خرما کبکاب از نام های آشنا و شناخته شده خرما در ایران است که شهرت و محبوبیت زیادی در بین مصرف کنندگان خرما دارد. این خرما که از انواع خرماهای صادراتی ایران هم تلقی می شود دارای دو نوع مصرف بصورت رطب و خارک می باشد. وقتی این خرما کاملا برسد رنگی متمایل به قهوه ای تیره دارد و در زمان خارک و رطب بصورت متمایل به زرد دیده می شود.
عموما خرما کبکاب را بصورت رطب مصرف می کنند. این خرما بیضی شکل است و از خرماهای نیمه خشک یا تر ایران محسوب می شود.
پوستی چسبیده به میوه دارد و شیرینی آن خیلی زیاد و زننده نیست. این خرما در اوایل مرداد ماه بصورت خارک قابل برداشت است ولی اگر دوست دارید کاملا رسیده آن را بچینید باید تا اوایل و اواسط شهریور صبور باشید. وزن هر عدد خرما کبکاب حدود 15 گرم است. اگر خارک خرما را برداشت نمودید باید قبل از مصرف آن را بپزید در غیر اینصورت امکان استفاده از آن نیست.
خرما کبکاب کم و بیش در مناطق خرما خیز ایران کشت می شود ولی خواستگاه اصلی این خرما را باید کازرون و یا برازجان دانست. هر چند نوع مرغوب خرما کبکاب را می توان در بهبهان، خورموج، کازرون، قیروکارزین، طبس، برازجان، تنگستان و برخی دیگر از مناطق هم برداشت کرد.
خرما کبکاب از مهم ترین انواع خرما ایران است که از نظر اقتصادی و صادراتی نیز در جایگاه ویژه ای قرار دارد و سالیانه ارز زیادی بابت فروش این خرما به کشورهای همسایه، آمریکایی، اروپایی و یا افریقایی وارد ایران می شود.
بدون تردید استان بوشهر با تولید بیش از 80 درصد از خرما کبکاب ایران نقش مهمی در تولید این نوع خرما در ایران و جهان دارد. این خرما شیرین و درشت دارای پوسته ای ضخیم و چسبیده به میوه است و میزان گوشت خرما به هسته را حدود 9.25 برآورد می کنند. هسته و کلاهک این خرما هم به گوشت خرما چسبیده است.
خواص و ویژگی های خرما کبکاب
خرما محصولی بسیار مغذی و پر خاصیت است که به عنوان یکی از برترین میان وعده ها باید از آن نام برد. بی تردید بدون دلیل نیست که مصرف این خرما را در سحر و افطار ماه مبارک رمضان هم به شدت توصیه می کنند زیرا به عنوان یکی از برترین و مغذی ترین محصولات غذایی شناخته شده است.
در این میان خرما کبکاب از پر خاصیت ترین خرما ها است که برای تامین انرژی بدن بخصوص در طول روز و برای فعالیت های سخت بدنی و فکری و یا برای ورزشکاران توصیه می شود. این خرما یک ماده غذایی عالی برای رفع عطش است و منبعی عظیمی از آهن و مواد معدنی مفید بریا بدن است.
بصورت کلی می توان خواص زیر را برای خرما کبکاب برشمرد:
• دارای انرژی فراوان و تامین کننده قوای از دست رفته بدن
• داشتن منیزیم فراوان و مناسب برای کاهش وزن
• داشتن اهن فراوان و مناسب برای افراد دارای کم خونی و مشکلات قلبی و عروقی
• دارای کلسیم زیاد و مناسب برای استخوان بندی و ساختار استخوان ها
• دارای آنتی اکسیدان بسیار زیاد و عاملی بسیار مناسب برای جلوگیری از سرطان
• دارای فیبر مناسب برای افرادی که دارای مشکلات گوارشی و یبوست هستند.
• خرما کبکاب به دلیل خواص ضد آلرژیک برای افرادی دارای آلرژی فصلی توصیه می شود.
• ویتامین C موجود در این خرما برای افرادی که سرما خوردگی دارند بسیار مناسب است.
• این خرما سرشار از ویتامین های A، C ، B1، B2 و غیره است که برای سلامت بدن و قدرت بینایی مفید است.
• ارزش غذایی بالا برای تامین قوای جسمانی بدن و رفع ضعف و بی حالی
• ماده عالی غذایی به عنوان یک ماده آرام بخش به دلیل داشتن منیزیم فراوان
• خاصیت ملین بوده برای افراد دارای یبوست شدید
• در طب سنتی توصیه می شود خرما کبکاب را با شنبلیله برای از بین بردن سنگ مثانه مصرف کنید و بهتر است دم کرده ان مصرف شود.
• خرما کبکاب دارای اسید فولیک و آهن زیادی است که به عنوان یک مکمل فوق العاده برای افرادی است که دارای کم خونی هستند.
خرما کبکاب یکی از ارزشمند ترین خرماهای ایران هم از نظر غذایی و هم از نظر اقتصادی است. این خرما به دلیل نیمه خشک بودن به راحتی قابل انبارش است هم چند توصیه می شود که زمان نگهداری ان در انبارها بخصوص اگر شرایط لازم را ندارد کاهش یابد.
بصورت کلی توصیه می شود که خرما کبکاب را در سردخانه ها و یا انبارهایی نگهداری کنید که هوایی خنک تر از 5- داشته باشد زیرا پتانسیل بالایی برای جذب حشرات دارد. ضمن اینکه دمای پایین باعث می شود که به راحتی بتوان خرما را در مدت زمان بسیار بیشتری نگهداری کرد.
عمدتا خرمای تولید شده در استان های بوشهر، خوزستان و یا فارس بعد از برداشت بهتر است فورا بسته بندی و به مشتریان فروخته شود و در صورت نیاز به نگهداری باید از انبارهای استریل شده و بهداشتی برای نگهداری ان استفاده شود که همانگونه که توضیح داده شد بهتر است دمای این انبارها کمتر از 5- باشد.
معمولا بافت خرما کبکاب درست است اما مرغوب ترین و درشت ترین نوع خرما کبکاب در دشتستان برداشت می شود هر چند خرما بهبهان نیز مرغوبیت زیادی دارد اما کمی بافت کوچک تری دارد.
معمولا دسته بندی خرما کبکاب با توجه به اندازه خرما، زمان برداشت، مکان برداشت و ظاهر خرما انجام می شود.