‌تواند به تنهایی چه کارهایی را به انجام برساند.
• کودک تا 15 ماهگی می‌تواند راه رفتن را یاد بگیرد. کمی بعدتر می‌تواند به آرامی شروع به دویدن کند. (درباره راه افتادن کودک ، بیشتر بدانید)
• می‌تواند در زمان راه رفتن متوقف شده، چمباتمه بزند و دوباره بایستد.
• روی چهارپایه یا صندلی کوچک بنشیند.
• در حالی که دست‌های شما را نگه داشته است از پله‌ها بالا برود.
به همراه موسیقی برقصد و حرکات موزون انجام دهد.
• با اسباب‌بازی‌های کشیدنی و فشار دادنی بازی کند.
• می‌تواند با آجرهای خانه‌سازی بزرگ برج بسازد و آنها را روی هم بگذارد
• از 18 تا 24 ماهگی می‌تواند توپ را به خوبی پرتاب کند.
• می‌تواند 2 تا 3 قطعه پازل را به درستی کنار یکدیگر قرار دهد. خرید پازل کودکانه کم قطعه یکی از کارهای مهم برای او در این سن است.
• می‌تواند با مداد رنگی یا مداد خط بکشید. در واقع می‌تواند یک خط صاف یا دایره را بکشد.
• می‌تواند با دست‌ها و انگشت‌هایش غذا بخورد. (اگر از بد غذایی کودک خود گله مندید، این مطلب را بخوانید)
• می‌تواند کم‌کم شروع به خوردن با قاشق کند.
• توانایی نوشیدن از فنجان را پیدا می‌کند.
• در هنگام لباس پوشیدن کمک می‌کند و ممکن است لباس‌های ساده را از تن در بیاورد.
چیزهایی که کودک یک ساله می‌تواند بگوید
بعد از یک سالگی بچه‌ها کم کم شروع به ادای برخی کلمات می‌کنند و این برای والدین بسیار جذاب و دوست داشتنی است. توانایی‌های گفتاری و کلامی زیر را می‌توانید از کودکان یک ساله انتظار داشته باشید.
• تقلید صداها و به ویژه صدای حیوانات
• گفتن 4 تا 6 کلمه‌ی ساده
• گفتن 10 تا 15 کلمه در 18 ماهگی
• در 18 تا 24 ماهگی می‌تواند عبارت‌های دو کلمه‌ای ساده را بگوید.
• تا دو سالگی می‌تواند 100 کلمه یا بیشتر بگوید.
• می‌تواند بپرسد «این چیه؟»
کودک در یک سالگی چه چیزهایی را متوجه می‌شود؟
والدین اغلب و به ویژه زمانی که قصد تهیه بازی فکری کودک دارند تا با او بازی کنند، دوست دارند بدانند که توانایی ذهنی کودک در چه حدی‌ست و برای بازی با کودک یک ساله باید چه انتظاراتی از سطح درک او داشته باشند. کودک یک ساله باهوش است. او :
• می‌تواند بای بای و خداحافظی کند.
• در 18 ماهگی دستورات و درخواست‌های یک مرحله‌ای را درک می‌کند. «بلند شو»، «بیا»، «توپ کجاست؟»
• در 24 ماهگی می‌تواند درخواست‌های دو مرحله‌ای را درک کرده و انجام دهد. «به اتاقت برو و کفش‌هات رو پیدا کن.»
• درک می‌کند که وقتی چیزی را نمی‌بیند آن چیز هنوز وجود دارد.
• رابطه‌ی علت و معلولی را بیشتر درک می‌کند.
• کنجکاو است تا کشوها و جعبه‌ها را بگردد تا ببیند چه چیزی داخل آن‌هاست.
• بازی‌های خیالی بیشتری می‌کند. به عروسکش غذا می‌دهد و با او حرف می‌زند.
• خودش را در آینه می‌شناسد.
• بخش‌های مختلف بدنش را می‌شناسد و اگر از او بخواهید مو، سر، دست، چشم و … را به شما نشان می‌دهد.
• کاربرد اشیاء را درک می‌کند.
• ممکن است با اشاره از والدینش کمک بگیرد.
8 ایده جالب برای بازی با کودک یک ساله
در ادامه ما 8 فعالیت یا بازی جذاب را معرفی می‌کنیم که می‌توانید به سادگی با کودک یک ساله خود انجام دهید و در کنار بازی، هوش و سایر مهارت های اساسی او را پرورش دهید:
1. آهنگ بسازید
نگران نباشید، منظورمان این نیست که می‌توانید یا باید در این سن کم مفاهیم موسیقی را به کودک آموزش دهید. برای این بازی می‌توانید از وسایل مختلف مثل جغجغه، قاشق ، طبل حتی قابلمه و ماهی‌تابه استفاده کنید و به کودک یاد بدهید که چگونه با چنین وسایلی صدا ایجاد کند و سعی کند با ضربی یکنواخت بر آنها بکوبد. برای اجرای بهتر بازی می‌توانید یک آهنگ خوب دارای ریتم مناسب پخش کنید و همراه کودک بازی کنید تا بازی را یاد بگیرید.
مهارت‌هایی با این بازی که در کودک پرورش خواهید داد:
• هماهنگی بین دست ها و مغز
• افزایش مهارت شنیداری
• فهم ابتدایی موسیق
2. خانه بازی
با استفاده از وسایلی ساده ای که اطرافتان دارید یک خانه یا قلعه برای کودک بسازید. کودک را درون خانه بگذارید و بازی‌های مختلفی را با او انجام دهید. مثلاً می‌توانید صدای در زدن در بیاورید و یا زنگ بزنید و بپرسید «کی خونه‌ست؟» تا بازی‌تان بیشتر سرگرم‌کننده و جذاب باشد.
مهارت‌هایی با این بازی که در کودک پرورش خواهید داد:
• مهارت‌های اجتماعی
• مهارت‌های حرکتی
• کاوش در محیط و افزایش کنجکاوی
3. تلفن بازی
این بازی یک انتخاب بی نظیر برای بازی با کودک یک ساله است. کودکان در هنگام مکالمه‌ی تلفنی شما را دیده‌اند و می‌دانند چگونه باید با تلفن حرف بزنند. یک وسیله را به عنوان تلفن به دست کودک دهید و خودتان نیز با یک وسیله‌ی دیگر با او تلفنی حرف بزنید. سعی کنید مکالمه‌تان هیجان‌انگیز و جذاب باشد. این کار را با تلفن های واقعی نیز می‌توانید انجام دهید.
مهارت‌هایی با این بازی که در کودک پرورش خواهید داد:
• مهارت‌های کلامی
• رشد اجتماعی
4. شن بازی با کودک
اگر کودکتان به 18 ماهگی رسیده است می‌توانید یک ظرف بزرگ یا محوطه‌ای را پر از شن و ماسه بهداشتی کنید و اجازه دهید کودکتان با آن بازی کنید. می‌توانید به کودک یاد بدهید در هنگام انجام این بازی آواز بخواند و با شما صحبت کند.
مهارت‌هایی با این بازی که در کودک پرورش خواهید داد:
• مهارت‌های حرکتی
• تحریک حس لامسه
• رشد اجتماعی
• پرورش خلاقیت
5. برو و پیداش کن
یکی از بازی‌های جذاب و آموزنده برای کودکان یک ساله، گشتن به دنبال اشیاء و پیدا کردن آن‌هاست. برای این کار یک چیزی را انتخاب کنید و به کودک بگویید که برود و آن را پیدا کند و برایتان بیاورد. این بازی به دو صورت می‌تواند انجام شود. کودک نام خیلی از چیزها را می‌داند، پس شما می‌توانید او را با ذکر نام آن چیز به سراغش بفرستید و بخواهید که آن را برایتان بیاورد. در شکل دوم کودک نیاز دارد که با نام وسایل آشنا شود. پس شما نام آن را به او می‌گویید و وسیله را به وی نشان می‌دهید. سپس وسیله را جایی در اتاق می‌گذارید و او را به دنبال آن می‌فرستید در اتاق یا هر جای دیگر آن را پیدا کند.
مهارت‌هایی با این بازی که در کودک پرورش خواهید داد:
• درک مسیر و راهها
• آشنایی با اشیا
• مهارت‌های به خاطر سپردن و به یاد آوردن
6. شمردن انگشتان دست و پا
این یک بازی سرگرم کننده و آموزنده برای بچه هاست. با انجام این بازی هم بچه‌ها را سرگرم می‌کنید و هم می‌توانید کم‌کم به آنها اعداد را یاد بدهید. این بسیار طبیعی‌ست که کودکان در ابتدا نتوانند درست بشمارند و برخی اعداد را جا بیندازند. حتی ممکن است بچه‌ها ترتیب اعداد را به خوبی رعایت نکنند. اما خودتان را نگران نکنید. این یک کلاس درس نیست و قصد شما تنها بازی با کودک یک ساله‌تان است.
بازی شمردن را می‌توانید در جاهای مختلفی انجام دهید. شمردن اشیاء و اسباب‌بازی‌ها، شمردن پله‌ها، شمردن ثانیه‌هایی که در هنگام چراغ قرمز می‌گذرند تا حرکت کنید.
مهارت‌هایی با این بازی که در کودک پرورش خواهید داد:
• مهارت‌های پایه‌ای شمردن
• با شمردن یکی در میان اعداد بین خودتان و کودک مهارت‌های ارتباطی کودک را نیز افزایش می دهید
7. نقاشی با حبوبات
برای انجام این بازی مشتی حبوبات یا هر مجموعه از قطعات کوچک را روی یک صفحه‌ی صاف و یکدست بریزید. شکل‌های مختلفی را به کودک نشان دهید و از او بخواهید تا با قطعات شکل مورد نظر را بسازد. برای شروع از اشکال ساده مثل دایره، مربع و … استفاده کنید و هر چه مهارت کودک بیشتر می‌شود اشکال را پیچیده‌تر کنید
مهارت‌هایی با این بازی که در کودک پرورش خواهید داد:
• مهارت‌های نوشتاری اولیه
• درک علت و معلول
8.خزیدن در تونل‌ها و رفتن در مسیرها
بازی‌های انجام دهید که در خلال آنها کودک شما مجبور باشد از یک مسیر تونلی عبور کنند و یک کار خاص را انجام دهید و بعد به ادامه بازی بپردازد. در طول بازی مسیرهایی نیز تعیین کنید که کودک در آنها حرکت کند و مراحل بعدی را به انجام برساند.
مهارت‌هایی با این بازی که در کودک پرورش خواهید داد:
• توجه مداوم و طولانی مدت
• یادگیری روش تکمیل توالی چند مرحله‌ای
جمع‌بندی
برای داشتن کودکی شاد و سالم به طور پیوسته با او بازی کنید. نیازهای کودک را بیشتر بشناسید و در هنگام بازی نسبت به برطرف کردن آنها اقدام کنید. حال که توانایی‌های کودک را می‌شناسید بهتر است همان اندازه که می‌تواند از او توقع داشته باشید. اگر کودک کاری خارق‌العاده انجام داد قرار نیست آن را به عنوان یک موهبت در او ببینید و مدام تشویقش کنید که آن را انجام دهید. اجازه دهید کودک روند رشد خود را به درستی طی کند.
همچنین اگر قصد خرید اسباب بازی دارید بهتر است بدانید بهترین اسباب بازی برای کودکان یک ساله، اسباب بازی‌ای است که هم به فرایند سرگرمی کودک توجه داشته باشد و هم در یادگیری مهارت‌های مختلف به او کمک کند. برای مثال اسباب بازی فکری برای کودک یک ساله بسیار مناسب است و می‌تواند او را در مسیر یادگیری و لذت بیشتر قرار دهد.
اختاپوس