مفصل ساکروایلیاک و عوامل موثر در التهاب آن

مفصل ساکروایلیاک محل اتصال ستون مهره به لگن خاصره می‌باشد.در این مطلب به نقل از فروشگاه لوازم پزشکی رسپینامد به توضیح این مفصل پرداخته ایم. التهاب و نقص عملکرد این مفصل، ساکروایلئیت (Sacroiliitis) نام دارد و یکی از دلایل بروز درد در قسمت پایین کمر،پا، پشت لگن و کشاله‌ی ران در جلوی لگن می‌باشد. در چنین شرایطی درد پاها بسیار مشکل‌ساز شده و شبیه به درد سیاتیک یا درد ناشی از بیرون‌زدگی دیسک کمر احساس می‌شود. در ادامه با تجهیزات پزشکی رسپینامد همراه باشید تا با بیشتر با دلایل التهاب این مفصل و علائم و نشانه‌های التهاب آن آشنا شوید.

آناتومی مفصل ساکروایلیاک

مفاصل ساکروایلیاک (SI-sacroiliac Joint) بین استخوان خارج و استخوران‌های ایلیاک قرار گفته است و موجب اتصال ستون فقرات به لگن می‌شود. این مفاصل تعادل انسان را برقرار می‌سازند و نقش مهمی در

• در راه رفتن

• و بلند کردن اجسام

ایفا می‌کنند. در اطراف مفاصل SI عضلات و رباط‌های قوی وجود دارد و از آنها حمایت می‌کند. این مفصل در حالت طبیعی گستره حرکتی کمی دارد، اما بر اثر عوامل مختلف نظر

• افزایش سن

• بروز آرتروز

• و سفت شدن رباط‌ها

به تدریج غضروف مفصلی تخریب شده و بین استخوان‌های این مفاصل یک سطح تماس مستقیم ایجاد می‌گردد و منجر به درد در این نواحی می‌شود. این عارضه علاوه بر التهاب مفصل ساکروایلیاک (SI) با نام‌های زیر نیز شناخته می‌شود:

• سندرم مفاصل ساکروایلیاک (SI-sacroiliac Joint Syndrome)

• درد مفصل SI

• اختلال در عملکرد مفصل SI

• کشیدگی مفصل SI

دلایل التهاب مفاصل ساکروایلیاک

مهم‌ترین دلایلی که می‌توانند موجب بروز درد در مفصل (SI) شوند به شرح زیر می‌باشند:

• آرتروز یا ساییدگی مفصل ساکروایلیاک

• شکستگی و یا دررفتگی مفصل SI و بد جوش خوردن یا جوش نخوردن محل آسیب

• یماری‌های روماتیسمی نظیر اسپوندیلیت انکیلوزان و دیگر اسپوندیلوآرتروپاتی (مانند پسوریازیس، بیماری رایتر و بیماری‌های التهابی روده (کولیت اولسرو و بیماری کرون))

• روماتیسم مفصلی

• بارداری و زایمان با مکانیسم باز شدن و تحت کشش قرار گرفتن مفاصل لگن در زمان بارداری و حین زایمان

• عفونت مفصل SI مانند ابتلا به بروسلوز یا تب مالت

• استئومیلیت یا عفونت استخوان‌های نزدیک مفصل SI

علائم سندرم مفصل SI

علائم ناشی سندرم و التهاب مفصل ساکروایلیاک اغلب با نشانه‌های سایر عارضه‌ها اشتباه گرفته می‌شود. در اکثر مواقع در ناحیه کمر و لگن چندن الگوی درد مشابه ایجاد می‌شود و تشخیص این عارضه را دشوار می‌کند. اما مهم‌ترین و اصلی‌ترین نشانه‌های این بیماری شامل موارد زیر می‌باشد:

• درد در نواحی پایین کمر، پشت باسن و لگن، کشاله ران و جلوی لگن و همچنین احساس درد در جلوی ران. که درد در تمامی این موارد با نشستن‌های طولانی مدت شدت می‌یابد.

• در حالت خوابیده روی شانه، درد بیمار شدت می‌یابد.

• احساس خشکی در پایین کمر بویژه صبح‌ها بعد از بیدار شدن و زمانی‌که بعد مدت طولانی نشستن فرد می‌خواهد بلند شود.

• عدم توانایی نشستن طولانی مدت در یک جا به علت درد.

• افزایش درد بیمار هنگام خوابیدن، ایستادن، رانندگی یا بالا رفتن از پله

• احساس درد هنگام تغییر وضعیت بدن مثلا از حالت ایستاده به نشسته

زمانی‌ که علائمی مانند نشانه‌های فوق را در خود احساس کردید لازم است به پزشک مراجعه کنید. پزشک معالج توسط معاینات خاصی مفاصل شما را تحت فشار قرار می‌دهد. با اعمال درد بیمار افزایش می‌یابد و این افزایش درد می‌تواند یکی از نشانه‌های این باشد که منشا درد در مفصل ساکروایلیاک است.

نحوه تشخیص التهاب مفصل ساکروایلیاک

اولین راه تشخیص این عارضه بررسی سوابق پزشکی بیمار و انجام معاینات جسمانی است. بررسی پیشینه پزشکی بیمار شامل:

• اطلاع از جزئیات دقیق بیماری

• یافتن محل دقیق درد

• بررسی عواملی که ایستادن یا خوابیدن فرد را با مشکل مواجه کرده

می‌باشد. درروند معاینات پزشک از بیمار می‌خواهد در وضعیت‌های مختلفی قرار گیرد، همچنین برای یافتن محل دقیق درد مفاصل SI و اطراف آن باید به دقت لمس شوند. به علاوه لازم است تست‌ کلینیکی به منظور معاینه مفصل ساکروایلیاک از بیمار گرفته شود که این تست‌ها شامل موارد زیر می‌باشند:

• تست دیستراکشن (Distraction Test)

• تست کامپرِشِن (Compression Test)

• تست گانسلن (Gaenslen’s Test)

• تست پاتریک (Patrick’s Test)

راه‌ها و روش‌های درمان التهاب مفاصل SI

درمان‌های موجود برای کاهش درد مفصل ساکروایلیاک اغلب محافظه کارانه و غیر تهاجمی می‌باشند و هدف این است که مفصل مجددا قابلیت حرکت طبیعی خود را بازیابد. درمان‌های ارائه شده به شرح زیر می‌باشند:

استفاده از لوازم سرما و گرما درمانی

اغلب درمان‌های اولیه‌ای که توصیه می‌شوند استفاده از لوازم گرما و سرما درمانی شامل استفاده از یخ و کیسه‌های سرد یا باندهای گرمکن یا حمام داغ می‌باشند که در فواصل زمانی 15 تا 20 دقیقه‌ای برای کاهش التهاب روی محل درگیر قرار می‌گیرد. در کنار این روش لازم است فرد برای کمک به کاهش درد به میزان مناسبی استراحت کند. بعد از کاهش التهاب، بیمار می‌تواند به تدریج به فعالیت‌های عادی خود بازگردد. توجه به این نکته ضروری است که در هنگم دردهای شدید از لوازم گرما درمانی استفاده شود.

استفاده از داروها

اغلب در اولین مراحل برای درمان و کاهش درد مصرف داروهایی نظیر موارد زیر توصیه می‌شوند:

• مصرف داروهای مسکن

• مصرف داروهای ضدالتهاب (مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن) برای کاهش تورم

درمان دستی (کایروپرکتیک )

درمان‌های دستی توسط یک کایروپراکتور، یک استئوپات (متخصص استخوان درمانی یا سایر متخصصان حوزه بهداشت و درمان که در این زمینه مهارت دارند انجام می‌شود و به بهبود این عارضه کمک می‌نمایند. این روش برای مواردی که مفصل ساکروایلیاک قفل شده یا حرکت نمی‌کند، کمک کننده است. اگر مفاصل SI دچار بیش تحرکی باشند، استفاده از این روش دردناک و آزاردهنده خواهد بود. روش‌های انجام این درمان شامل موارد زیر می‌باشند:

• دستکاری در حالت دراز کشیده به پهلو

• تکنیک دراپ (که با استفاده از یک تخت مخصوص انجام می‌شود)

• تکنیک‌های بلاک کردن

• و روش‌هایی که با استفاده وسایل انجام می‌شوند

استفاده از ارتزها یا بریس‌ها

زمانیکه مفصل ساکروایلیاک دچار بیش تحرکی شده باشد یا بیش از حد شل شده باشد، می‌توان از ساپورت طبی تنه مناسب مثلا کمربند با پهنای مناسب را دور کمر پیچاند و آن را محکم کشید تا ناحیه مورد نظر ثبات پیدا کند. در برخی موارد که مفصل SI دچار التهاب و درد شدید است این روش بسیار کارساز و مفید است. بعد از تسکین درد و التهاب می‌توان ارتوز را برداشت.

وقتی که مفصل ساکروایلیاک دچار بیش‌تحرکی شده یا بیش از حد شل است، می‌توان ارتوز یا بریسی با پهنایی در حدود یک کمربند را دور کمر پیچاند و آن را محکم کشید تا آن ناحیه ثبات پیدا کند. گاهی اوقات، در مواردی که مفصل دچار درد و التهاب است این روش بسیار مفید است. هنگامی که درد و التهاب تسکین یافت می‌توان ارتوز را برداشت.

فیزیوتراپی و ورزش

فیزیوتراپی کنترل شده به تدریج موجب تقویت عضلات اطراف مفصل ساکروایلیاک و افزایش دامنه حرکتی این مفصل کمک می‌کند. همچنین به کمک تمرینات ایروبیک کم فشار و ملایم می‌توان گردش خون در ناحیه درگیر را افزایش داد و موجب بهبود آن شد.

آب درمانی نیز یکی از روش‌های مفید برای کاهش دردهای شدید می‌باشد. زیرا خاصیت شناور بودن آب موجب کاهش فشار موجود روی مفاصل دردناک می‌گردد.

تزریق به مفصل ساکروایلیاک

اصلی‌ترین دلیل تزریق دارو به مفاصل SI این است که مشخص شود آیا مفصل ساکروایلیاک دلیل درد بیمار است یا خیر؟ البته این تزریف به تسکین فوری درد بیمار نیز کمک می‌کند. اغلب درکنار داروهای بی‌حسی نظیر

• لیدوکائین

• بویپواکائین

• نووکائین

یک داروی ضد التهاب مانند کورتیکواستروئید نیز تزریق می‌شود و با کاهش التهاب اطراف مفصل درد بیمار کاهش می‌دهد. با تسکین درد فوری بیمار قادر خواهد بود یک برنامه فیزیوتراپی را شروع کرده و به سطح فعالیت‌های طبیعی خود باز گردد.

منبع:https://respinamed.com/%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%84-%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%DA%A9/