حسابداری تولید چیست؟
وقتی صحبت از نرم افزار حسابداری تولید می‌کنیم، منظورمان دقیقاً چه نوع سیستمی است؟ چنین نرم‌افزاری چه قابلیت‌هایی باید داشته باشد تا بتوانیم آن را در خدمت بهره‌وری و شفافیت فرایندهای تولید بدانیم؟ حسابداری تولید ویژگی‌های خاصی دارد که آن را از حسابداری مالی متمایز می‌کند. عملیات حسابداری در کسب و کارهای تولیدی باید به نتایجی ختم شوند که به اعتبار آن‌ها تصمیم‌گیران و مدیران ارشد سازمانی راهبردها و برنامه‌ها را تدوین کنند. ما در تیم یار نرم افزار حسابداری تولیدی را با توجه اهمیت این نوع حسابداری طراحی و عرضه کرده‌ایم تا عملیات لازم را به‌صورت به‌هنگام و بدون خطا انجام دهد. در ادامه این مطلب می‌خواهیم چند و چون این نرم افزار و به‌طور کلی، این نوع حسابداری را به زبان ساده تشریح کنیم؛ لذا با ما همراه باشید تا در ادامه مطلب:
حسابداری تولید را تعریف کنیم و اجزایش را بشناسیم
از قابلیت‌ها و مزایای نرم افزار حسابداری تیم یار بگوییم . تفاوت‌های حسابداری تولید را با حسابداری مالی برشماریم و به سؤالاتتان درباره چیستی و چرایی این نرم افزار پاسخ دهیم.
تولید کالا عبارت است از تبدیل کردن مواد اولیه به کالاهای نهایی یا نیمه تمام. هدف اصلی از ایجاد کردن حساب تولید در واقع، تعیین بهای تمام‌شده کالای تولید شده در طی سال مالی و میزان سود یا زیان حاصل از فرایند تولید است. بنابراین، اطلاعات تمامی هزینه‌های صرف شده برای تهیه کالای قابل فروش را در حساب تولید ثبت و نگهداری می‌کنند.
حسابداری تولید به عنوان یکی از مهم‌ترین خدمات قابل ارائه به شرکت‌های تولیدی، می باشد . این سیستم با توجه به قابلیت‌های ویژه‌اش می‌تواند بسیاری از مسائل مرتبط با این رشته را مدیریت کند. سیستم حسابداری را چقدر می‌شناسید؟ و آیا با فرایندهای مهم این نوع حسابداری آشنا هستید؟ در این مطلب می‌خواهیم نگاهی به نرم افزار تولید ثمر و نرم افزار بهای تمام شده تولید، بها بیندازیم؛ دو ابزار کارآمد حوزه حسابداری تولید که امتحانشان را در سازمان‌های مختلف به‌درستی پس داده‌اند. بسیاری از عملیات و فرایندهای این نوع حسابداری را می‌توانیم به‌وسیله سیستمی حرفه‌ای مدیریت کنیم. با ادامه این مطلب همراه باشید تا کارکردهای یک سیستم حسابداری مخصوص تولید و ارتباطش را با سیستم ERP بشناسید. در این مطلب به موضوعات زیر می‌پردازیم.
حسابداری تولید و روش‌های آن در سازمان‌های تولیدی
کارکردهای اصلی این سیستم حسابداری در شرکت‌ها و مزایای آن
معرفی نرم‌افزارهای مدیریت تولید هوشمند (ثمر) و محاسبه بهای تمام شده (بها)
اصول راه‌اندازی این سیستم به‌عنوان بخشی از ERP در سازمان
منظور از حسابداری تولید چیست؟
حسابداری تولید به مجموعه‌ای از فرایندهای مدیریت موجودی و تولید می‌گویند که به‌منظور نظارت بر هزینه‌های مربوط به محصولات تولیدی و کنترل کردن آن‌ها به کار می‌رود. در برخی منابع، این نوع حسابداری را «حسابداری بهای تمام شده» نیز می‌نامند. بنابراین، حساب تولیدی باید بتواند اطلاعاتی را درباره تمامی هزینه‌های صرف شده در فرایند تولید کالای آماده فروش فراهم کند؛ یعنی هزینه‌هایی که در مسیر تولید کالا صرف می‌شوند؛ مثل: هزینه‌های مواد اولیه، ماشین‌آلات و نگهداری آن‌ها، حقوق و دستمزد کارگران ماهر و غیرماهر، استهلاک دارایی‌هایی نظیر ماشین‌آلات و خطوط تولید کارخانجات. هر یک از این موارد به‌تفصیل در این نرم افزار پیش‌بینی شده‌اند. در ادامه به مهم‌ترین ویژگی‌های این نوع حسابداری اشاره می‌کنیم.
حسابداری تولید تکنیک‌هایی را به کار می‌گیرد که به شرکت امکان می‌دهند تا درباره عملکرد مالی فعالیت‌های تولیدی به جمع‌بندی جامعی برسد. در نتیجه چنین اطلاعاتی کارایی عملیاتی و کنترل بر عملیات اصلی و فرعی تولید ارتقا می‌یابد. امروزه این نوع حسابداری در قالب این نرم افزار روزآمد شده است و عمدتاً محاسبه معیارهای کلیدی کسب و کار را به شرح زیر در بر می‌گیرد:
- هزینه کل تولید
- بهای تمام شده کالای تولید شده
- بهای تمام شده کالای فروش رفته
- ارزیابی کردن موجودی
- بهینه‌ترین روش هزینه‌یابی تولید برای کسب و کار
این فعالیت کلیدی با کمک ابزارهایی نظیر این نرم افزار، مدیران یک شرکت یا کارخانه تولیدی را از کل سود یا زیان سالیانه در سراسر فرایندها مطلع می‌کند.
حسابداری تولید چه تفاوتی با حسابداری مالی دارد؟
فرایندهای حسابداری تولید به علت ماهیت پویای تولید، پیچیده هستند و در آن‌ها اطلاعات زیادی باید ردیابی و مرتب شوند؛ در حالی‌که حسابداری مالی با اطلاعات و مراحل عملیاتی مشخص‌تری سر و کار دارد.
این نرم افزار به‌عنوان ابزاری فرایندی در مدیریت داخلی کسب و کار در نظر گرفته می‌شود. این ابزار به مدیران کمک می‌کند تا عملکرد مالی عملیات تولیدی را زیر نظر داشته باشند؛ اما سیستم‌های حسابداری مالی عملکرد مالی کل سازمان را تعیین می‌کنند و به‌وسیله صورت‌های مالی در اختیار مراجع خارج از سازمان می‌گذارند.
ابزارهایی نظیر نرم افزار تیم یار به‌طور خاص برای اندازه‌گیری کردن هر رویداد مالی طراحی شده‌اند که در یک کارخانه یا تأسیسات تولیدی در حال رخ دادن است. بنابراین، چنین عملیاتی را عمدتاً برای تصمیم‌گیری بهتر درباره بودجه‌بندی، کنترل هزینه، تحلیل محدودیت‌ها و حاشیه سود و نظایر آن انجام می‌دهند. ابزارهای حسابداری مالی معمولاً عملکرد کلی را ترسیم می‌کنند.
به‌طور کلی، لازم نیست که حسابداری تولید با استانداردها و رویه‌های مالی از جمله اصول پذیرفته شده حسابداری (GAAP: Generally Accepted Accounting Principles) یا استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRS: International Financial Reporting Standards ) سازگار باشد؛ چرا که عمدتاً به‌عنوان ابزار تصمیم‌گیری داخلی به کار می‌رود. البته ارزیابی موجودی برای اهداف مالیاتی از این شرایط مستثنی است. شرایط فوق در حسابداری مالی الزام هستند.
ابزارهای حسابداری مالی میزان سود یا زیان سازمان را در طی دوره معینی محاسبه می‌کنند. این رویه به مؤسسات غیرتولیدی یا کسب و کارهایی مربوط است که بدون تغییر شکل، کالایی را خرید و فروش می‌کنند. اما واحدهای تولیدی علاوه بر حساب معاملاتی، سود و زیان و ترازنامه، حساب جداگانه‌ای به نام تولید را در نظر می‌گیرند که با این نرم افزار قابل کنترل است.
کار اصلی حسابداران تولید در سازمان چیست؟
قبل از آن‌که به سیستم بپردازیم، بهتر است در وهله نخست با کار حسابداران تولید آشنا شویم تا بتوانیم جایگزینی نقش انسان را با سیستم حسابداری ویژه تولید بهتر درک کنیم. حسابداران تولید مسئولیت مدیریت امور مالی و نگهداری سوابق مالی را در طی فرایندهای تولید سازمان، عهده‌دار هستند و با سایر بخش‌های سازمان ارتباط نزدیکی دارند. وظیفه آن‌ها عمدتاً مرتبط با تدارک و بررسی برنامه و بودجه برای امور تولیدی و مدیریت کردن گزارش‌های مالی حسابداری روزانه نسبت به بودجه است. برخی از مهم‌ترین مسئولیت‌های حسابداران مالی را می‌توانیم در موارد زیر خلاصه کنیم.
- انجام دادن محاسبات مالی
- محاسبات و عملیات بهای تمام شده تولیدات
- ارتباط با تأمین‌کنندگان مالی
- مدیریت جریان وجوه نقد و حصول اطمینان از رعایت شدن الزامات قانونی مربوط به این سیستم حسابداری