حسابداری به معنای ثبت و ذخیره اطلاعات مالی، ارائه تجزیه و تحلیل و نتایج در قالب گزارش به مدیر سازمان یا شرکت برای اتخاذ تصمیمات مناسب، دقیق و به موقع است. در واقع، حسابداری را می‌توان به عنوان راهی برای نظارت بر سلامت مالی، نظارت بر دارایی‌های مالی، بدهی‌ها و فرآیندهای مالی و تجاری تعریف کرد. رشته پاسخگویی یکی از رشته‌های آموزش عالی است که در هر سه گروه آزمایشی رشته‌های ریاضی و فیزیک، تجربی و علوم انسانی می‌توانند برای تحصیل در دانشگاه انتخاب رشته کنند.
حسابداری یکی از حوزه‌های خدماتی است و حسابدار خدمات مالی ارائه می‌کند. حسابداری در پاسخ به نیاز مردم به مدیریت و تجزیه و تحلیل هزینه‌ها و درآمد توسعه یافته است و وظیفه آن جمع‌آوری اطلاعات مالی است. حسابداری فرآیندی معمول و سیستماتیک است که در آن حسابداران صورت‌های مالی را برای واحدهای اقتصادی مانند مدیران، صاحبان سرمایه، طلبکاران، صندوق‌های دولتی و واحدهای اقتصادی تهیه می‌کنند.
رشته حسابداری برخلاف علوم انسانی بیشتر کاربردی است تا نظری و نظری و حسابداران فنون و مهارت های حسابداری را فرا می‌گیرند.
تعریف حسابداری و حسابرسی
حسابداری یک فعالیت رسمی است که وظیفه آن تهیه اطلاعات کوچک در مورد یک سازمان اقتصادی به ویژه در امور مالی است. اطلاعات ارائه شده توسط حسابدار باید در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی مفید باشد.
حسابرسی فرآیندی منظم و سیستماتیک برای جمع‌آوری و تحلیل منصفانه شواهد مربوط به ادعاهای مدیریت در مورد فعالیت‌ها و رویدادهای اقتصادی، تعیین میزان مطابقت این ادعاها و اظهارات با معیارهای از پیش تعیین‌شده و گزارش نتایج است.
دروس حسابداری در دوران تحصیل:
دروس اصلی: روانشناسی عمومی، جامعه شناسی، اصول اقتصاد، ریاضیات پایه، آمار کاربردی، آمار کاربردی، مبانی کامپیوتر، تحقیقات و عملیات، مدیریت تولید، حقوق بازرگانی، بانک و ارز، مبانی مدیریت توسعه اقتصاد عمومی، امور مالی، روش تحقیق .
دروس اصلی و ویژه: اصول حسابداری، حسابداری میانی، حسابداری پیشرفته، حسابداری صنعتی، حسابرسی، حسابداری مالیاتی، تنظیم بودجه و اصول مدیریت، مدیریت مالی، مباحث جاری حسابداری، متون حسابداری
مهارت های مورد نیاز در زمینه حسابداری
رشته حسابداری در واقع رشته‌ای است که به آن رشته شناور می‌گویند و داوطلبان در سه رشته تحصیلی، ریاضی، تجربی و انسانی می‌توانند در این رشته تحصیل کنند. ویژگی دیگری که دانشجوی این رشته باید داشته باشد این است که بتواند ساعات طولانی را پشت کامپیوتر و میز کار با اعداد و ارقام بگذراند و معادلات ریاضی بسازد. یک حسابدار علاوه بر داشتن مهارت‌های قوی ریاضی و ادبی و قدرت بدنی خوب، باید خلاق، صبور و منظم باشد.
با توجه به تغییراتی که در فرآیندهای اقتصادی کشور ایجاد شده، مهندسی حسابداری یکی از مشاغلی است که طرفداران زیادی دارد و کسانی که حسابداری نکرده‌اند می‌توانند امیدوار باشند که بیکار نشوند و بدون شک یکی هستند. سازمان‌ها، ارگان‌ها و شرکت‌های خصوصی یا دولتی می‌توانند کار کنند.
گرایش های حسابداری برای ادامه تحصیل چیست؟
دانشجویان رشته حسابداری می‌توانند برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد یکی از رشته‌های موجود در لیست زیر را انتخاب کنند.
رشته حسابداری: حسابداری یکی از رشته های پرطرفدار در سال‌های اخیر بوده و به امور اقتصادی و مالی سازمان‌ها و بنگاه‌ها می‌پردازد. در زمینه حسابداری، حسابداران صورت‌های مالی تهیه می‌کنند، اطلاعات اقتصادی و مالی را جمع آوری و گروه بندی می کنند.
محدوده حسابرسی: حسابرسی برای تأیید و کنترل حساب‌های حسابداران انجام می‌شود. در واقع حسابرسان برای اطمینان از صحت صورت‌های مالی و حساب‌های حسابداران به دفاتر شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف کشیده می‌شوند.
بخش حسابداری: دپارتمان حسابداری به این دلیل پیشنهاد می‌شود که توانایی مدیران مالی را در تصمیم‌گیری و ایجاد برنامه‌های مالی شرکت افزایش می‌دهد. افرادی که در رشته حسابداری مدیریتی تحصیل می‌کنند ممکن است مدیران اجرایی، اعضای یک شرکت یا کسانی باشند که مسئولیت مدیریت و اقتصاد را از طرف مدیریت ارشد شرکت بر عهده دارند.
گرایش عمومی حسابداری: این سمت در کارشناسی ارشد حسابداری جدید تلقی می‌شود و هدف اصلی از تأسیس آن، آماده سازی کارکنانی است که برای کار در حوزه‌های عمومی یا حوزه‌های اصلی محیط اقتصادی جامعه آموزش دیده‌اند.
اما دانشجویان رشته حسابداری با انتخاب یکی از رشته‌های ذکر شده در زیر می‌توانند در مقطع دکتری ادامه تحصیل دهند.
حسابداری صنعتی: حسابداری صنعتی همراه با توسعه صنایع مختلف به ویژه انقلاب صنعتی تکامل یافت. اطلاع از قیمت تمام‌شده محصولات تولیدی برای انتخاب قیمت فروش و عملکرد بهینه شرکت‌ها مهم است. بنابراین با توسعه ابزارها و روش‌های تولید، حسابداری صنعتی به سمت بهبود حسابداری بهای‌تمام‌شده حرکت می‌کند تا بتوان هزینه‌ها و هزینه‌های محصولات آماده فروش را به وضوح و شفاف انتخاب کرد.
حسابداری مالی: حسابداری مالی مشابه حسابداری گزارشگری است. زیرا هدف اصلی حسابداری مالی تهیه صورت‌های مالی برای رفع نیازهای استفاده کنندگان آن است. بر اساس تئوری حسابداری، حسابداری مالی در تلاش است تا نیازهای مختلف کاربران، اطلاعات حسابداری داخلی و خارجی را برآورده کند. با چنین گزارش‌ها و داده‌هایی، این افراد می‌توانند در مورد سرمایه‌گذاری، فسخ قرارداد، وام دادن و ... تصمیم‌گیری کنند.
حسابداری دولتی: در سال‌های اخیر، دولت‌ها به دلیل گسترش فرآیندهای مخارج خود به مشاوران و افرادی نیاز دارند که بتوانند مخارج را در سطوح کلان اقتصادی تفکیک و مدیریت کنند. بنابراین آموزش حسابداران دولتی می‌تواند منجر به بودجه‌بندی صحیح امور مختلف و اجرای این بودجه به صورت مشخص و کاربردی شود. گرایش حسابداری دولتی با هدف ایجاد بستری برای ظهور مشاوران و متخصصان حسابداری در حوزه هزینه‌های عمومی است.
حسابداری مدیریت: حسابداری تنها علمی است که به هزینه های شرکت ها می پردازد، نه قبل از شروع فرآیند تولید. در مقابل، حسابداری در زمینه فرآیند هزینه یابی محصول و خدمات، حجم تولید، هزینه اجرا، استانداردهای مختلف تولید، قیمت فروش و کارایی محصولات و خدمات، توصیه‌های ارزشمندی را به مدیران رده بالای شرکت‌ها ارائه می‌کند. به زبان ساده، آنچه حسابداری مدیریت فراهم می‌کند، الزام اجباری است که بر اساس آن مدیران شرکت تصمیمات مهم را اتخاذ می‌کنند.
مدیریت منابع انسانی: منابع انسانی به عنوان یک منبع مهم در شرکت‌ها و موسسات مورد توجه قرار می‌گیرد. با توجه به این موضوع، یکی از کارکردهای مالیه عمومی، کنترل فعالیت‌های مختلف اقتصادی مرتبط است.
استفاده از بخش حساب و شرایط بازار آن:
فرصت‌های شغلی یک حسابدار بسیار گسترده است و از پایین‌ترین سطح تا بالاترین سطح را شامل می‌شود. فارغ التحصیلان حسابداری می‌توانند و در سمت‌های زیر کار کنند: حسابدار، حسابرس، مالی، کارشناس مالیات، کارمند بانک، رئیس بانک، کارشناس پشتیبانی نرم افزار، تحلیلگر مالی (کارشناس بازار سهام و سهام).
چه کسی برای حسابداری مناسب است؟
در انتخاب شغل، شخصیت فرد در کنار علاقه به این رشته نیز اهمیت دارد. اگر شخصیت فردی با رشته انتخابی او مطابقت نداشته باشد، شانس موفقیت در آینده کاهش می‌یابد. دانشجویان حسابداری همانطور که از نام رشته پیداست باید در ریاضیات و حسابداری مهارت داشته باشند و از اعداد نترسند. آن‌ها همچنین باید اطلاعات مالی را جمع‌آوری، سازماندهی و تجزیه و تحلیل کنند و علاوه بر درک، اطلاعات مالی را تجزیه و تحلیل کنند. از آنجایی که رشته حسابداری با پول و اعداد سروکار دارد باید در ثبت پول و هزینه بسیار دقیق و بدون خطا باشد. اصل حسابداری این است که حسابداری یک رشته فنی است و بسیاری از افراد حسابداری را بدون آموزش و آموزش رسمی و مهارت می‌آموزند.
همچنین متخصصان حسابداری باید با نرم افزارهای حسابداری مانند نرم افزار حسابداری پارمیس، نرم افزار حسابداری هلو، نرم افزار حسابداری ماهک، نرم افزار حسابداری سپیدار و ... آشنا باشند. و کسانی که زبان انگلیسی را تا حدی می‌دانند. هر چه حسابداران در این زمینه مهارت بیشتری داشته باشند، در بازار کار بهتر خواهند بود.
وظایف یک حسابدار شامل موارد زیر است:
صدور فاکتور برای مشتری که شامل سابقه فروش و حساب‌های دریافتنی می‌باشد.
دریافت فاکتور از تامین کننده که شامل یک سند هزینه یا فعالیت و یک صورتحساب برای پرداخت می‌باشد.
صدور یا توزیع حقوق کارکنان از جمله حسابداری هزینه و برداشت وجه نقد.
تهیه گزارش مالیاتی برای بسیاری از سازمان‌های دولتی
گزارش به مدیریت
تهیه صورت‌های مالی برای کارآفرینان و وام دهندگان و وام گیرندگان
تهیه صورت سود و زیان، ترازنامه و صورت جریان وجوه نقد
همکاری در ثبت اطلاعات حضور و غیاب کارکنان، محاسبه حقوق و دستمزد
آوردن لیست بیمه ماهانه به سازمان بیمه عمومی
بررسی بودجه‌های درخواستی برای قراردادها و عملیات مورد نظر شرکت و تایید یا رد شرایط مالی.
داده‌ها و اطلاعات را وارد نرم افزار حسابداری می‌کند و مستندات دستی ایجاد می‌کند.
این را هم در نظر داشته باشید که در دانشگاه تمامی دروس به‌صورت تئوری بوده، یادگیری به‌صورت عملی و کاربردی نخواهد بود به همین دلیل توصیه می‌شود که یک دوره آموزشی کاربردی ویژه بازار کار هم بگذرانید، زیرا در هنگام استخدام نحوه کار شما در عمل معیار اول می‌باشد نه مفاهیم تئوری.