شاید شما کلمه سوله را تاکنون شنیده باشید و یا حتی در داخل سوله های مختلفی بودید اما دقت نکردید که فضایی که درون آن مشغول ورزش ، گردش و یا انجام کاری هستید چگونه و با چه سیستمی طراحی و ساخته شده است .
سوله یکی از قدیمی ترین روش های ساخت و ساز در جهان می باشد . سوله ها در ابتدا با قطعات چوبی اما دقیقا همانند معماری پایه امروز با سقف های شیب دار اجرا می شدند . بسیاری از انبار های قدیمی ، آغل ها ، دامداری ها و ... ( مخصوصا در کشور های غربی و اروپایی ) توسط سازه های چوبی و به روش ساخت سوله اجرا می شدند .
سوله ها در حال حاضر سازه های فلزی شناخته شده هستند که دارای سقف های شیب دار یا قوسی هستند . تکنولوژی ساخت سوله ها به چندین بخش تقسیم می شود . معروف ترین نوع سوله ها و البته اولین و قدیمی ترین آنها سوله های تیرورقی هستند که به عنوان یک سازه ایمن و مطمئن چندین و چندسال برای ساخت سازه های کارخانه ، تولیدی ، ورزشی و ... مورد استفاده بودند و هستند .
بسیاری از سالن های ورزشی فوتسال ، استخر ها و نمونه های مشابه توسط سوله های تیرورقی طراحی و ساخته شدند .
سوله های تیرورقی همانطور که گقته شد نسل اول سوله ها با سقف شیب دار هستند . این سازه ها قطعات فولادی بزرگی بودند که از چندین قسمت مختلف تشکیل شده و به هم می پیوستند .
سقف سوله های تیرورقی به شکل شیب دار یا همان هشتی شکل اجرا می شود . این نوع از سوله ها را میتوان برای ساخت ساختمان های کوچک تا متوسط به راحتی طراحی و اجرا کرد .
اما در حال حاضر نسل جدیدی از سوله ها ساخته می شوند که مزایای زیادی نسبت به سوله های تیرورقی دارند ، قیمت آنها متناسب تر ، سرعت اجرای بیشتر بوده و میزان وزن نیز در آنها کمتر است .
این نسل از سوله ها ، سوله های سبک نام دارند که خود این سوله های سبک نیز به چندین دسته مختلف تقسیم بندی می شوند . شناخته شده ترین نوع سوله های سبک نوع خرپایی است که در حال حاضر تنها روش برای اجرای ساختمان هایی با دهانه و ارتفاع بلند ساخت با سوله سبک خرپایی است .
سازه های تیرورقی به دلیل وزن بالا ، نمیتوانند جهت ساخت سازه هایی با ارتفاع بلند و دهانه عریض طراحی و اجرا شوند و عملا طبق محاسبات سازه های استاندارد این کار غیر ممکن است . دلیل ساخت سوله های سبک نیز برداشتن محدودیت های ساخت توسط سوله های سنگین یا همان تیرورقی برای سالن های بزرگ و مرتفع بود .
البته پیدایش سوله های سبک به میزان قابل توجهی باعث کمرنگ شدن دایره کاری سوله های تیرورقی نشد چرا که هنوز هم سازه های کوچک به دلیل استحکام بخشی بالا و همچنین تناسب هزینه با سوله های نوع سبک ، به کمک سوله های تیرورقی ساخته می شوند .
در ادامه این مقاله به معرفی سوله های خرپایی میپردازیم . اما قبل از این موضوع اطلاع داشته باشید که انتخاب نوع سوله برای ساخت سازه های مدنظر توسط شما انجام نشده و سوله ساز و مجری در این مورد با توجه به محل ساخت ، ابعاد سازه و چند فاکتور دیگر تصمیم گیرنده خواهد بود .
برخی از سوله ها نیز وجود دارند که هزینه های بسیار کمتری دارند . این ها معمولا سوله های یو بی ام هستند که برای بسیاری از سازه ها کاربردی نبوده و از نظام مهندسی به سختی مجوز ساخت را دریافت می کنند . این سازه ها نیز برای سازه های کوچک کاربرد دارند ولی با توجه به اقلیم های خاص میتوان از آنها استفاده کرد .
هدف از ارائه یا مطالعه این مقالات صرفا آشنایی کارفرمایان عزیز با محتوای کلی و نوع سازه های موجود در بخش ساخت و ساز با سوله است .
سوله های دیگری نیز در بخش سوله های سبک با نام سوله های لوله وجود دارند که با نام سوله های فوق سبک شناخته می شوند و در کشور ما توسط سازندگان بسیاری طراحی و اجرا می شود . داخل این سوله ها توخالی بوده و از پروفیل لوله مانند ساخته می شوند .
وزن این نوع از سوله ها بسیار کم و هزینه ساخت آنها نیز متناسب است . اما این مدل از سازه ها نیز برای سازه هایی با ابعاد کوچک تا متوسط مناسب هستند .
سوله های لوله معمولا توسط پیچ و مهره اجرا می شوند . انتقال این نوع از سازه ها راحت بوده و نصب آن بر روی فنداسیون نیز زمان بسیار کمتری نیاز دارد .
همچنین به دلیل پایین بودن وزن کلی سازه در سوله های سبک ، هزینه ساخت فنداسیون نیز بسیار کمتر است . در سازه های تیرورقی هزینه فنداسیون نیز بالاتر است . فنداسیون سازه های سبک به شکل منفرد و نواری اجرا می شود . در حالت کلی سه روش برا ساخت فنداسیون تحت نام های فنداسیون منفرد ، نواری و گسترده وجود دارد . برای سازه هایی که تناژ کلی آنها بالاتر است از فنداسیون های گسترده ممکن است استفاده شود .
معرفی سوله های خرپایی
سازه های خرپایی از جمله محبوب ترین و کاربردی ترین نوع سوله ها هستند . این نوع سوله ها به دلیل وزن کمتر ، استحکام بیشتر ، و همچنین هزینه ساخت پایین تر محبوبیت بسیار بالایی دارند . اصطلاحا به این روش ساخت سوله با قوطی نیز گفته می شود که موضوع قوطی به مباحث سازه های فلزی پروفیل مربوط است و در داخل مقالات وب سایت در رابطه با ساخت سوله با قوطی توضیحات لازم و کافی ارائه شده است . اکثر سازه های سبک به روش ساخت با قوطی هستند اما اسامی مختلفی همچون خرپا ، سبک ، سازه های فضایی و … جهت تفکیک بر روی آنها قرار داده شده است . البته که در ساخت سازه های سبک ، تفاوت هایی وجود دارد که آنها را از هم جدا خواهد نمود .
به دلیل همین فاکتور ها ، سازندگان علاقه زیادی دارند که سازه آنها به این روش ساخته شود ، اما باید دقت داشت که اگر محاسبات این نوع سوله به شکل دقیق انجام نشود ، خسارات زیادی به کارفرما وارد خواهد شد پس از این جهت باید با اکیپ متخصص همکاری نمود .