یکی از پر اهمیت ترین مراحل و عملیات های اجرای سازه های بتنی ، قالب بندی می باشد. می تواند تاثیر گذارترین بخش از فرآیند اجرای سازه بتنی از منظر اقتصادی و زمانی اجرا به شمار آید. از این رو رعایت نکات اجرایی ، نگهداری ، کیفیت اجرا ، به کارگیری بهترین نوع قالب و هماهنگ با نوع پروژه ، تاثیر فراوانی بر کل پروژه دارد.
قالب بندی دیوار برای ساختمان ها از نظر بزرگی و کوچکی ساختمان متفاوت است در ساختمانهای کوچک معمولا برای قالب بندی فونداسیون از آجر استفاده می شود
قالب بندی فونداسیون
در سیستم قالب بندی فونداسیون از پنل‌های قالب بندی جهت اجرای فونداسیون‌های بتنی، سکوها و … استفاده می‌شود. به کمک سایزهای مختلف موجود قالبها، می‌توان پنل‌های قالب بندی را در اشکال مختلف با توجه به نوع و نقشه سازه در فونداسیون ایجاد کرد. با توجه به ضخامت دیوار و فشار بتن می‌توان از قطعات تکمیلی مانند انواع میان بلت برای حفظ مقاومت استفاده نمود.
اولین اقدام در اجرای یک پروژه گود برداری شروع عملیات قالب بندی فونداسیون است. برای این امر، ابتدا خطوط، آکس بندی شده و حدود قالب فونداسیون در روی زمین، خط کشی و میخ گذاری شده و سپس عملیات قالب بندی فونداسیون آغاز می‌شود
معمولا سطح تماس بتن و تخته قالب بندی را بوسیله روغن های معدنی چرب می کنند. مالیدن روغن به روی قالب بدان علت است که اولا تخته که در ابتدا کاملا خشک است ، آب بتن مجاور خود را نمکیده و موجب فساد بتن نشود و در ثانی در موقع باز کردن قالب ، تخته ها براحتی از بتن جدا شوند و موجب تخریب گوشه های بتن نشوند و در صورت مناسب بودن ، برای قالب بندی بعدی مورد استفاده قرار گیرند . در موقع مالیدن روغن به قالب ها باید کاملا دقت شود که آرماتور ها به روغن آغشته نشود زیرا در این صورت روغن مانع چسبیدن بتن به دور میلگرد گردیده و جسم یکپارچه تشکیل نداده و بتن و آرماتور هر یک به تنهایی کار می کنند و موجب ضعف در همگن بودن بتن و فولاد می گردد . وقتی قالب ها بسته شدند فونداسیون آماده بتن ریزی می شود.
برای احداث یک سازه بتن مسلح، باید بتن تازه در قالبهایی ریخته شود، تا پس از پر کردن تمام حجم قالبها و سفت شدن، به شکل لازم درآید. از مهمترین گامها در احداث سازه‌های بتنی، نحوه قالب‌بندی است. به همین دلیل باید مجری و پیمانکار سازه‌های بتنی کاملاً در جریان امور مربوط به قالب‌بندی، از وسایل گرفته، تا مشخصات و رواداریهای ابعاد و روشهای اجرا قرار داشته باشند.
پس از استقرار قالبها در محل مربوط، باید آنها را مورد بازرسی قرار داد و درزهایی که احتمالاً باعث بیرون زدن شیره بتن خواهند شد، پر شوند.
پایداری از مهمترین خصوصیاتی است که باید درقالب‌بندی رعایت شود. کافی نبودن مهاربندی پایه‌های اطمینان و یا مهاربندی افقی سکوها، عدم تنظیم تراز بتن‌ریزی که منجر به پر شدن یک قسمت از قالب و خالی ماندن قسمت دیگر می‌شود، تکیه‌گاه نامناسب زیر پایه‌های اطمینان، عدم به کارگیری کارگران ماهر، خوب نبستن قطعات قالب به یکدیگر، درنظر نگرفتن بارهای زنده و مرده وارد به قالبها و لغزش لایه خاک مجاور قالب می‌تواند باعث خرابی قالبها گردد.
انواع قالب بندی دیوار در اجرای فونداسیون :
فونداسیون یا پی ساختمان یکی از اجزای ضروری هر سازه به شمار می آید و وظیفه آن تحمل فشار ناشی از ستون ها و انتقال این نیرو به زمین است. پی سازی بنا با توجه به نوع سازه و محلی که قرار است در آن اجرا شود تحت شرایط متفاوتی انجام می شود تا استحکام و مقاومت سازه تامین گردد. فونداسیون اولین مرحله ساخت بنا است و باید استانداردهای لازم در اجرای آن رعایت شود.
در قالب بندی فونداسیون از قالب های چوبی، فلزی و آجری استفاده می شود که هر کدام دارای ویژگی های منحصر بفرد خود هستند. در سیستم قالب بندی، پنل های مختلفی برای قالب گذاری به کار می روند که بر اساس نوع سازه و نقشه اجرایی می توان آنها را در اشکال مختلف ایجاد نمود. برای پی سازی ساختمان پس از گودبرداری باید خطوط آکس بندی شده و محل قرارگیری قالب در روی زمین مشخص شود تا بتوان بر اساس آن فونداسیون را اجرا نمود.
از جمله نکاتی که در قالب بندی فونداسیون باید به آنها توجه کرد به شرح ذیل می باشند:
قالب ها را باید محکم و فیکس کرد و از استحکام آنها اطمینان حاصل نمود.
توجه به ابعاد فونداسیون در انتخاب قالب امری بسیار ضروری است.
طراحی و ساخت قالب ها باید به گونه ای باشد که راحت و به سرعت بتوان آنها را نصب و یا باز کرد. در این صورت به میزان قابل توجهی در وقت و هزینه صرفه جویی خواهد شد.
به منظور جلوگیری از هدر رفتن شیره بتن، درزبندی مناسب باید انجام شود.
برای ارتقاء کیفیت سطح بتن و استحکام قالب ها باید از روغن قالب استفاده نمود.
قالب ها باید از دوام و استحکام بالایی برخوردار باشند تا بدون از هم گسیختگی و یا نشت شیره بتن بتوانند فشار و بارهای وارده را تحمل نمایند.
با توجه به اینکه فونداسیون نما است یا خیر باید نسبت به تعیین کیفیت مصالح ساختمانی و قالب بندی توجه لازم معطوف گردد.
ساخت قالب ها و نصب آنها باید به نحوی باشد که بتوان به ابعاد، شکل و نمای بتن مورد نظر دست یافت.
شاقول بودن فونداسیون و رعایت کاور آرماتورها نیز از جمله نکات مهم در قالب بندی فونداسیون به شمار می آیند.
قالب ها باید به گونه ای انتخاب شوند که بتوان آنها را با امکانات در دسترس حمل نموده و جا به جا کرد.