یکی از مسائل مهم و اساسی در فرایند دادرسی در دادگاه ها این است که طرفین از خود دعوا و مفاد آن آگاهی پیدا کنند . به دلیل اهمیتی که برای آگاهی طرفین از این جزییات متصور است ، قانونگذار نیز در قانون آیین دادرسی مدنی این امر را پیش بینی نموده و احکام مربوط به ابلاغیه را جزء قواعد آمره محسوب نموده است. این قواعد از آن چنان اهمیتی در نظام اجتماعی برخوردارند که بایستی لزوما صورت پذیرند و افراد نمی توانند بر خلاف آن توافقی نموده و آثار آن را از بین ببرند.
ابلاغ یک روند قانونی است که به موجب آن بایستی مخاطب را از مفاد دادرسی و تشریفات آن مطلع نمود . زمانی که برای نخستین بار دعوایی در دادگستری مطرح می شود و پرونده ای برای آن تشکیل می شود ، اولین دستوری که از طرف دادگاه صادر می شود ،اما ابلاغ چیست؟ در واقع ابلاغ یک نسخه از دادخواست به خوانده دعوی می باشد که به آن ابلاغیه گفته می شود . مستند به ماده ۳۰۲ قانون آیین دادرسی مدنی « هیچ حکم یا قراری را نمی توان اجراء نمود ؛ مگر اینکه به صورت حضوری و یا به صورت دادنامه یا رونوشت گواهی شده آن ، به طرفین یا وکیل آنان ابلاغ شده باشد . ». البته شایان ذکر است که اخیرا سامانه ای تحت عنوان سامانه ثنا برای ابلاغیه الکترونیکی اوراق قضایی توسط قوه قضاییه تاسیس شده است.
احکام مربوط به ابلاغ
ابلاغ توسط مامور ابلاغ که زیر نظر واحد ابلاغ دادگستری است صورت می پذیرد. مامور ابلاغ موظف است حداکثر ظرف مدت دو روز اوراق را به شخص خوانده ابلاغ نماید و رسید بگیرد . بنابراین ، مطابق قانون مهلت ابلاغ ، حداکثر دو روز است . اگرخوانده از گرفتن اوراق خودداری نماید، مامور ابلاغ ، امتناع خوانده و تاریخ آن را در برگه قید می کند و اوراق را به دفتر دادگاه باز می گرداند .این امتناع باعث نمی شود که وی بتواند مدعی عدم ابلاغ شود.
مطابق با قانون ، ابلاغ اوراق ممکن است در محل کار و یا در محل سکونت صورت پذیرد. از آن رو که مطابق مقررات قانون مدنی اقامتگاه زن شوهردار محل اقامت همسر اوست، اصولا ابلاغ بایستی در همان محل صورت پذیرد . اما قانونگذار برای جلوگیری از تضییع حقوق زنانی که در محل اقامت شوهر خود نیستند ، بخصوص در دعاوی خانوادگی ، محل ابلاغ آنان را نیز محل سکونت یا محل کار آنان تعیین نموده است.
طرفین دعوا و یا وکلای آنها می توانند محلی برای ابلاغ اوراق اخطاریه و ضمایم آن در شهری که دادگاه رسیدگی کننده در آن واقع است ، انتخاب نمایند که در این صورت کلیه اوراق مربوط به دعوا در آن محل ابلاغ می گردند . در صورتی هم که طرفین دعوا محلی که ابلاغ در آن صورت می پذیرد را تغییر بدهند ، یا اشتباه آن را درج نموده باشند ، بایستی محل جدید را به اطلاع دادگاه برسانند ، چرا که در غیر این صورت ابلاغ کماکان در محل سابق انجام می شود
امروزه و در عصر جدید خوشبختانه افرادی که دچار مسائل حقوقی و کیفری و رفت و آمدهایی که به دادگاه داشته اند به این نتیجه رسیده اند که حضور یک وکیل در دادگاه و مراجع قضایی و مشاوره گرفتن از آن ها برای حل مسائل خود چقدر می تواند برای آن ها مفید و به صرفه تر باشد. چرا که این افراد به این آگاهی رسیده اند که حضور یک فرد حقوق دان در دادگاه و مراجع قضایی به عنوان نماینده قانونی آن ها چقدر می تواند در رسیدن افراد به حق و حقوق خود تاثیر گذار باشد. بعد از ثبت قرارداد، وکیل عالی باید متعهد شود که به تمام مفاد قرارداد وکالت به خوبی عمل کرده و تمام تلاش و سعی خود را بنماید که دچار تخلفی هر چند جزئی هم نشود و از اختیاراتی که موکل به وی داده تجاوز ننماید.
موسسه وکالتی حامد امیری با ارائه بهترین خدمات وکالتی اصفهان به شما کمک می نماید که مناسبات اجتماعی تان به درستی تنظیم و برای امور حقوقی ، امور کیفری ، امور خانواده ، تجاری ، ارثی ، اداری تخصصی ترین مشاوره حقوقی را از بین گزینه های بسیار برای انتخاب وکیل خبره در اصفهان ، به طور جامع از خدمات ما اخذ نمایید تا با ارائه راه کارهای مناسب از وقوع خطر بر علیه شما پیشگیری شود شایان ذکر است چنانچه پس از ایجاد خطر و ضرر به ما مراجعه نمودید تلاش می نماییم برای خروج شما از وضعیت پیش آمد مناسب ترین راه را انتخاب نماییم .هم اکنون شما میتوانید جهت نوبت مشاوره حضوری و غیر حضوری به سایت ما مراجعه و از طریق راه های مندرج در سایت اقدام به اخذ نوبت نمائید.
ابلاغ واقعی چیست؟
مواد ۶۷ الی ۸۳ آئین دادرسی مدنی به ابلاغیه و احکام مربوط به آن پرداخته است. بر اساس این مواد انواع ابلاغ را می توان شامل ابلاغ واقعی و ابلاغ قانونی دانست.
ابلاغ واقعی و موارد آن
حامد امیری وکیل پایه یک دادگستری بیان دارد مطابق با ماده‌ٔ ۶۸ قانون آیین دادرسی مدنی مأمور ابلاغ مکلف است، حداکثر ظرف ۲ روز اوراق را به شخص خوانده تسلیم کند و در برگ دیگر اخطاریه‌ٔ رسید بگیرد. در نوع ابلاغ اوراق به خود شخص مخاطب ابلاغ می‌گردد و رسید دریافت می‌شود. البته لازم به توضیح است که اوراق قضایی باید در محل و نشانی تعیین‌شده در ورقه‌ٔ ابلاغ به مخاطب تسلیم گردد تا ابلاغ صحیح باشد. اگر مأمور ابلاغ در نشانی دیگری، فرد را مشاهده کند و قصد تسلیم اوراق را به شخص داشته باشد و مخاطب از قبول اوراق امتناع کند، مأمور ابلاغ نمی‌تواند این امتناع را قید کند؛ زیرا چنین اقدامی اصلا ابلاغ محسوب نمی‌شود و صحیح و قانونی نیست. با وجود این، چنانچه مخاطب در غیر از محل تعیین‌شده، برگه‌ٔ ابلاغ را از مامور ابلاغ دریافت کرد، ابلاغ صحیح و واقعی است.
موارد ابلاغ واقعی
در مورد اشخاص حقیقی ، ابلاغ به خود آن شخص صورت پذیرد. ( هر یک از افراد عادی جامعه یک شخص حقیقی محسوب می شوند )
در مورد اشخاص حقوقی حقوق عمومی به رییس دفتر یا قائم مقام او تحویل داده شود. ( که شامل موسسات و سازمان ها و ادارات دولتی هستند)
در مورد اشخاص حقوقی حقوق خصوصی ( همچون شرکت ها ) ، به مدیر یا قائم مقام او یا دارنده حق امضا ابلاغ گردد
به نظر می رسد که ابلاغ از نوع واقعی آن بهترین نوع ابلاغ باشد ؛ چرا که باعث اجرای بهتر عدالت در فرایند دادرسی شده و طرفین را از جزییات مربوط به دادرسی آگاه می سازد.
ابلاغ قانونی و موارد آن
مستند به ماده‌ٔ ۶۹ قانون آیین دادرسی مدنی هرگاه مأمور ابلاغ موفق نشود اوراق را به شخص خوانده برساند، باید در نشانی تعیین‌شده به یکی از بستگان یا خادمان او که سن و وضعیت ظاهری آنان برای تمیز اهمیت اوراق یادشده کافی باشد، ابلاغ نماید. در صورت امتناع خوانده از گرفتن اوراق ابلاغ ؛ در این صورت مامور ابلاغ امتناع او را در برگ اخطاریه قید می کند . به عبارت دیگر ، می توان گفت که به نظر قانونگذار شخصی که از دریافت ابلاغیه امتناع می کند در واقع از جزییات ابلاغ مطلع شده است به همین دلیل بر اساس تبصره ماده ۸۱ ، تاریخ امتناع وی تاریخ ابلاغ محسوب می شود و کلیه مهلت ها و مواعد قانونی از همین تاریخ محسوب می گردند.
ابلاغ به یکی از بستگان فرد ،چنانچه مامور شخص را در محل نیابد ، اوراق را به یکی از بستگان فرد تحویل دهد.
ابلاغ به خواندگان غیر محصور ، به عنوان مثال در دعاوی راجع به اهالی معینی اعم از ده ، روستا ، شهر یا بخشی از یک شهر ، که از طریق نشر آگهی در یکی از روزنامه های کثیر الانتشار و ابلاغ یک نسخه از دادخواست به شخص یا اشخاصی که معارض خواهان اند صورت می گیرد.
خوانده یا بستگان وی در محل حضور نداشته باشند و یا از دریافت اوراق ابلاغیه خودداری نمایند، در این صورت مامور ابلاغ یک نسخه از ابلاغیه را به نشانی تعیین شده الصاق می نماید.
ابلاغ به اشخاص مقیم خارج از کشور توسط ماموران سیاسی و کنسولی و یا وزارت خارجه انجام می گردد.
ابلاغ به ادارات دولتی ؛ به رییس دفتر یا قائم مقام او انجام میگیرد.
ابلاغ به اشخاص حقوقی ؛ به مدیر ، قائم مقام یا دارنده حق امضا و یا به مسئول دفتر موسسه ابلاغ خواهد شد
ابلاغ خارج از حوزه دادگاه ؛ اگر خوانده در حوزه دادگاه دیگری باشد ، ابلاغ توسط دفتر دادگاه با هر وسیله ای که ممکن است صورت می پذیرد و اگر در آن حوزه دادگاهی نبود، ابلاغ توسط ماموران انتظامی ، بخشداری یا شورای اسلامی محل و یا پست صورت می پذیرد.
ابلاغ با مجهول بودن آدرس خوانده : در این صورت مفاد دادخواست به درخواست خواهان و به دستور دادگاه یکبار در یکی از روزنامه های کثیر الانتشار آگهی می شود.
ابلاغ الکترونیک چیست؟
به موجب ماده ۱۷۵ قانون آیین دادرسی کیفری قوه قضائیه موظف است اوراق قضائی را با استفاده از سامانه‌های الکترونیکی یا مخابراتی ابلاغ نماید.
مراجعان به قوه قضائیه موظفند جهت دریافت الکترونیکی اوراق قضائی به سامانه ای که ایجاد گردیده مراجعه نمایند.
سامانه ابلاغ ، سامانه‌ای الکترونیکی است که بر بستر شبکه قابل دسترسی و استفاده برای طرفین دعوا، نماینده قانونی آنان، دفاتر خدمات قضایی، کارشناسان، ضابطان قضایی و سایر اشخاص مرتبط جهت ابلاغ اوراق قضایی و نشر آگهی به صورت الکترونیکی است.
در سامانه ی مذکور کلیه ابلاغ های صادره به اشخاص و پیوست‌های آن از طریق این درگاه به حساب کاربری مخاطب ارسال می‌گردد.
ماده ۶۵۵ آیین دادرسی کیفری ابلاغ قضایی به صورت الکترونیکی را کافی دانسته و تبصره این ماده نیز ابلاغ الکترونیکی را قابل پذیرش می‌داند. سامانه ثنا برای این منظور قابل استفاده است.