زمانی که قلب پمپاژ خون را به خوبی انجام نمی‌دهد نارسایی قلبی نامیده می‌شود. نارسایی قلبی به معنای ایست قلبی نیست و در آن، قلب به مرور و طی هفته‌ها و ماه‌ها ضعیف‌تر می‌شود عمکرد ضعیف‌تری دارد. در نتیجه ممکن است بطن چپ قلب بزرگ شود یا مایعات در بدن جمع شوند.
نارسایی قلبی چطور عملکرد قلب را مختل می‌کند؟
نارسایی قلبی ممکن است بر اثر اختلال سمت راست، سمت چپ یا هر دو سمت قلب رخ بدهد. با این حال از آنجایی که سمت چپ قلب، قدرتمند‌تر بوده و خون را به سراسر بدن پمپ می‌کند، معمولا نارسایی قلبی در سمت چپ قلب رخ می‌دهد. در چنین حالتی بطن چپ ضعیف شده و نمی‌تواند خون دریافتی را به جلو پمپ کند؛ پس خون به سمت عقب و داخل ریه‌ها برمی‌گردد.
سمت راست قلب خون برگشتی از بدن را دریافت می‌کند و آن را به داخل ریه‌ها پمپ می‌کند. اما گاهی‌اوقات سمت راست قلب بر اثر فشار برگشتی ناشی از نقص بطن چپ، آسیب می‌بیند و توانایی کمتری برای پمپاژ خون دارد. در چنین حالتی خون به عقب یعنی سیاهرگ‌ها برمی‌گردد و باعث تورم بافت‌های بدن می‌شود. برای مثال در ساق‌های پا، مچ پا و سیاهرگ گردن، تورم دیده می‌شود. در برخی موارد هم ممکن است اندام‌های داخل شکم مثل کبد و حفره‌ی شکمی که شامل روده‌ها است، بزرگ و حساس شوند و فرد احساس تهوع یا سیری شکم پیدا کند.
نارسایی قلبی چرا اتفاق می‌افتد؟
با اینکه بعضی اوقات دلیل نارسایی قلبی پیدا نمی‌شود، برخی از دلایل شایع بروز آن عبارتند از:
- بیماری عروق کرونر
- مشکلات عضله قلب
- فشارخون بالا
- مشکلات مربوط به دریچه قلب
- آریتمی
- بیماری‌های مادرزادی قلبی
- بیماری دیابت
- بیماری‌های مربوط به غده تیروئید
نارسایی قلبی با چه نشانه‌هایی همراه است؟
برخی از علائم نارسایی قلبی عبارتند از:
- احساس تنگی نفس هنگام راه رفتن، انجام فعالیت یا دراز کشیدن
- کاهش اشتها
- خستگی و احساس ضعف
- تورم پا و شکم یا احساس پری در شکم همراه با تهوع
- ضربان قلب نامنظم
- سرفه و خس‌خس سینه
با اینکه در بعضی از افراد نارسایی قلبی علائمی ندارد؛ بهتر است در صورت مشاهده‌ی هریک از این علائم به پزشک قلب مراجعه کرده و علت اصلی آن را پیگیری کرد. پزشک قلب برای تشخیص این مشکل از آزمایش‌هایی مانند آزمایش خون، آزمایش ادرار، عکس قفسه سینه، نوار قلب و اکوکاردیوگرام قلب استفاده می‌کند.
نارسایی قلب با چه روش‌هایی درمان می‌شود؟
بیماری نارسایی قلب به طور کامل بهبود پیدا نمی‌کند اما برای پمپاژ بهتر قلب و رفع علائم از روش‌هایی استفاده می‌شود. در حقیقت پزشک سعی می‌کند عوامل ایجاد‌کننده‌ی نارسایی قلب را بهبود بخشد. برای مثال با کاهش فشارخون یا اصلاح دریچه قلب سعی می‌کند وضعیت بیمار را بهتر کند. علاوه بر این تغییر سبک زندگی هم به بهبود وضعیت بیمار کمک می‌کند. برخی از این تغییرات و روش‌های درمان نارسایی قلب عبارتند از:
تغییر در رژیم غذایی
میزان نمکی که شخص مصرف می‌کند در این بیماری نقش بسیار زیادی دارد و اگر بیمار بیش‌ازحد مجاز نمک مصرف کند ممکن است علائم بیماری در او شدیدتر شود. به همین جهت پزشک قلب و عروق به او توصیه می‌کند مقدار نمک مصرفی را کاهش داده و غذاهای کم چرب مصرف کند.
انجام ورزش
انجام برخی از ورزش‌ها مانند وزنه‌برداری از آنجایی که فشار زیادی را به بدن وارد می‌کنند، برای افراد مبتلا به نارسایی قلبی خطرناک هستند. به همین دلیل حتما باید برای انجام ورزش با دکتر قلب مشورت کرده و فعالیت‌هایی که او مجاز می‌داند را انجام داد.
تناسب وزن
داشتن وزن متناسب برای افراد مبتلا به نارسایی قلبی بسیار مهم است. به همین دلیل اگر فردی اضافه وزن داشته باشد و دکتر قلب تشخیص بدهد که در معرض خطر قرار دارد، از او می‌خواهد وزن خودش را کمتر کند.
✅بیشتر بخوانید: تأثیر اضافه وزن و چاقی روی بیمای‌های قلبی
در نهایت باید گفت برای درمان این بیماری، حمایت خانواده بسیار اهمیت دارد. افرادی که دچار نارسایی قلبی می‌شوند در مراحل اولیه‌ی بیماری احساس ناتوانی کرده و ممکن است استرس داشته باشند. به همین جهت حمایت خانواده و ایجاد فضایی آرامش‌بخش در خانه بسیار مهم است. همچنین در چنین مواقعی بیمار و خانواده‌اش باید دقت داشته باشند که به خوبی به توصیه‌های دکتر عمل کنند تا مشکلی برای بیمار ایجاد نشده و وضعیت قلب او بدتر نشود.