مهم نیست در حال تعمیر چه نوع پاور سوئیچینگ هستید وقتی مشکلات متداول پاور را بشناسید؛ می توانید از مراحل لازم برای تفکیک، عیب یابی و تعمیر پاور استفاده کنید. ما در تعمیرکارسلام به شما می گوییم همه مشکلات پاور یا منابع تغذیه سوئیچینگ به شش دسته تقسیم می شوند.
- بدون پاور
- افت ولتاژ خروجی
- افزایش ولتاژ خروجی
- چشمک زن پاور
- خاموشی پاور
- مشکلات متناوب پاور
پیش از عیب یابی برای رفع مشکلات متداول پاور باید در حالت روشن باشد.
1. بدون پاور
حالت بدون پاور به دو بخش تقسیم می شود:
- حالت مرده (Dead) با فیوز سوخته
- حالت مرده (Dead) با فیوز سالم
تشخیص حالت بدون پاور دستگاه بسیار آسان است. پاور را روشن کنید. (مطمئن شوید برق به درستی وصل شده است) و به چراغ LED پاور که در جلوی دستگاه قرار دارد؛ توجه کنید. اگر چراغ LED روشن نشد و هیچ صدایی نداشت (معمولا با روشن کردن تلویزیون یا مانیتور صدایی از آن را می توانید بشونید) احتمال اینکه دستگاه علامت پاور داشته باشد زیاد است.
چراغ LED پاور روشن نمی شود
قاب دستگاه را باز کنید و ابتدا فیوز را نگاه کنید و آن را با اهم متر تست کنید. اگر در وضعیت خاموش یا فیوز سوخته قرار دارد. پیش رفته و پل دیود، Power FET، دیودهای ثانویه و… تست کنید تا ببینید که آیا قطعات اتصالی کرده اند یا خیر
پیدا کردن خرابی پاور
نکته: گاهی اوقات فیوز می تواند خود به خود و به دلیل عمر زیاد بسوزد. گاهی اوقات فیوز سالم نشان می دهد؛ دستگاه مرده با فیوز سالم است و مشکل می تواند در کلید روشن و خاموش دستگاه باشد که می توانید آن را با اهم متر آزمایش کنید. اگر فیوز و کلید روشن و خاموش سالم باشد. ولتاژگیری یکی ز بهترین روش ها برای حل مشکل حالت مرده با فیوز سالم است که سرعت عیب یابی را نیز بالا خواهد برد.
2. افت ولتاژ خروجی
تشخیص مشکل افت ولتاژ خروجی آسان است. اگر ولتاژ خروجی منبع تغذیه را اندازه گیری نکنید ممکن است تصور کنید که مشکل NO POWER یا بدون پاور دارید. همچنین مشکل افت ولتاژ خروجی ممکن است باعث شود LED پاور روشن نشود. برای ولتاژگیری پراب قرمز را بر روی کاتد یکی از دیودهای بخش ثانویه قرار دهید و پراب مشکی را به زمین دستگاه وصل کرده و دستگاه را روشن کنید.
نحوه قرار دادن پراب مولتی متر جهت تست
اگر ولتاژ اندازگیری شده کمتر از مشخصات ذکر شده است پس مشخص می شود که افت ولتاژ خروجی وجود ندارد. ممکن است بپرسید چطور مشخص می شود ولتاژهای خروجی مطابق مشخصات ذکر شده است یا خیر.
اگر تعمیرکار ماهر مانیتور باشید می دانید که ولتاژ تغذیه هیتر/فیلامنت مانیتور CRT مقدار 6.3 ولت خواهد بود. اگر ولتاژ خروجی مدار هیتر را اندازه بگیرید تنها 2 تا 3 ولت به دست آورده اید.. مشخص است که مسیر دارای مشکل است. به عبارت دیگر، اگر 4 مسیر ولتاژ خروجی داشتید و همه ولتاژها خروجی تا نصف افت ولتاژ داشتند؛ مشخص می شود که ایراد به دلیل افت ولتاژ خروجی است. اگر تنها یکی از مسیرهای خروجی ولتاژ مشکل داشته و سایر مسیرها سالم باشد. نشان می دهد که در طول آن مسیر خروجی معیوب، بعضی قطعات دچار مشکل شده اند که باعث می شود ولتاژ خارجی افت داشته باشد.
در بیشتر موارد، خازن صافی خراب، باعث افت ولتاژ در طول آن مسیر می شود. زمانی که مشکل افت ولتاژ خروجی در منبع تغذیه را تشخیص دادید. می توانید از روش ایرولاسوین جهت متوجه شدن اینکه منبع سوئیچینگ ایراد دارد یا قطعات موجود در بخش ثانویه استفاده کنید.
3. افزایش ولتاژ خروجی
در این حالت بجای تولید ولتاژهای خروجی مناسب در بخش ثانویه، همه ولتاژهای خروجی افزایش یافته اند. این مشکل در پاور ATX که خروجی 12 ولت ممکن است تا 14 ولت افزایش داشته باشد یا خروجی 5 ولت تا 6 ولت افزایش یابد و … بسیار متداول است. اگر مشکل ولتاژ خروجی بالا در مدار مانیتور یا تلویزیون اتفاق بیافتد؛ تغذیه سویچینگ به حالت خاموش می شود. برای اطمینان از نتایج می توانید با مولتی متر ولتاژهای خروجی را تست کنید.
4. مشکل چرخه تکرار، چشمک زدن و صدای جیرجیر پاور
تشخیص مشکل چرخه تکرار، چمک زدن و صدای جیرجیر پاور بسیار آسان است. بعضی تعمیرکاران این مشکل را مشکل نوسان پاور نیز می نامند. به چراغ LED پاور دستگاه نگاه کنید و اگر چشمک می زند (روشن و خاموش می شود)، مشکل چشمک زدن پاور است. اگر پاور سوئیچینگ چراغ LED ندارد مشکل منبع تغذیه جداگانه مانند آداپتور.
در این حالت می توانید پراب قرمزمولتی متر را در خروجی دیودها در بخش ثانویه قرار داده و پراب مشکی را به زمین وصل کنید. مشکل چرخه تکرار باعث خواهد شد عقربه اهم متر، بالا و پایین رود. تغذیه سویچینگ سعی می کند استارت بزند اما به علت وجود برخی قطعات معیوب، در بخش اولیه یا ثانویه پاور مجددا خاموش شده و چرخه تکرار می شود.
نکته: در بعضی از دستگاه های الکترونیک مانند تلویزیون های LCD یا مانیتورهای LCD، چشمک زدن چراغ LED، حتما به معنی مشکل پاور نیست. سیگنال چشمک زدن چراغ LED که از پردازنده مرکزی (MCU) ار سل می شود؛ می تواند نشاندهنده این موضوع باشد که خود IC پردازنده مرکزی، مدارها یا قطعات مجاور معیوب شده که باعث می شود پردازنده مرکزی یک سیگنال خطا از طریق LED پاور ارسال کند. بهترین راه برای اطمینان از مشکل چرخه تکرار پاور استفاده از روش ولتاژگیری است.
بطور تجربی، در بیشتر از 90 درصد از موارد مشکل چرخه تکرار (روشن و خاموش شدن پاور) به دلیل وجود قطعات معیوب در بخش ثانویه است.
که می تواند بخاط وجود اتصالی در یکی از دیودهای بخش ثانویه، خازن های صافی معیوب و قطعات خراب در مدارهای رگولاسیون یعنی مدار نمونه گیری، مدار کشف خطا و فیدبک IC اپتوکوپلر باشد.
ایراد دیگری که ممکن است به آن برخورد کنید؛ خرابی دیود در RunDC است. زمانی که در بخش اولیه تحت فشار قرار گیرد، پاور دچار مشکل چرخه تکرار می شود.. بطور تجربی چنانچه همه قطعات بخش ثانویه در زمان تست سالمند. قدم بعدی تعویض سریع دیود در RunDC است. حتی اگر دیود در تست با مولتی متر سالم نشان دهد.
مدار RunDC پاور
مکان دیود RunDC روی برد پاور
5. خاموشی پاور
معمولا هر وقت مدار منبع تذیه مشکلی مانند تولید ولتاژهای خروجی بسیار بالا دارد، تغذیه سویچینگ خاموش خواهد شد. یعنی اگر پراب قرمز مولتی متر انالوگ را در یکی از خروجی های دیود قرار دهید و ولتاژ خروجی مسیر 15 ولت باشد، ممکن است ببینید عقربه اهم متر آنالوگ به سرعت بالای 15 رفته، برای مثال 25 ولت و سپس تا صفر افت پیدا می کند. این حالت، مشکل خاموشی پاور نمیده می شود. دلیل این خاموش شدن برای تغذیه سویچینگ از تولید ولتاژ خروجی بالای متوالی است که می توانید دستگاه یا مدار الکترونیک دیگر را بسوزاند.
6. مشکل متناوب پاور
مشکل متناوب به این معنیست که تغذیه سوئیچینگ گاهی کار می کند و گاهی کار نمی کند.. این حالت کمی گیج کننده است زیرا هنگامی که می خواهید تغذیه سوئیچینگ را تست کنید، به خوبی کار می کند؛ لما وقتی یه آن اجازه کار می دهید؛ پس از چند دقیقه یا چند ساعت از کار باز می ایستد.
اگر با مشکل متناوب پاور سروکار دارید؛ درحالی که تغدیه سوئیچینگ در حال کار است ضربه ملایمی به قاب پاور یا برد وارد کنید تا مشخص شود مشکل لحیم سردی وجود دارد یا نه. اگر زمانی که به برد ضربه زدید تغذیه سوئیچینگ متوقف شد.، پس می توانید نتیجه بگیرید که مشکل متناوب وجود دارد.
اتصال شل کابل های رابط و لحیم سردی بیش از 90 درصد مشکلات متناوب در تغذیه سوئیچینگ را تشکیل می دهند. بعضی مواقع قطعی در مقاومت startup که در بخش اولیه پاور قرار دارد نیز می تواند باعث بروز مشکل مشابه شود. و لازم است این مقاومت را با مولتی متر تست کنید..
اکنون که شش مشکل متداول پاور سوئیچینگ را شناختید؛ امیدواریم در مواجهه با پاورهای خراب در تشخیض ایراد مشکلی نداشته باشید. نظرات و تجربیات خود را در این رابطه با ما در میان بگذارید: