در این مطلب به معرفی سیستم های اطفاء حریق خواهیم پرداخت. این سیستم ها متشکل از تجهیزاتی هستند که با استفاده از آن آتش را مهار می کنند. این سیستم ها به دو صورت دستی و یا اتوماتیک موجود هستند. با اینکه نوع دستگاه مورد نظر تأثیر متفاوتی بر آتش خواهد داشت اما عوامل انسانی در تأثیرگذاری سیستم های دستی برای مهار آتش اهمیت زیادی دارد.
سیستم های دستی شامل تجهیزاتی هستند که باید با استفاده از عوامل انسانی استفاده شوند. تمامی کپسول های آتش نشانی و تجهیزات مورد استفاده آتشنشانان جزو دسته سیستم های دستی اطفاء حریق است.
از طرفی به تجهیزاتی که به صورت خودکار وقوع آتش را تشخیص داده و فعالیت های لازم را انجام می دهند، سیستم اطفاء حریق اتوماتیک گفته می شود. در ادامه برای آشنایی بیشتر شما توضیحات بیشتری در خصوص تجهیزات اطفاء حریق داده شده است.
سیستم اطفا حریق چیست
اطفا حریق یا همان خاموش کردن آتش، تمامی اعمالی است که توسط وسیله، فرد یا افرادی برای مقابله با آتش‌سوزی و یا کنترل آن انجام می‌گیرد. این مفهوم یک حرفه‌ی تخصصی بسیار حساس است که دوره های آموزشی مفصلی را برای یادگیری نیاز دارد و از طرفی سیستم اطفاء حریق همانطور که از نام آن مشخص است، به تجهیزاتی گفته می شود که وظیفه‌ی خاموش کردن حریق و جلوگیری از گسترش آن را برعهده دارند.
امروزه 4 عامل برای وقوع و گسترش یک حریق شناسایی شده است: حرارت، اکسیژن، ماده‌ی سوختنی و زنجیره‌ی واکنش‌های شیمیایی. برای آن‌که بتوانید یک حریق را اطفا کنید، باید یکی از این موارد را از هرم حریق حذف کنید. بنابراین در یک سیستم اطفا حریق از تجهیزاتی استفاده می‌شود که چرخه‌ی حریق ایجاد شده را به شکلی قطع کند.
معرفی انواع سیستم های اطفاء حریق
سیستم اطفاء حریق دارای انواع بسیاری است. این سیستم ها به طور کلی به دو دسته اتوماتیک و دستی تقسیم می شوند. در موارد دستی بر اطفاء حریق کنترل بیشتری دارد. که تأثیرگذاری سیستم های دستی نسبت به سیستم های اتوماتیک در برخی مناطق بیشتر است.
که البته سیستم های اتوماتیک اطفاء حریق در خصوص تمامی منطقه تحت تأثیر حریق کاربرد بسیار بیشتری دارد. در ادامه به برسی این دو مورد خواهیم پرداخت.
معرفی انواع سیستم های اطفاء حریق دستی
در سیستم اطفا حریق دستی تجهیزاتی به کار برده می شود که برای استفاده از آن ها به نیروی انسانی نیاز است و بدون نیروی انسانی عملا کاربردی ندارد. نمونه رایج تجهیزات اطفاء حریق دستی، کپسول های آتش نشانی هستند که با توجه به نوع حریق و یا کلاس آن انواع مختلفی دارند. در زیر برخی از مهمترین انواع سیستم های اطفاء حریق دستی آورده شده است.
اطفاء حریق پودری (پودر خشک شیمیایی، پودر تر شیمیایی، پودر خشک
مهار آتش با دی اکسید کربن
مواد حاوی ترکیبات هالوژنه
خاموش کننده های حاوی کف
سیستم مهار آتش اتوماتیک
سیستم اطفاء حریق اتوماتیک بدون دخالت انسان به وسیله تجهیزات اتوماتیک به گونه ای عمل می کند که به محض اعلام حریق به صورت خودکار فعال می شود و از پیشرفت و آسیب آتش جلوگیری کرده و در نهایت موجب اطفا حریق می شود.
به عبارت دیگر سیستم های اطفاء حریق اتوماتیک به صورت اتومات برای کنترل و خاموش کردن آتش طراحی شده است تا در همان دقایق اولیه و قبل از به وجود آمدن خرابی و گسترش آتش سوزی، آتش را خاموش کند. به یاد داشته باشیم که این سیستم کاملا خودکار عمل کرده و بدون دخالت انسان آتش را خاموش می کند.
سیستم های اطفا حریق ساختمان، بسته به تعداد طبقات و نوع ساختمان انواع مختلفی دارند. بطور کلی سیستم های اطفاء حریق اتومات را می توان به دسته های زیر تقسیم کرد.
سیستم اطفا حریق آیروسل
سیستم اطفاء حریق اتوماتیک مه آب (Water Mist): اطفاء حریق به صورت خنک سازی شعله و گاز های محیط اطراف همراه با عملیات تبخیر صورت می گیرد.
سیستم اطفاء حریق اتوماتیک ورتکس (Vortex): ذرات آب موجود در آن موجب خنک شدن حریق، نیتروژن موجود نیز موجب کاهش میزان اکسیژن و اطفاء حریق می شود.
سیستم اطفاء حریق اتوماتیک گازی هالون (Halon): در این سیستم اطفا حریق از انواع گاز های مختلف استفاده می شود. از این رو به دستگاه های الکتریکی آسیب نمیرساند به همین دلیل در دیتاسنتر ها کاربرد زیادی دارد.
سیستم اطفاء حریق اتوماتیک آبی اسپرینکلر (Sprinkler): از این سیستم اطفا حریق در پارکینگ، مخازن نگهداری سوخت، انبار، هتل و غیره استفاده می شود.
سیستم اطفاء حریق اتوماتیک پودری یا ذرات معلق آیروسل (Aerosol): اطفاء حریق اتوماتیک بر پایه گاز و پودر عمل می کند.
سیستم اطفاء حریق اتوماتیک فوم (Foam): در این سیتسم برای اطفای حریق، آب و فوم با هم ترکیب شده و از طریق نازل های لوله کشی شده خارج می شود. به دلیل حجم بالا این روش در کارخانه ها و محیط های کارگاهی بزرگ کاربرد زیادی دارد.
نتیجه گیری :
سیستم های اطفاء حریق شامل تاجهیزاتی برای مهار آتش میباشند. به طور کلی این سیستم ها به طور کلی به دو روش دستی و اتوماتیک عمل می کنند. اما از نظر مهار آتش دارای روش های بسیار متنوعی هستند که هر یک دارای ویژگی های منحصر به فرد خود هستند. از این رو برای کاربرد های گوناگون در محیط های محتلف مورد استفاده قرار می گیرند. در این مقاله به صورت مختصر در خصوص انواع سیستم های اطفاء حریق توضیح داده شد.