در دهههای اخیر پیشرفت فناوری به کمک بشر آمده و توانسته بسیاری از مشکلات او را حل و مسائل زندگیش را آسان کند. همین امر موجب شده است تا استقبال از این فناوریها از سوی مخاطبان زیاد شده و تلاش فعالان این حوزه به پیشرفت و بهبود هرچه بیشتر فناوریها اختصاص یابد.
فناوری بر بسیاری از جنبههای زندگی انسان تاثیر گذاشته است و این موضوع را میتوان به سادگی از مقایسه سبک زندگی انسانهای امروز با نسل یک یا دو دهه پیش دریافت؛ به گونهای که امروزه فناوری در جای جای زندگی افراد ریشه دوانده و شیوه زندگی را نیز به طور کلی تغییر داده است. این تغییرات باعث شده ایت که انسان نتواند زندگی خود را لحظهای بدون فناوری تصور کند.
فناوریهای روز اگرچه روند زندگی انسان را تا حد زیادی بهبود بخشیدهاند، اما تهدیداتی را نیز برای انسان به وجود آوردهاند. به عبارتی میتوان گفت فناوری نیز همچون دیگر مسائل، درکنار مزایا، معایبی را با خود به همراه میآورد. مثلا یکی از تهدیداتی که فناوری تلفن همراه برای انسان به وجود میآورد، تاثیر منفی بر روی سلامت جسمانی است.
در این میان فناوریهایی پدید آمده و شکل میگیرند که میتوان آنها را تهدیدی جدی برای امنیت یک کشور یا یک منطقه محسوب کرد. این فناوریها علیرغم مزایای مطلوبشان میتوانند برای سوءاستفاده و اهداف شوم نیز به کار روند. از این فناوریها به عنوان «فناوریهای خطرناک» یاد میشود.
در ادامه به معرفی ۵ مورد از خطرناکترین فناوریهای دنیا پرداخته شده است:
۱. هواپیماهای بدون سرنشین
نیروهای مسلح انگلیس، چینی و ایالات متحده در حال آزمایش چگونگی استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین تعاونی در عملیات نظامی هستند. هواپیماهای بدون سرنشین با الهام از ازدحام حشرات مشغول همکاری با یکدیگر، ساخته شده اند. این هواپیماها برای ماموریتهای جست و جو و نجات و همچنین برای پوشش دادن موثرتر یک منطقه در مقابله با دشمن طراحی و ساخته شدهاند. تفاوت هواپیماهای بدون سرنشین تهاجمی و هواپیماهای بدون سرنشین امروزی در این است که هواپیماهای تهاجمی میتوانند بر اساس موقعیت و از طریق تعامل با یکدیگر، خود را برای دستیابی به یک هدف، سازماندهی کنند. البته این تندروهای بدون سرنشین علیرغم فوایدی که برای عملیاتهای جستجو و نجات دارند، برای اهدافی مانند مسلح شدن و کشتن افراد قابلیت هوشمندانه عمل کردن را داشته و میتوانند برای جرم و جنایات مورد استفاده قرار گیرند و تلفات زیادی را منجر شوند. در این میان برای موثر واقع شدن این فناوری و یا رد شدن آن، هنوز شک و ابهام وجود دارد.
۲. جاسوسی دستگاههای خانگی هوشمند
امروزه بسیاری از دستگاههای مورد استفاده در خانهها هوشمند شده اند مانند ماشینهای لباسشویی و ظرفشویی، دستگاه گرم کننده خانه، تلویزیون، تلفن همراه و جاروی برقی تا هر زمان که زمان شما مشخص میکند، کار خود را آغاز کرده و یا به آن پایان دهند. برای اینکه دستگاههای خانگی هوشمند بتوانند به درخواستهای شما پاسخ دهند و تا حد امکان مفید باشند، باید اطلاعات مربوط به شما و عادتهای معمولیتان را گوش داده، ذخیره و ردیابی کنند. وقتی Echo را به عنوان رادیو و زنگ ساعت و یا هر دستگاه هوشمند دیگری که به اینترنت متصل است به اتاق خود اضافه کردید، به یک جاسوس اجازه ورود به خانه خود را دادهاید. تمام اطلاعات دستگاههای هوشمند درباره عادات شما جمع آوری میشوند مانند جایی که زندگی میکنید و مسیری که تا خانه خود طی میکنید تا نقشههای هوشمند بتوانند نحوه جلوگیری از ترافیک و یا مسیرهای شلوغ را به شما بگویند و یا اینکه چه ساعتی به طور معمول به خانه میآیید تا ترموستات هوشمند شما بتواند اتاق خانواده شما را به دمای دلخواه تبدیل کند؛ همه این اطلاعات در فضایی به نام ابر ذخیره میشوند. هرچند این اطلاعات میتوانند تا حد زیادی زندگی شما را راحتتر کنند، اما امکان سوء استفاده نیز وجود دارد. هر دستگاه هوشمند در خانه شما از جمله کنسولهای بازی و تلویزیونهای هوشمند، میتوانند نقطه ورود سوءاستفاده از اطلاعات شخصیتان باشند. در این میان بعضی از افراد با استفاده از برخی استراتژیهای دفاعی مانند ایجاد پوشش بر روی دوربین، خاموش کردن دستگاهها در هنگام نیاز و یا قطع میکروفن سعی در جلوگیری از این سوءاستفادههای اطلاعاتی دارند، اما هیچکدام از این روشها نمیتواند به صورت ۱۰۰ درصد این احتمال بروز این سوءاستفاده هارا از بین ببرد.
۳. تشخیص چهره
برخی از برنامههای کاربردی فوق العاده مفید برای تشخیص چهره وجود دارد، اما میتواند به راحتی برای اهداف شوم استفاده شود. چین متهم است که از فناوری تشخیص چهره برای نظارت و پروفایل نژادی استفاده میکند. دوربینهای چین نه تنها جائی را کشف میکنند بلکه مسلمانان اویغور را که در این کشور زندگی میکنند نیز کنترل میکنند. دوربینهای روسیه خیابانها را رصد میکنند و گزارشهایی مبنی بر اینکه اسرائیل فلسطینیها را در مشرق زمین ردیابی میکند، ارائه میدهد. وقتی اطلاعات واحدی بر روی بستری بدون تنوع خاصی ذخیره میشود، دقت کمتری وجود داشته و هویت مردم کمتر تشخیص داده میشود.
۴. کلونینگ هوش مصنوعی
با پشتیبانی از هوش مصنوعی (AI)، تمام آنچه برای ایجاد کلون از صدای شخص نیاز دارید، فقط یک قطعه صوتی است. به همین ترتیب، هوش مصنوعی میتواند چندین عکس یا فیلم از یک شخص بگیرد و سپس یک فیلم کاملاً جدید با کلون ایجاد کند که به نظر میرسد اصلی باشد. این کار برای هوش مصنوعی بسیار آسان است و نتایج آنقدر متقاعد شده است که مغز ما در تفکیک بین آنچه ساخته شده و آنچه واقعیت دارد، دچار مشکل میشود. فناوری Deepfake برای نقشه برداری صورت، یادگیری ماشین و هوش مصنوعی است که برای ساختن یک نمونه مجدد از یک فرد واقعی استفاده میشود به طوری که آن فرد ساخته شده چیزی را میگوید که شخصیت واقعی آن، تاکنون انجامش نداده است، اما به طور کلی از جمله کارهای یک انسان عادی محسوب میشود. افراد مشهور قبلاً قربانی فن آوریهای عمیق میشدند، زیرا فیلم و صوت فراوانی از آنها برای آموزش الگوریتمها وجود داشت. با این حال، این فناوری به حدی رسیده است که برای ایجاد یک فیلم جعلی قانع کننده، به اندازه دادههای خام نیازی ندارد، به علاوه میتواند از تصاویر و فیلمهای بسیار بیشتری که از افراد عادی در اینترنت و کانالهای رسانههای اجتماعی وجود دارد، استفاده کند.
۵. هوش مصنوعی در خدمت اهداف جنایی و غیراخلاقی
هنگامی که فناوریهای پرقدرت در راههای غلط مورد استفاده قرار میگیرند، میتوانند برای دستیابی به فعالیتهای جنایی، غیراخلاقی و بدخواهانه بسیار مؤثر باشند. برای مثال میتوان به نرمافزار جریمه اشاره کرد که در آن از بدافزارها برای جلوگیری از دسترسی به سیستم رایانهای تا زمان پرداخت باج استفاده میشود، که این موضوع بسیار مورد توجه آژانس امنیت سایبری و امنیت زیرساخت (CISA) قرار گرفته است. هوش مصنوعی میتواند وظایف را به صورت خودکار انجام دهد. هنگامی که این تکنولوژی برای انجام وظایفی مانند ارسال ایمیلهای جعلی برای فریب افراد در دادن اطلاعات خصوصی خود گمارده میشود، میتواند تأثیر فوق العاده منفی داشته باشد. یکی از مزایای این فناوری این است که پس از ساختن نرم افزار، هزینهای برای انجام دوباره کار نباید پرداخته شود. هوش مصنوعی میتواند به سرعت و به طور موثر برای باجخواهی یا هک کردم سیستمهای مردم مورد استفاده قرار گیرد. اگرچه هوش مصنوعی نقش مهمی در مقابله با بدافزارها و سایر تهدیدها دارد، اما از سوی مجرمان سایبری نیز برای ارتکاب این جنایات استفاده میشود.
۶. غبار هوشمند
غبارهای هوشمند سیستمهای میکروالکترومکانیکی (MEMS) به اندازه یک دانه نمک وجود دارند که حسگرها، مکانیسمهای ارتباطی، منبع تغذیه مستقل و دوربینهایی بر روی آنها تعبیه شده اند. این غبار هوشمند که بنام موت نیز نامیده میشود، دارای کاربردهای مثبت زیادی از جمله مراقبتهای بهداشتی، امنیتی و ... است، اما در صورت مورد استفاده قرار گرفتن برای رسیدن به اهداف شر، ترسناک خواهد بود. در حالی که جاسوسی از دشمن شناخته شده با غبار هوشمند میتواند در ستون مثبت قرار بگیرد، حمله به حریم خصوصی یک شهروند ساده نیز به همین آسانی خواهد بود.
۷. جعبههای اخبار جعلی
GROVER یک سیستم هوش مصنوعی است که برای نوشتن مقاله خبری جعلی به چیزی جز یک عنوان نیاز ندارد. سیستمهای هوش مصنوعی مانند GROVER مقالاتی باورکردنیتر از آنچه توسط انسانها نوشته شده اند ایجاد میکنند. OpenAI، یک شرکت غیرانتفاعی با حمایت Elon Musk، ایجاد کرد که اخبار و آثار داستانی را بسیار خوب تولید میکند، این سازمان در ابتدا تصمیم گرفت تا این تحقیقات را به صورت عمومی منتشر نکند تا از سوء استفاده خطرناک این فناوری جلوگیری کند. هنگامی که مقالات جعلی به صورت واقعی تبلیغ و به اشتراک گذاشته میشوند، میتواند پیامدهای جدی برای افراد، مشاغل و دولتها به همراه داشته باشد.