از آنجا‌که آجر بنابر اظهار نظرات کارشناسان قدمت ده هزار ساله دارد، در طول تاریخ دچار تغییر و تحول بسیار گسترده‌ای شده که یکی از نتایج تغییرات صورت گرفته بر روی آجر تنوع بالای حال حاضر آن است، به نحوی که امروزه ما با انواع و اقسام آجر رو به رو هستیم. تقسیم بندی آجرها بر اساس معیارهای گوناگونی نظیر شکل ظاهری آنها، نوع کاربرد آنها، درصد مقاومت، ابعاد، تو خالی و تو پر بودن، سوراخ دار و بدون سوراخ بودن صورت می گیرد. شما می توانید جهت خرید آجر با ما در تماس باشید. در ادامه مطلب ما قصد داریم انواع آجر را بر اساس معیارهای مختلف مورد بررسی قرار دهیم.
۱- انواع آجر از نظر شکل ظاهری
انواع آجر از نظر شکل ظاهری شامل آجرهای توپر، آجرهای سوراخ دار، آجر توخالی، آجر با شکل مخصوص و آجر متخلخل است.
آجر متخلخل:
آجرهای متخلخل اغلب با تکنیک پرسی تولید می‌شوند و حجم منافذ آنها ۲۰ درصد از حجم کل این آجر را تشکیل داده است.
آجر با شکل خاص:
همانطور که مستحضر هستید، شکل معمول و رایج آجرها به صورت مکعب مستطیل است. اما این نوع آجرها از این قاعده خارج شده و دارای اشکالی خاص به غیر از مکعب مستطیل هستند.
آجر توخالی:
این آجر دارای سوراخ‌هایی است که از میان آن عبور کرده و چون حجم سوراخ‌هایش بیش از ۲۵ درصد وزن آجر را تشکیل داده به این عنوان نام گرفته است. ابعاد سوراخ‌های آجرهای توخالی هیچ گونه محدودیتی نداشته و خریداران قادر هستند این نوع مصالح ساختمانی را با سوراخ‌های با ابعاد مختلف خریداری کنند.
آجرهای سوراخ‌دار:
این نوع آجر نیز همچون آجرهای تپه‌ای در میان خود داری سوراخ‌هایی می‌باشد که ۲۵ درصد حجم آن را در برگرفته است.
آجرهای سوراخ دار ممکن است به صورت ۸ سوراخه و یا ۱۰ سوراخه در بازار یافت شوند که قیمت آجر ده سوراخ به دلیل داشتن حجم بیشتر نسبت به آجر ۸ سوراخ بیشتر می‌باشد.
آجرهای توپر:
این نوع آجر برخلاف تو گزینه معرفی شده در مطالب قبلی، شامل آجرهایی است که حجم سوراخ‌های آن بیشتر از ۲۵ درصد نمی باشد.
کاربردهای غیر سازه‌ای آجر توپر، همچون دیگر آجرها هر روز بیشتر می‌شود.
۲- انواع آجر از نظر ویژگیهای کلی:
این دسته بندی آجر بیشترین تنوع را داشته و شامل آجرهای ماشینی، آجرهای لعابی، آجرهای نسوز، آجرهای مهندسی، آجرهای معمولی، آجرهای نما، آجرهای ماسه آهکی، آجرهای دکوراتیو و آجرهای فشاری است.
آجر لعابی یا سفال:
آجرهای ابتدایی ساخته شده به دست بشر به دلیل فقدان علم و دانش و تکنولوژی در آن دوران از مقاومت چندان مناسبی برخوردار نبوده اند. به همین دلیل در گذر زمان با افزایش سطح آگاهی مردم، فن‌های مختلفی به منظور بالا رفتن مقاومت و کیفیت آجرها بکار رفته است که یکی از آنها لعاب کردن آجر می‌باشد.
در واقع لعاب یک نوع پوشش حفاظتی است که به منظور افزایش مقاومت آجر در برابر عواملی همچون تغییرات شیمیایی، هوازدگی، نفوذ آب، فرسایش و غیره بر روی سطح آن قرار می گیرد.
آجر سفال دارای دو ویژگی خاص و مهم هستند که این دو ویژگی شامل مقاومت بالای آنها در برابر عوامل تخریب کننده آجرها و زیبایی آنها می‌باشد. این نوع آجر داری سطحی کاملا صاف و صیقل است که این ویژگی زیبایی ظاهری آن را در بنا دو چندان کرده است.
ساز و کارهای صورت گرفته برای تولید آجرهای لعابی تقریبا مشابه با همان مراحل تولید آجرهای معمولی می‌باشد. منتهی آجرهای لعابی پس از آنکه چرخه معمولی تولید را پشت سر می‌گذارند، قبل از عرضه به بازار تحت عملیات دیگری به نام لعاب کاری قرار می گیرد.
قرار گرفتن تحت فرایندی افزون‌تر نسبت به آجرهای معمولی، سبب شده است که آجرهای لعابی دارای کاربرد بیشتری نسبت به سایر آجرها مخصوصا آجرهای معمولی باشند. زیرا لعاب قرار گرفته بر سطح آن ها، ظاهر سیقل و زیبایی به این نوع آجر بخشیده و در نتیجه او را به عنوان یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی جهت طراحی دیزاین داخلی و زیباسازی نمای ساختمان‌ها تبدیل کرده است.
علاوه بر مقاومت و ظاهر زیبا، آجرهای لعابی، ویژگی های مثبت دیگری نظیر داشتن رنگ بندی متنوع و ابعاد گوناگون نیز دارند که همین عامل این نوع آجر را بسیار خاص کرده است.
البته باید متذکر شویم کیفیت لعاب آجرهای لعابی وابسته به مواد اولیه لعاب کاری است. بنابراین جهت عرضه آجر سفال باکیفیت به بازار، تولید کنندگان این محصول باید در انتخاب مواد اولیه لعاب کاری دقت کافی به خرج دهند، تا آجر لعابی تولید شده قابلیت استفاده در تمامی مناطق با شرایط آب و هوایی مختلف را داشته باشد.
به طور کلی لعاب کاری آجر قبل از آنکه به عنوان یک صنعت تلقی شود، یک هنر بوده و حتی تاریخ‌دانان آن را در زمره هنرهای اصیل صنعت معماری کشور ایران می‌دانند. با توجه به موارد ذکر شده می توان به راحتی به این واقعیت برد که آجرهای لعابی به دلیل ویژگی‌هایی که دارند در مقایسه با سایر آجرها از قیمت بیشتری برخوردار هستند و کاربرد های غیر سازه‌ای آجر، سفال نیز بسیار بیشتر از دیگر آجرها می‌باشد.
آجر ماشینی:
آجرهای ماشینی نوع دیگری از آجرهای موجود در بازار حال حاضر مصالح ساختمانی هستند که بنابر یافته‌های علمی جهت مقاوم سازی بنا و ساختمان‌ها به صورت سوراخ‌دار تولید می‌گردند. این نوع آجر پس از آنکه در ساخت و ساز مورد استفاده قرار می‌گیرد سوراخ‌های موجود بر روی سطح آن به وسیله ملات پر شده و به این ترتیب مقاومت و استحکام کل بنا بالا می رود.
مهمترین کاربرد آجرهای سوراخ‌دار در مرحله سفت کاری بنا، جهت ساخت دیوار می‌باشد.
لازم به ذکر است که آجرهای ماشینی به دلیل داشتن قدرت مکندگی پایین و عدم چسبندگی مناسب با ملات گزینه‌ای چندان مناسب برای استفاده در ساخت طاق‌های ضربی نمی‌باشد. همچنین این نوع مصالح ساختمانی بسیار ترد و شکننده بوده و اصلا قابلیت تیشه‌داری ندارد.
در مقابل معایبی که برای این نوع آجر ذکر کردیم، مزایایی نیز وجود دارد که ذکر آنها کم لطفی به آجرهای ماشینی می باشد. این محصول قابلیت تطابق با تمام پروژه‌های ساختمانی را داشته و همچنین نسبت به سایر آجرهای حال حاضر دارای قیمت مناسب‌تری است. جهت خرید آجر لفتون یا همان آجرهای ماشینی باید به ابعاد آن توجه ویژه ای داشت، زیرا آجر لفتون که در رنگ‌های قرمز و زرد در بازار موجود است، دارای ابعاد کوچک و بزرگ با کاربردهای کاملا متفاوت می‌باشد.
آجر نسوز:
آجر نسوز یک نوع آجر خاص بوده که نسبت به دیگر آجرها ساختار متفاوت‌تری دارد. شاید اولین ویژگی که در رابطه با این نوع آجر به ذهن بسیاری از افراد خطور کند، مقاومت آن در برابر دما و حرارت بالا باشد که این تصور کاملا درست بوده و این نوع آجر به دلیل برخورداری از مواد اولیه خاص و ساختار منحصر‌به‌فردی که دارد، حالت و شکل اولیه خود را در صورت قرار گرفتن در معرض دمای بالا به راحتی حفظ می کند.
مواد اولیه به کار رفته در ساختار آجرهای نسوز یک سری کانی‌های معدنی نسوز می‌باشند که به صورت ساختار مولکولی منظم و مقاوم در این آجر به کار رفته‌اند. به این ترتیب می‌توان گفت که آجرهای نسوز تمام خواص فیزیکی و شیمیایی خود را در دمای بالا حفظ کرده و در صورت قرار گرفتن در مجاورت دمای بالا به راحتی متلاشی نمی‌گردند.
این محصول علاوه‌بر داشتن مقاومت قابل قبول در برابر حرارت و دمای بالا، دارای تنوع رنگی ایده‌آلی نیز می‌باشد که رنگ‌های قرمز و قهوه‌ای آن از تقاضای بالایی در بازار برخوردار است. البته مزیت‌های آجرهای نسوز به اینجا ختم نشده و مقاومت بالای این نوع آجر در برابر سرما و فرسایش نیز غیر قابل انکاری می‌باشد.
از آنجایی که آجرهای نسوز جزو مصالح ساختمانی عایق در برابر گرما، سرما و هدر رفت انرژی به شمار می‌روند و از تنوع رنگی بالایی نیز برخوردارند امروزه جهت استفاده در نمای ساختمان‌ها بسیار مورد توجه هستند.
لازم به ذکر است که آجرهای نسوز با توجه به نوع کانی به کار رفته جهت تولید، دارای انواع و اقسام مختلفی نظیر آجر نسوز آلومینیومی، آجر نسوز سیلیسی، آجر نسوز قلیایی و آجر نسوز ویژه می‌باشد. در ادامه مطالب سعی می‌کنیم در رابطه با ویژگیهای هر کدام از گونه‌های آجر نسوز بیشتر سخن بگویم.
● آجر نسوز سیلیسی:
همانطور که از عنوان نام گرفته بر روی این نوع آجر نسوز مشخص است، در ترکیبات اولیه آن از ماده‌ای به نام خاک سیلیسی استفاده می‌شود که این ماده مقاومت قابل قبولی به این نوع آجر می‌بخشد. مهمترین کاربردهای آجر نسوز سیلیسی استفاده در پوشش درونی کوره‌های فولاد سازی، سرامیک سازی و کک سازی است.
● آجر نسوز آلومینیومی:
مواد اولیه به کار رفته جهت تولید این نوع آجر نسوز اکسید آلومینیوم یا آلومین است که این مواد از قدرت بسیار بالایی در برابر حرارت برخوردار هستند. معمولا استفاده‌های رایج آجرهای نسوز الومین در صنعت و کوره‌های ذوب شیشه سازی و ساخت کوره‌های ذوب آهن می‌باشد.
● آجر نسوز ویژه
این نوع آجر نسوز به وسیله فلزات واسطه تولید شده و اغلب مصارف صنعتی دارد. آجر نسوز ویژه نیز دارای دسته بندی خاص خود بوده و در تقسیم بندی‌هایی که برای این محصول صورت گرفته است شامل آجر نسوز ویژه اکسید کروم، آجر نسوز ویژه زیرکونیوم و آجر نسوز ویژه اکسید کروم است. شما می توانید جهت خرید آجر نسوز به سایت اصفهان آجر مراجعه نمایید.
آجر ماسه آهکی:
آجر ماسه آهکی، دارای مقاومت فشاری و ظرفیت باربری بالایی بوده و به همین دلیل بیشترین کاربرد را در پی‌سازی ساختمان‌ها و ساخت دیوارهای حمال و حائل دارد. این نوع آجر تولید شده از ماسه آهکی بوده و از رنگ دانه‌های گوناگونی تولید می گردد. به همین دلیل تنوع رنگ در آجرهای ماسه آهکی بالا بوده و دست خریداران جهت انتخاب رنگ دلخواه باز است.
آجر فشاری:
آجر فشاری جزو آجرهای محلی بوده و اغلب به صورت دست‌ساز در کوره‌های آجرسازی محلی تولید می‌شود. بیشتر استفاده‌های این نوع آجر در سفت کاری و زیر کاری ساختمان بوده که اغلب در طاق ضربی، تیغه چینی، کره چینی و غیره به کار می‌رود.
فلسفه بکار بردن عنوان فشاری برای این نوع آجر در نحوه تولید آن می‌باشد. مراحل تولید آجر فشاری به نحوی است که پس از خشت زنی دستی، گوشه‌های قالب به وسیله گل مخصوص به واسطه کارگران کوره پر می‌شود. سپس قالب خشت زنی پس از آن که به طور کامل در گردد وارد کوره می شود.
آجر دکوراتور:
آجر دکوراتیو یکی از آجرهای نوظهور است که امروزه اغلب برای طراحی و زیباسازی دکوراسیون داخلی منازل و ساختمان‌ها کاربرد دارد. یکی از بارزترین ویژگیهای آجرهای دکوراتور تنوع بالای آنها در بازار است. به نحوی که خریداران با مراجعه به بازار مصالح ساختمانی به انواع و اقسام مختلفی از آجرهای دکوراتور مواجه بوده و به این ترتیب از قدرت انتخاب بالایی برای خرید برخوردار می‌شوند. کاربردهای غیر سازه‌ای آجر دکوراتور بسیار بالا است و این نوع آجر استفاده چندانی در سازه‌های ساختمان‌ها ندارند.
۳- انواع آجر بر اساس کارکرد
تقسیم بندی انواع آجر بر اساس کارکرد به شرح زیر می باشد.
آجر نما:
آجر نما همانطور که از عنوان آن مشخص است به آن دسته از آجرهایی اطلاق می‌شود که برای تزئین و زیبا سازی نما به کار می‌رود. تمامی آجرهایی که برای نما به کار می‌روند داری یک ویژگی مشترک هستند که این ویژگی شامل عدم نیاز آنها به اندود کاری است.
آجر معمولی:
آجر معمولی که ممکن است به صورت دستی و یا ماشینی تولید گردد برای تمامی کارهای معمول ساختمان سازی کاربرد داشته و دارای دسته بندی های گوناگونی نیز می‌تواند باشد.
آجر مهندسی:
آجرهای مهندسی اغلب جزو آجرهای ماشینی بوده و از تراکم و مقاومت خوبی بهره مند هستند. این نوع آجرها بیشتر در ساختمان‌هایی کاربرد دارند که باید بار زیادی را تحمل کنند و دارای ظاهری نیمه شفاف می‌باشند.