کشیدن مو، در کودکان، مانند لگد زدن، گاز گرفتن، نیشگون گرفتن و زدن، یکی از راه‌هایی است که کودک به وسیله آن سعی در کنترل محیط اطرافش دارد. دلایل زیادی برای این رفتارها وجود دارد، اما واضح‌ترین آنها این است که کودک متوجه شده چه کارهایی واکنش دیگران را به همراه دارد.
به گفته مارک رابرتز، پروفسور دانشگاه ایداهو در رشته روانشناسی بالینی، این رفتار کودک درست مانند زدن کلید و روشن شدن لامپ است. کودک با خودش می‌گوید: “چه جالب! وقتی موهای خواهرم را می‌کشم، او جیغ می‌کشد!”. شاید هم دلیل مو کشیدن از نظر او، متوقف کردن یک اتفاق ناخوشایند است. مثلاً دوستش می‌خواهد اسباب بازی کودکانه اش را بگیرد و با کشیدن مویش دست از این کار بر می‌دارد. از آنجایی که مهارت‌های شناختی کودک، در حال رشد است، او با این کار شرایطی را که برایش پیش آمده کنترل می‌کند. صحنه‌ای را تصور کنید که خواهر بزرگترش آخرین شیرینی داخل ظرف را بر می‌دارد و کودکتان با کشیدن موی او صدای جیغش را در می‌آورد. به احتمال زیاد شما وارد عمل می‌شوید و خواهر بزرگتر را مجبور می‌کنید شیرینی‌اش را با او تقسیم کند. احتمالاً دفعه بعد، خواهر بزرگتر قبل از اینکه آخرین شیرینی را بردارد کمی فکر می‌کند.
اگر کودکتان موهای خودش را می‌کشد، احتمالاً ناراحت یا نگران است. این رفتار حتی می‌تواند نشانه نوعی اختلال عصبی باشد. اگر در این باره احساس نگرانی می‌کنید با پزشکش صحبت کنید.
با عادت مو کشیدن کودک چه باید کرد
1-به او نشان دهید که چیزی نصیبش نمی‌شود. این کلیدی‌ترین راه حل برای متوقف کردن رفتار بدش است. با نادیده گرفتن کارش، به او می‌فهمانید که این روش عملی استو او با کشیدن مو، می‌تواند به خواسته‌اش برسد.
شرایطی را تصور کنید که کودکتان موی دوستش را کشیده است تا اسباب بازی او را بگیرد، و شما بدون کوچکترین اشاره‌ای، نسبت به اتفاقی که رخ داده، می‌روید تا برای کودکتان داستان تعریف کنید و حواسش را پرت کنید. کودکان اثرات متقابل روابط اجتماعی را درک نمی‌کنند، و تنها چیزی که با این کار به او می‌فهمانید، این است که با کشیدن موی دیگران می‌تواند حس ترحم شما را نسبت به خودش برانگیزد و شما را از آن خودش کند. کار درستی که باید انجام دهید این است که بلافاصله پس از کشیدن مو، اسباب بازی را به دوستش بازگردانید و همزمان بگویید ” ما، مو نمی‌کشیم! “. همین چند کلمه کافیست. در این تکنیک باید سریع عمل کنید زیرا کودکان در لحظه زندگی می‌کنند. با این کار می‌فهمد که مو کشیدن حاصلی نداشت و اسباب بازی را از دست داد.
۲–وقتی کودک موی کسی را می‌کشد، ابتدا مشتش را باز کنید تا فرد رها شود. سپس دستش را محکم بگیرید و بگویید: “ما، مو نمی‌کشیم! مو کشیدن درد دارد! “. بعد اگر خواستید می‌توانید از روش مهلت دادن، استفاده کنید. او را بر روی صندلی بنشانید و خودتان هم کنارش بایستید. اما هرگز در این یکی، دو دقیقه با او صحبت نکنید. وقتی مهلت یکی دو دقیقه ای تمام شد، درباره وضعیتی که پیش آمده با او صحبت کنید. حتی اگر هنوز مهارت زبانی او کامل نشده و نمی‌تواند صحبت کند، این کار را بکنید. زیرا نشان می‌دهید که مشکلات را باید با صحبت کردن حل کرد نه چیز دیگری (مثل مو کشیدن). از او سؤال کنید “می دانی چه کاری کردی که اشتباه بود؟” بعد از جوابش ادامه دهید “به نظرت چرا اشتباه بود؟” نگران نشوید اگر می‌گوید “چون باید تنبیه می‌شدم”. از نظر رشدی این پاسخ عادی ست. شما ادامه دهید “بله اگر مو بکشی تنبیه می‌شوی اما ما باید به یک چیز دیگر هم فکر کنیم. ما نباید موی دیگران را بکشیم چون ممکن است به آنها صدمه بزنیم!”. منتظر معجزه نباشید که پس از این مکالمه همه چیز درست شود. کودکان به سختی موضوعی را یاد می گیرند و انقدر باید این اتفاق تکرار شود تا در نهایت بفهمند که با این کار نتیجه‌ای نمی‌گیرند. مقاومت کنید و تسلیم نشوید. به مرور زمان که مهارت کلامی او بهتر شد، به او یاد دهید که از صحبت کردن برای حل مشکلش استفاده کند.
۳–هیچگاه تلافی نکنید. هرگز سعی نکنید مو هایش را بکشید تا به او ثابت کنید که این کار چقدر دردناک است. هدف کودک از کشیدن مو، ایجاد تغییر در شرایط است مثلاً می‌خواهد دوستش را از تلاش برای گرفتن عروسکش منصرف کند، نه اینکه به کسی آزار برساند. اما پیامی که از کار شما دریافت می‌کند این است : برای اصلاح کردن رفتار کسی، باید تلافی کنی. در صورتی که شما باید الگوی او باشید و به او یاد دهید که در هر شرایطی به جای آزار رساندن به دیگران، باید از کلمات، برای بیان خواسته هایش، کمک بگیرد.
منبع : اختاپوس