لیزرها پرتوهای نوری بسیار شگفت‌انگیزی هستند، قدرت لیزر به قدری زیاد است که می‌تواند به فاصله کیلومترها در آسمان دیده شود یا حتی باعث برش فلزات و دیگر اشیا شود. احتمالا تصور می‌کنید تاریخ اختراع لیزرها به چند سال اخیر مرتبط باشد اما اینگونه نیست بلکه بیشتر ای نیم قرن از اختراع انواع لیزر می‌گذرد. اولین بار در سال 1958 تئوری ساخت لیزر داده شد و در نهایت در سال 1960 ساخت آن انجام شد. لیزرها یکی از عجیب‌ترین نمونه‌ها برای اثبات پیشرفت علم از گذشته تا به امروز بوده‌اند.
شاید فکر می‌کنید تنها کاربرد لیزر در فیلم 007 بود زمانی که باعث نصف شدن یک انسان شد. اما بهتره بدانید که از لیزرها استفاده‌های دیگری نیز می شود. کافی است نگاهی به اطراف خودتان کنید. دستگاه‌های پخش سی دی، چاپگرهای لیزری، اسکنرها و بارکدخوان‌ها، در جراحی‌های پزشکی، برش لباس و … همه از کاربردهای روزمره ما از لیزرها هستند.
لیزر چیست؟
لیزرها فراتر و حتی قدرتمندتر از چراغ‌قوه‌ها هستند در واقع تفاوتی عظیم بین نور لیزر و نور چراغ قوه وجود دارد مانند موجی که در یک وان ایجاد می‌شود با امواج دریا است. برای درک قدرت لیزر کافی است یک مثال بزنیم. حتما می‌دانید زمانی که چند بار دست خود را در آب ساکن در وان تکان دهید، موج‌هایی ایجاد می‌شود و هر چه این کار ادامه دار باشد موج‌های شما بزرگتر می‌شوند در صورتی که امکان انجام این کار در دریاها نیز وجود داشت در مدت زمان کم امواج غول‌آسایی تشکیل می‌شدند. به عبارتی این همان کاری است که لیزر با نورها انجام می‌دهد. نور لیزرها در ابتدا بسیار ضعیف است اما با دریافت انرژی طول موج و قدرت آن افزایش پیدا می‌کند.
معرفی انواع لیزر
انواع لیزر با توجه به قدرت لیزر و دیگر ویژگی‌هایی که دارند به چهار دسته مختلف تقسیم‌بندی می‌شوند که در ادامه با هر یک از آن‌ها بیشتر آشنا شویم.
- لیزر جامد
- لیزر گازی
- لیزر مایع
- لیزر نیمه هادی
معرفی لیزر جامد
یکی از انواع لیزر همانطور که گفتیم لیزر حالت جامد است. این نوع از لیزر از جامدات به عنوان محیط لیزری و قدرت لیزر استفاده می‌شود. در لیزرهای جامد از مواد بلوری یا شیشه‌ای استفاده می‌شوند این یون‌ها به عنوان ناخالصی در شیئ مورد نظر ما وارد می‌شوند و در نتیجه باعث لیزر شدت آن می‌شوند. اولین لیزری که با عنوان لیزر جامد مورد استفاده قرار گرفت لیزر یاقوت بود که در آن از کریستال یاقوت به عنوان محیط لیزر استفاده شده است. منبع انرژی در این نوع از لیزر انرژی نور است.
معرفی لیزر گازی
از دیگر انواع لیزر می‌توان به لیزر گازی اشاره کرد. در این نوع از لیزر جریان الکتریکی به وسیله گازی که در محیط لیزر قرار دارد خارج می‌شود تا نور لیزری تولید شود. با توجه به قدرت لیزر در لیزرهای گازی و به دلیل داشتن پرتوهای با کیفیت و همچنین طول موج بسیار بالا استفاده‌های زیادی دارند. این نوع از لیزرها به عنوان اولین لیزری که بر اساس تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی نور کار می‌کنند.
معرفی لیزر مایع
لیزر مایع از دیگر انواع لیزر است که در از مایع به عنوان محیط لیزری در آن استفاده شده است. با کمک قدرت لیزر مایع می‌توان به واسطه نور انرژی محیط لیزر را تامین کرد. یکی از مهم‌ترین انواع این لیزر، لیزر رنگی است که از رنگ‌های آلی به عنوان محیط لیزری استفاده می‌کند. دیگر کاربرد لیزر در محیط‌های مایع می‌توان به تولید مادون قرمز اشاره کرد.
معرفی لیزر نیمه هادی
یکی از مهم‌ترین انواع لیزر در زندگی روزمره ما لیزرهای نیمه هادی هستند. لیزر نیمه هادی دارای قیمت بسیار مناسبی است و مصرف برق کمی دارند. قدرت لیزر نیمه هادی از انرژی الکتریکی تامین می‌شود برخلاف لیزرهای جامد که از انرژی نور به عنوان منبع پمپ استفاده می‌کند.
قدرت لیزر براساس رنگ
قدرت لیزر را رنگ‌های آن‌ها مشخص می‌کنند و با توجه به اینکه هر رنگ چه میزان طول موج دارد می‌تواند استفاده از آن خطرناک باشد. لیزرهای رنگ سبز قدرت زیادی دارند اما با این‌خای رنگ آبی و بنفش بسیار خطرناک‌تر از رنگ‌های دیگر هستند. با توجه به استفاده‌ای که قرار است از لیزرها شود باید مدل مورد نظر خود را خریداری کنید.
کاربردهای لیزر
کاربرد لیزر همانطور که اشاره کرده‌ایم به انواع لیزر بستگی دارد. بسیاری از لیزرهای کاربردهای صنعتی، پزشکی، نظامی و … دارند و شما باید با توجه به کاربردی و قدرت لیزر که نیاز دارید مدل مورد نظر خود را خریداری کنید.
کاربردهای صنعتی
یکی از پرکاربردترین استفاده‌ها از لیزر در صنعت است. معمولا از قدرت لیزر برای برش و ذوب کرد فلزات استفاده می‌شود.
کاربردهای نظامی
کاربردهای نظامی از دیگر کاربردهای مهم لیزرها است. تولید این نوع از لیزرها هزینه‌های زیادی به همراه دارد. فاصله‌یاب لیزری از انواع لیزر هایی است که مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کاربردهای پزشکی لیزر
از قدرت لیزر برای کاربردهای پزشکی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.در جراحی‌های چشم، درمان سرطان، دندانپزشکی و … از جمله کاربرد لیزر در حوزه پزشکی هستند.
منبع: فارکو