فیستول یک عارضه عفونی در ناحیه مقعد است که معمولا با درد و التهاب بروز پیدا می‌کند و به مرور علائم آن تشدید می‌شوند. این عارضه می‌تواند در نواحی مختلف بدن ایجاد شود اما شایع ترین نوع آن فیستول مقعدی است. معمولا مبتلایان به این عارضه با شکایت از علائمی‌مثل التهاب، درد و ترشحات چرکی و بدبو به ما مراجعه می‌کنند و شناخت چندانی درباره این بیماری ندارند.
برخی از افراد هم با مشاهده علائم این بیماری دلهره می‌گیرند و گمان می‌کنند به بیماری‌های دیگری دچار شده اند. همچنین بیماران نمی‌دانند که دکتر فیستول چه کسی است و هنگام مشاهده این علائم باید به چه پزشکی مراجعه کنند؟
در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا بطور کامل با بیماری فیستول، دلایل، علائم و بهترین راه‌های درمان و همچنین هزینه درمان فیستول با لیزر و جراحی آشنا شوید:
فیستول مقعدی چیست؟
فیستول مقعدی یک مسیر و تونل باریک است است که مابین انتهای روده و پوست دیواره مقعد (جایی که مدفوع از بدن خارج می‌شود) ایجاد می‌شود. این عارضه معمولاً نتیجه تجمع یک عفونت در نزدیکی مقعد است که در بیشتر مواقع عامل آن عفونت درمان نشده آبسه مقعدی است.
فیستول مقعدی می‌تواند علائم ناخوشایندی مانند ناراحتی و تحریک پوست اطراف مقعد ایجاد کند و معمولاً به خودی خود بهبود نمی‌یابد و برای درمان آن نیاز به روش‌های جراحی و لیزر فیستول است.
مبتلایان به فیستول چه علائمی‌را تجربه می‌کنند؟
فیستول انواع گوناگونی دارد که با توجه به نوع و محل ایجاد این علائم تغییر می‌کنند. اما شایع ترین نشانه‌های فیستول مقعدی به شرح زیر است:
تحریک پوست در اطراف مقعد
یک درد ثابت و ضربان دار که ممکن است هنگام نشستن، حرکت کردن، مدفوع یا سرفه بدتر شود
ترشحات بدبو از نزدیک مقعد شما
دفع چرک یا خون هنگام مدفوع
تورم و قرمزی در اطراف مقعد و درجه حرارت بالا (تب) در صورت داشتن آبسه
مشکل در کنترل حرکات روده (بی اختیاری روده) در برخی موارد
انتهای فیستول ممکن است به صورت سوراخی در پوست نزدیک مقعد شما قابل مشاهده باشد، اگرچه ممکن است دیدن آن برای خود شما دشوار باشد.
چه زمانی باید مشاوره پزشکی دریافت کنید؟
اگر علائمی‌شبیه به نشانه‌های فیستول مقعدی را دارید در ابتدا می‌توانید به پزشک عمومی‌مراجعه کنید. پزشک در ابتدا به بررسی علائم شما در رابطه با بیماری فیستول یا هر گونه بیماری روده ای دیگری می‌پردازد و سوالاتی از شما می‌پرسد.
همچنین ممکن است بخواهد مقعد شما را معاینه کند که به آن معاینه رکتوم می‌گویند. طی این معاینه پزشک با استفاده از دستکش انگشت خود را به آرامی‌داخل مقعد می‌برد تا علائم شما را بررسی کنند.
اگر پزشک به بیماری فیستول مشکوک شود، شما را به یک متخصص جراح کولورکتال یا جراح عمومی‌که سابقه جراحی و درمان فیستول را داشته باشد، ارجاع می‌دهد. پزشک متخصص یا جراح عمومی‌از آزمایشات بیشتری برای تایید بیماری و تعیین مناسب‌ترین روش‌های درمان استفاده می‌کند. این آزمایشات شامل موارد زیر است:
پروکتوسکوپی، که در آن از یک تلسکوپ ویژه با یک نور در انتهای آن برای مشاهده داخل مقعد استفاده می‌شود
اسکن اولتراسوند
ام آر آی
سی تی اسکن
آشنایی با علل فیستول
بیشتر فیستول‌های مقعدی به دنبال عفونت درمان نشده آبسه ایجاد می‌شوند و این عارضه به عنوان اصلی ترین عامل فیستول شناخته می‌شود.
علل کمتر شایع فیستول مقعدی عبارتند از:
بیماری کرون – یک بیماری طولانی مدت که در آن سیستم گوارشی ملتهب می‌شود
دیورتیکولیت – عفونت کیسه‌های کوچک که می‌تواند از کنار روده بزرگ (کولون) خارج شود.
بیماری پوستی چرکی که در طولانی مدت باعث آبسه و زخم می‌شود
عفونت سل یا HIV
عوارض جراحی‌های مقعد
بهترین گزینه‌های درمان فیستول مقعدی
فیستول مقعدی معمولاً نیاز به جراحی دارد و بدون تخلیه عفونت و ترمیم مسیر ایجاد شده توسط لیزر و جراحی درمان نمی‌شود. معمولا بعد از مشخص شدن نوع فیستول، پزشک بهترین روش درمان این عارضه را به بیمار پیشنهاد می‌دهد.
گزینه‌های اصلی درمان فیستول عبارتند از:
فیستولوتومی: یکی از رایج ترین روش‌های جراحی فیستول است که معمولا تحت بیهوشی و با استفاده از تیغ جراحی با هدف از بین بردن مجرای فیستول انجام می‌شود. در این روش یک برش باز در طول فیستول زده می‌شود تا مسیر ایجاد شده به مرور زمان و طی چند هفته ترمیم شود.
برای درمان فیستول‌های پیچیده تر ممکن است نیاز به قطع کردن قسمتی از عضله باشد. اگر مقدار قابل توجهی از ماهیچه اسفنکتر قطع شود یا اگر کل کانال‌ها یافت نشد، ممکن است فیستولوتومی‌در دو مرحله انجام شود.
احتمال ایجاد آسیب در عضلات اسفنکتر و بافت اطراف مقعد در روش جراحی فیستولوتومی‌وجود خواهد داشت، بنابراین حتما برای انجام این جراحی به یک پزشک ماهر و با تجربه مراجعه کنید.
روش ستن: جایی که یک تکه نخ جراحی به نام ستون در فیستول قرار داده می‌شود و برای چند هفته در آنجا رها می‌شود تا به بهبود آن کمک کند. بسیاری از افراد پس از جراحی نیازی به ماندن یک شبه در بیمارستان ندارند، اگرچه برخی ممکن است نیاز داشته باشند چند روز در بیمارستان بستری شوند.
📷لیزر فیستول: عمل سرپایی فیستول با لیزر در حال حاضر بهترین جایگزین جراحی‌های سخت ایت عارضه است. قطعا بیهوشی و عمل‌های پر ریسک که دوران نقاهت طولانی دارند برای بیماران خوشایند نیست و به همین دلیل بسیاری از مبتلایان روش لیزر را انتخاب می‌کنند.
درمان فیستول با لیزر در کمتر از یک ساعت انجام می‌شود و دوران نقاهت آن بسیار کوتاه است و نیازی به نگرانی درباره عوارض بعد از عمل نیست.
سایر مزایای لیزر فیستول به شرح زیر است:
این روش بدون درد و خونریزی انجام می‌گیرد.
لیزر نه تنها عفونت فیستول را درمان می‌کند بلکه از ابتلا فرد به سایر عفونت‌ها و بیماری‌ها نیز جلوگیری می‌کند.
در این روش نیازی به بستری شدن در بیمارستان و طی کردن دوران نقاهت ندارد.
لیزر درمانی مانع از آسیب به عضله اسفنکتر شده و به این ترتیب از بی اختیاری در دفع نیز جلوگیری می‌شود.
این روش نیازی به تزریق بیهوشی و تحمل عوارض آن ندارد.
این روش در مقایسه با جراحی هزینه ای کمتر خواهد داشت.
این روش درمان قطعی خواهد بود و از بازگشت و عود مجدد بیماری جلوگیری به عمل می‌آورد.
درمان با لیزر زخم کوچکی حاصل از فیستول را به جای می‌گذارد در حالی که جراحی باعث بوجود آمدن اسکار عمیق و بزرگ بر روی بدن می‌شود.