معرفی کتاب فیه ما فیه

فیه ما فیه اثری منثور از مولانا جلال‌الدین محمد بلخی معروف به مولوی، شاعر و عارف بزرگ قرن هفتم ایران است. کتاب صوتی فیه ما فیه را انتشارات کتاب نیستان منتشر کرده است. این کتاب مجموعه‌ای از مقالات عرفانی و اخلاقی مولوی، با نثری روان و دل‌نشین است. فیه ما فیه، مانند بسیاری از آثار مولوی، حاصل سخنان مولوی و کتابت همزمان شاگردان اوست. مریدان مولوی در طول سی سال، سخنان و مواعظ مولانا را در مجالس نوشتند و پس از درگذشت او تدوینش کردند، تا یکی از مهم‌ترین و زیباترین آثار عرفانی منثور فارسی به ارمغان آید.

فیهِ ما فیهِ یا مقالات مولانا، کتابی به نثر فارسی از مولانا جلال‌الدین محمد بلخی است. این کتاب مجموعه یادداشت‌هایی از او است که در طول سی سال از سخنان مولانا در مجالس مختلف و توسط شاگردان و مریدان او گردآوری شده است و از مطالب دینی و عرفانی و اخلاقی سخن می‌گوید و به سوالات مختلف درباب موضوعات متفاوت عرفانی و اخلاقی پاسخ گفته است.

کتاب فیه ما فیه بعد از وفات مولانا تدوین شده است، به همین دلیل هم نامش را خود مولانا انتخاب نکرده است. در نسخه‌های قدیم‌تر ممکن است آن را با نام الاسرار الجلالیه ببینید. بدیع‌ الزمان فروزانفر حدس می‌زند نام این کتاب از قطعه زیر باشد که در فتوحات مکیه اثر محیی‌الدین بن عربی است:

کتاب فیه ما فیه بدیع فی معانیه

اذا عایفت ما فیه رایت الدرّیحویه

ترجمه تحت‌اللفظی این عبارت باید چنین چیزی باشد: «در آن است آنچه در آن است». این رباعی از مولانا که در مثنوی، آمده است نیز شاید بتواند دلیل انتخاب این نام را روشن کند یا حداقل برای آن توضیحی دهد:

ای نسخهٔ نامهٔ الهی که توئی

وی آینهٔ جمال شاهی که توئی

بیرون ز تو نیست هرچه در عالم هست

زینب یزدانی در این کتاب به شرح کامل دشواری‌ها، اصطلاحات عرفانی، اشارات و تلمیحات پرداخته است و این پژوهش را بر اساس نسخه فروزانفر انجام داده است.

شنیدن کتاب صوتی فیه ما فیه یا خواندن کتاب آن برای تمام علاقه‌مندان به علوم عرفانی، دوست‌داران زبان و ادبیات فارسی و همچنین مولانا پژوهان جذاب است.