افرادی که از شوفاژ استفاده میکنند اغلب از دوده زدن رادیاتور به دلیل سیاه شدن دیوارهای مجاور، سقف و پرده های نزدیک به رادیاتور شکایت دارند، البته این مشکل در محل خروج هوا از دریچه های توزیع هوای سیستم تهویه مطبوع با هواساز، بخصوص در گرمایش نیز وجود دارد، مکرراً این سوالات مطرح میشوند که اگرسوخت در دیگ شوفاژ سوزانده شده و دود حاصله هم از دودکش خارج می شود پس چرا رادیاتورها دود میزنند؟ آیا در لوله ها و رادیاتورها دود جریان دارد؟ یا نکند دود ناشی از احتراق همراه هوای خروجی از هواساز به اتاق وارد میشود!
در پاسخ باید گفت خیر! دود در گردش و جریان نیست بلکه این هوای کثیف و آلوده است که با عبور از لابلای پره های رادیاتور و گرم شدن در برخورد با محیط مجاور ( دیوار، سقف، پرده و ... ) اثر سیاهی بر جای میگذارد و در نقاطی که هوا به گرد و خاک آلوده است، اثرات گرد و خاک کاملاً مشاهده می شود، چنانچه هوا صد در صد خالص و عاری از آلودگی باشد مسلماً این سیاهی دیده نخواهد شد.
برای اینکه دلیل این امر بهتر روشن شود باید به یونیزاسیون و مثبت و منفی شدن ذرات هوا در اثر حرارت اشاره نمود، هنگامیکه هوای آلوده به ذرات مختلف ( از قبیل دوده، خاک و غیره ) از لا به لای پره های رادیاتور عبور نموده و گرم میشود، انرژی جنبشی پیدا کرده و نتیجتاً برخورد ذرات و مالش آنها با یک دیگر بیشتر میشود، همچنانکه مالش یک جسم که ربایی روی پارچه موجب باردار شدن جسم و جذب بعضی از ذرات به آن میشود، مالش ذرات هوا به یکدیگر نیز باردار شدن آنها را سبب میگردد، مقداری از این ذرات باردار پس از تمامی با دیوار، پرده و غیره به آنها چسبیده و به تدریج سیاهشان میسازند، این کل ماجراست.
راه های عملی برای جلوگیری از سیاه شدن دیوار و اجسام اطراف رادیاتور
برای جلوگیری از سیاه شدن دیوار و اجسام اطراف رادیاتور، راههای عملی عبارتند از:
- بکارگیری فیلترهای با راندمان بالا در هواساز و فن کویل
- استفاده از فیلتر رادیاتور که عبارت از پارچه نمدی مخصوصی است که روی دیوار نصب میشود و حدفاصل رادیاتور و دیوار را نیز پوشش می دهد. این فیلترها قابلیت جذب ذرات معلق در هوا را داشته، و قابل شستشو میباشند، ضمناً روی راندمان حرارتی رادیاتور تاثیر منفی عمده ای نمیگذارند.
- فاصله دادن رادیاتورها از دیوار تا حدامکان، این فاصله برای رادیاتورهای کم عرض حداکثر تا 15 سانتیمتر میباشد، رادیاتور های پنلی از این امتیاز برخوردارند.
- کابینت های چوبی دکوراتیو تاثیر بسزایی در کاهش راندمان حرارتی رادیاتور دارند به خصوص اگر در سر راه هوای ورودی به کابینت، فیلتر نیز قرار داده شود، در صورت استفاده از کابینت باید چند درصد به تعداد پره های محاسبه شده برای رادیاتور اضافه نمود.
- کاهش دمای آب ورودی به رادیاتور که نتیجه آن کم شدن دمای هوا و نقصان انرژی جنبشی ذرات معلق درهواست.
- پرهیز از بازکردن بی مورد پنجره ها و درها و به عبارت دیگر کاهش میزان ورود هوای آلوده، البته ورود مقدار معینی هوای تازه، مطابق طرح، ضروری است.
- انحراف هوای گرم شده از بالای رادیاتور، بطوریکه برخورد چندانی با دیوار، پرده و غیره نداشته باشد، این مورد در بعضی از انواع رادیاتور رعایت شده است.
- تمیز نگهداشتن محیط داخلی ساختمان، بخصوص لوازم و اثاثیه