سنین 3 تا 5 سالگی مرحله ای است که نیازهای کودک به شکلی متفاوت از قبل بروز می کنند و چگونگی استدلال او متفاوت می شود. کودک مهارت های یادگیری پیچیده مثل خواندن و نوشتن را بدست می آورد، آماده برقراری ارتباطات اجتماعی می شود، می تواند احساسات دیگران را درک کند، تقسیم کردن با دیگران را یاد می گیرد، ترس هایش شکل می گیرند، عزت نفس او ساخته می شود و آماده رو به رو شدن با مشکلات و حل کردن آن ها می شود. در مجموع کودک آماده ایفای نقش اجتماعی خود می شود و رشد ذهنی کودک سه ساله در این دوره بسیار مهم است والدین آگاهی لازم را در مورد ویژگی های فرزند خود داشته باشند تا بتوانند او را درک کنند.
ویژگی کودکان در 3 تا 5 سالگی چیست؟!
در این دوره برای رشد ذهنی، مغز کودک به شدت فعال است. مصرف گلوکز مغز افزایش می یابد و روز به روز بیشتر می شود. در 4 سالگی، مغز کودک 2 تا 3 برابر بیشتر از مغز بزرگسال گلوکز مصرف می کند و این تفاوت تا 10 سالگی ادامه دارد. لذا برای پاسخ به رشد سریع در این دوره، کودک به شرایط مناسب نیاز دارد : تغذیه کامل و متعادل ، خواب کافی، فعالیت های جسمی و ذهنی و …
در سن 3 تا 5 سالگی کودک مهارت های مهمی کسب می کند که تا زمان ورود به مدرسه برایش مفید خواهند بود. مثلا او حالا قادر است با توجه به اهدافش برای فعالیت های روزانه اش برنامه ریزی کند. همچنین در این زمان کشف کردن بیشتر از تکرار کردن برایش جذاب می شود و نیاز به تنوع در بازی ها و فعالیت ها دارد.
در این سن کودک نسبت به محیط پیرامون خود هوشیارتر می شود به همین دلیل بعضی از کودکان نشانه هایی از نگرانی بروز می دهند ، مثلا حدود چهار سالگی در میان هر 4 کودک تقریبا یکی دچار تیک می شود ، ناخن هایش را می جود یا تارهای مویش را پیچ می دهد، این اعمال ناخودآگاه و غیر ارادی باعث می شود فشارهایی که به او وارد می شود کمتر و احساس امنیت کند.
در این دوران کودکان متوجه می شوند اعمالشان پیامد دارد. حدود 3 یا 4 سالگی نیمی از کودکان برای آنکه با سرزنش پدر و مادر روبرو نشوند ترجیح می دهند واقعیت را تحریف کنند. این الزاما به معنی دروغ گفتن نیست زیرا در این سن بسیاری از کودکان هنوز به خوبی واقعیت را از خیال تشخیص نمی دهند و گاهی به افکار خیالی متوسل می شوند مثلا می گویند “این کار را فرشته جادویی کرد”، یا گاهی به اشیا و حیوانات روح می دهند تا اشتباهات خود را به گردن آنها بیندازند.
نیازهای جدید در سن 3 تا 5 سالگی
رشد عاطفی کودک در حال اوج گرفتن است و او در این دوره نسبت به خودش و دیگران آگاهی هایی پیدا می کند و نیاز های جدیدی از منظر احساسی و ارتباطی دارد، او می خواهد رسما به عنوان یک ” پسر” یا یک ” دختر” شناخته شود. او نه تنها به اسباب بازی پسرانه یا اسباب بازی دخترانه بیشتر علاقمند می شود، بلکه حالا کودک دوست دارد توجه والد مخالف جنسیت خودش را نیز جلب کند.
همچنین این دوران، دوران پیدا کردن دوست است. کودک دوست دارد ارتباطاتش با دیگران را وسعت بخشد، مایل به همکاری با دیگران است، کمتر روی نیازهای خودش متمرکز می شود و به تدریج به نظرات و احساسات دیگران نیز توجه می کند.
همچنین شروع مرحله ی رشد کلامی معمولا بین 3 تا 5 سال است. در طول این دوره کودک مهارت به ترتیب قرار دادن کلمات و ساختن جملات کوتاه را کسب می کند و کم کم کلمات بیشتری به جمله های خود اضافه می کند و آنها را کامل تر می کند.
در طول این دوران می توانید متوجه شوید که فرزند شما اصول اساسی جمله سازی و ترتیب کلمات را از طریق اشتباهاتی که در این زمینه انجام می دهد یاد می گیرد یعنی در ابتدا صرفا چیزهایی را که شنیده تقلید و ادا می کند، مثلا به جای گفتن “پخت” می گوید ” پخید” اما به مرور تلفظ صحیح کلمات و جای درست آنها در جمله را پیدا خواهد کرد.
حدود 3 سالگی در تکامل رشد ذهنی، کودک جمله سازی را حالا تا حدودی به درستی انجام می دهد. خواندن قصه و داستان، که حالا او علاقه بیشتری به گوش کردن آنها پیدا کرده، می تواند در یادگرفتن جمله سازی به او کمک کند. او از بعضی از مفاهیم زمان (مثل دیروز، امروز و فردا) در جملاتش استفاده خواهد کرد و شروع به پرسیدن سوالات بیشتری در این خصوص می کند در این دوران کودک بیشتر از قبل با جمله سازی هایش شروع می کند به تعریف کردن آنچه دیده و آنچه انجام می دهد.
حدود 5 سالگی با رشد ذهنی کودک، مهارت گفتاری او هم انعطاف پذیر تر شده و می تواند به اندازه کافی بیان کننده منظورش باشد و چیزی که تعریف می کند ارتباط بیشتری با ذهنیتش دارد. در این دوره کودک متوجه تفاوت نظرها شده و می فهمید درک او می تواند متفاوت تر از درک دیگران درباره موضوع واحدی باشد.
شما چه ویژگی های دیگری به جز ویژگی های بالا را مهم می دانید؟ آن را با ما و دیگر والدین در قسمت نظرات پایین به اشتراک بذارید تا از تجربیات شما هم بهرمند شویم
منبع : اختاپوس