رنگ اسباب‌بازی کودکان و محیط اطراف آنها بسیار حائز اهمیت است، چرا که رنگ‌ها با انرژی تولید شده توسط نور بر عملکردهای بدن، ذهن و حتی احساسات کودکان اثر می‌گذارند و کودکان نیز به رنگ‌ها حساسیت بیشتری نشان می‌دهند. مطالعات و بررسی‌های انجام شده به وضوح تاثیر رنگ‌ها در رشد مغز، خلاقیت، بهره‌وری و یادگیری را تایید میکنند. هیجان، آرامش، الهام بخشیدن، اضطراب و استرس بخشی از اثرات گوناگون رنگ‌ها بر انسان‌هاست. این اثرات به راحتی در کودکان قابل مشاهده است.
اسباب‌بازی کودکان و رنگ‌ها:
بازی، بزرگترین و مهمترین بخش زندگی کودکان است. رشد و شکوفایی کودکان نیازمند حضور آنها در محیط‌های پر از رنگ و بازی است. یکی از دغدغه‌های والدین، انتخاب بهترین اسباب‌بازی ها برای کودکان در سنین مختلف است. توجه به رنگ اسباب‌بازی‌ها یکی از مهمترین مشخصه‌های مناسب بودن آنهاست که در ادامه متناسب با سن و قدرت بینایی، آنها را تفکیک کرده و به شما توضیح خواهیم داد. قبل از خواندن ادامه مطلب، اگر کودک شما اشیا را در دهان خود قرار می‌دهد به بی‌خطر بودن رنگ‌های به کار رفته در اسباب‌بازی‌ها توجه کنید.
صفر تا ۳ ماهگی
تحقیقات نشان می‌دهد که نوزادان تازه متولد شده تا چند ماه اول زندگی خود، قادر به دیدن سایه‌های سیاه، سفید و خاکستری هستند. به همین دلیل طرح‌های تک رنگ پر از الگوها و اشکال متضاد بهترین اسباب‌بازی برای نوزادان هستند. کنتراست‌های دیداری زیاد، مثل استفاده از دو رنگ متضاد سیاه و سفید و استفاده از این دو رنگ در اشکال و الگوهای مختلف، قوی‌ترین سیگنال‌های دیداری را به مغز کودک تازه متولد شده می‌رساند و علاوه بر رشد مغزی سریعتر، افزایش دامنه توجه و کنجکاوی به تکامل بینایی آنها نیز کمک می‌کند.
۳ تا ۶ ماهگی
طبق نظر متخصصان، نوزادان می‌توانند از سه ماهگی رنگ‌ها را ببینند و تشخیص دهند. رنگ‌های روشن را کم‌کم وارد محیط اطراف و اسباب‌بازی‌های آنها کنید. رنگ های صورتی و زرد نمونه کاملی از ورود رنگ‌های اصلی به مهدکودک و یا اتاق بازی آنهاست. استفاده از برچسب‌های رنگ زرد و یا نقاشی راه‌راه سقف، گزینه‌ای فوق‌العاده برای تحریک ذهن کودکان در این سن است.
۶ تا ۱۲ ماهگی
تا حدود سن هفت ماهگی بینایی کودک به مقدار خوبی رشد کرده است. در این زمان می‌توانید رنگ‌های بیشتری را در اسباب‌بازی‌ها و اتاق کودکتان وارد کنید. توجه کنید که نیازی به تغییر همه چیز نیست! با تغییر تابلوها، قرار دادن کتاب های جدید در قفسه‌ها و همچنین اسباب‌بازی‌های جدید این تحول را در اتاق کودکتان ایجاد کنید. استفاده از پالت‌های رنگی متفاوت باعث ایجاد حس ایمنی، امنیت و عشق میشود. کاغذ دیواری‌های طرح‌دار تحریک بصری و مغزی خوبی را برای کودکان در حال رشد ایجاد میکنند. کودکان خود را در معرض نور و رنگ و سایه قرار دهید.
یک تا دو سالگی
در این سن کم‌کم رشد زبانی کودک شما آغاز میشود و در همین زمان هم کودک شروع به تمایز دقیق‌تر بین رنگ‌ها می‌کند (حدودا ۱۸ ماهگی). در این سن والدین می‌توانند به طور فعال با کودکان خود بازی‌های تشخیص رنگ را انجام دهند. استفاده از اسباب بازی‌های رنگی مثل بلوک‌های چوبی و پارچه ای که در کنار امن بودن باعث یادگیری و به چالش کشیدن ذهن آنها میشود بسیار توصیه میشود.
سه تا چهار سالگی
تقریبا در سن سه تا چهار سالگی کودک شروع به شناسایی و نام‌گذاری رنگ‌های اساسی می‌کند. قرار دادن رنگ‌های بیشتر در اتاق خواب و اسباب‌بازی‌ها، او را، برای تقویت این مهارت‌ها یاری می‌کند.
رنگ اسباب‌بازی و محیط چگونه بر کودکان اثر می‌گذارند؟
رنگ‌ها بیشترین استفاده را برای کودکان در بیان احساسات و افکارشان دارند. آنها بر اساس احساسات، افکار، روحیه و علایقشان رنگ‌های متفاوتی را انتخاب میکنند. محیط اطراف کودکان باید به افزایش خلاقیت و قدرت تخیل آنها کمک کند و از آنجا که قادر به خواندن و نوشتن نیستند، برای برقراری ارتباط به ادراک دیداری خود اعتماد میکنند. بنابراین رنگ ها ابزار بسیار مهمی در محیط اطراف آنهاست.
بینایی، یکی از مهمترین حواس ماست که ما را به دنیای اطرافمان وصل می‌کند. کودکان از بدو تولد قادر به دیدن هستند ولی تمایز بین رنگ ها برای آنها دشوار و تکاملی است. اسباببازیهایی با رنگ های متمایز قرمز، زرد و آبی در اسباب‌بازی‌های کودکان بسیار دیده میشود. رنگ یکی از مهمترین خصوصیاتی است که می‌تواند در ارزیابی، تخمین و تعریف یک شی به ما کمک کند. کودکان نیز برای برقراری ارتباط از حس بینایی خود به همراه نور، رنگ و سایر عوامل محیطی استفاده میکنند. طبق مطالعات، رنگ ها در رشد مهارت‌های شناختی و حرکتی کودکان اهمیت اساسی دارد.
استفاده از رنگ قرمز تند در اتاق کودک یا انتخاب اسباببازیهایی با این رنگ باعث اضطراب، بی قراری، تنش، افزایش فعالیت و کاهش موفقیت‌های آموزشی میشود. استفاده از رنگ‌های آبی، سبز و بنفش در وسایل کودکان پرانرژی و بی‌قرار، مناسب‌تر است. در انتخاب رنگ اتاق و اسباب‌بازی کودکان به رنگ‌ها توجه کنید و تمام رنگ‌ها را در محیط اطراف کودک خود قرار دهید.
رنگ قرمز
قرمز غالب‌ترین رنگ در بین رنگ‌هاست، یک محرک قوی. قرمز تمام توجه‌ها را به خود جلب کرده و تاثیر رنگ‌های دیگر را کمتر می‌کند. برای تمرکز بر رنگ قرمز باید لنز چشم تنظیم شود. رنگ صورتی با اضافه کردن رنگ سفید به آن ایجاد میشود که باعث کاهش پویایی رنگ قرمز میشود. استفاده از رنگ قرمز در اتاق بازی و مطالعه کودک با تاثیر منفی بر ذهن، باعث احساس پرخاش و تنش کودکان میشود. بهتر است رنگ قرمز را در کنار رنگ های بژ، قهوه ای و آبی استفاده کنید.
رنگ زرد
زرد شادترین رنگ در رنگ‌هاست. نشان‌دهنده مهربانی و خرد است. باعث ایجاد حس گرمی، شادی، اشتیاق، سرگرمی و الهام میشود. زرد به نسبت، رنگ روشن‌تری دارد و به همین ترتیب دارای اثر طراوت است. از نظر نمادین بیانگر روشنایی ذهنی و معنوی و ارتباطات است. با توجه به اینکه بر حافظه، انگیزه و توجه نیز تاثیر گذار است برای اتاق و اسباب‌بازی‌های کودکان نیز مناسب است. استفاده افراطی از این رنگ باعث تنش و عصبانیت میشود و در نوزادان تاثیر خود را با گریه بیشتر نشان می‌دهد. از ترکیب زرد با آبی و سبز در اتاق کودکان و نوزادان می‌توانید محیط امن و آرامی را برای آنها ایجاد کنید.
رنگ آبی
آبی از هر جهت مخالف رنگ قرمز است. آبی، شفاف و مرطوب است ولی قرمز مات و خشک. از نظر روانشناسی، طبیعت سرد و آرامبخش آبی قطب مخالف گرما و هیجان قرمز است. در مقابل رنگ قرمز، رنگ آبی باعث کاهش دمای بدن، فشار خون و ضربان نبض می شود. رنگ آبی به دلیل رنگ آسمان و اقیانوس، احساس راحتی و دلبازی محیط را القا می‌کند. با اضافه شدن رنگ سیاه به آبی ممکن است کمی احساس افسردگی کنید. برای اتاق کودک رنگ آبی توصیه میشود. به خصوص در مهدکودک ها، استفاده از رنگ آبی به خواب راحت و آرام کودک کمک می‌کند. آبی به دلیل اثر آرام بخشی که دارد می‌تواند به کودکان فعال کمک کند. اگر رنگ دیوارهای اتاق کودکتان آبی است از وسایل قرمز و زرد نیز استفاده کنید.
رنگ سبز
سبز از نظر روانشناختی، نشان دهنده سلامتی است. اثر آرام بخش بر سیستم عصبی دارد. رنگ سبز یادآور آرامش و سکوت است. سبز آرام بخش ترین رنگ است.
رنگ زرد در سبز به این رنگ شخصیت زیبایی می‌بخشد. در حالی که اضافه کردن کمی آبی به آن، سبز را گرم می‌کند. سبز روشن فشار را کاهش می‌دهد. به طور نمادین سبز نشان دهنده قدرت طبیعت و زندگی است. از رنگ سبز می توان به راحتی در مهدکودک و اتاق کودک و نوجوان ها استفاده کرد. این رنگ به شفاف شدن ذهن کمک کرده و بر موفقیت اثر مثبت دارد.
نارنجی
نارنجی در مقایسه با قرمز نرم و ساده تر است. نشان دهنده شادی، جامعه پذیری، طبیعت برونگرا و همچنین شادی همراه با هیجان قرمز و انرژی زرد است. برای غلبه بر خستگی عالی است. باعث ایجاد گرما، افزایش اشتها و سحرخیزی است. این رنگ برای استفاده در اتاق کودکان درونگرا که در معاشرت با دیگران مشکل دارند ایده آل است. رنگ نارنجی، از نظر جسمی اعتماد به نفس، استقلال و تا حدی رقابت را نشان می دهد.
بنفش
نفش ترکیبی از قرمز و آبی است که از نظر جسمی و روانی با یکدیگر مخالف هستند. طیف های آن یادآور شکنندگی، ظرافت و ثروت است. البته بعضی از طیف‌های آن مخرب هستند. بنفش بخشی از مغز را که مربوط به خلاقیت است تحریک می‌کند. در عین حال اثر آرام بخشی هم دارد. دختران رنگ صورتی و بنفش را دوست دارند. رنگ بنفش را برای اتاق های مهدکودک و همچنین دختران نوجوان به منظور افزایش خلاقیت و مهارت‌های تحصیلی می‌توان استفاده کرد. بنفش و طیف های آن می‌توانند برای اتاق های کودکان بیش فعال استفاده شوند.
صورتی
صورتی مخلوطی از قرمز و سفید است. آرام بخش، گرم و از نظر روان شناسی یک رنگ قوی است. صورتی نشان دهنده تداوم موجودات زنده و زنانگی است. استفاده زیاد از رنگ صورتی می‌تواند خسته کننده و سرکوب کننده باشد. به همین علت برای اتاق کودکان خجالتی و درونگرا مناسب نیست زیرا به دلیل نداشتن انرژی کافی باعث عقب نشینی بیشتر کودکان می شود.
در انتخاب رنگ اسباب‌بازیو محیط اطراف کودکان خود از اتاق تا لباس خود بسیار دقت کنید. تمام این جزئیات در کنار هم در روح، روان،
رشد مغز و کشف استعدادهای او اثرگذار است.
منبع : اختاپوس