ژنیکوماستی یا بزرگ شدن پستان مردانه یک عارضه است که منجر به تغییر سایز سینه مردان می شود. این مردان نسبت به سایر مردان سینه های بزرگ تری دارند. یکی از علل شایع برای این عارضه، تغییرات هورمونی دوران بلوغ است.
افزایش ترشح هورمون زنانه (استروژن) و کاهش ترشح هورمون مردانه (پروژسترون) باعث می شود که سینه ها درشت شوند. این مسئله می تواند تنها یک پستان یا هر دو پستان را تحت تاثیر قرار دهد.
مردانی که دچار این مشکل می شوند، احساس شرمساری می کنند ولی این مشکل چندان مشکل جدی و لاعلاجی نیست و می تواند با دارو یا جراحی رفع شود.
افرادی که دارای عارضه ژنیکوماستی هستند، علائم متعددی را تجربه می کنند که از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
بروز التهاب در بافت سینه
وجود حساسیت در سینه ها
احساس درد در سینه
ترشح از نوک پستان
با تغییرات هورمونی و بر هم خوردن تعادل بین هورمون های مردانه و زنانه در زمان تولد، در دوران بلوغ و در سنین بالای 50 سال، ممکن است که فرد با این عارضه روبرو شود. در بیش از نیمی از نوزادان در زمان تولد این عارضه وجود دارد که بعد از دو الی سه هفته از بین می رود.
در دوران بلوغ نیز ژنیکوماستی شایع است که گاه بعد از 6 ماه به طور خود به خود از بین می رود؛ اما بیشتر مردان بین 50 تا 65 سال دچار این عارضه می شوند.
داروهای آنتی آندروژن (داروی درمان بزرگ شدن پروستات)، داروی استروئیدی آنابولیک، داروهای ایدز، داروهای ضد اضطراب (والیوم، دیازپام و…)، داروهای ضد افسردگی، آنتی بیوتیک ها، داروهای شیمی درمانی سرطان و… احتمال ابتلا به ژنیکوماستی را افزایش می دهند.
مصرف بیش از اندازه از مشروبات الکلی و مواد مخدری مانند آمفتامین‌ها، ماری‌جوآنا، هروئین و متادون در ابتلا به بیماری ژنیکوماستی نقش دارند.
بیماری هایی که منجر به اختلالات هورمونی می شوند، در ایجاد ژنیکوماستی نقش بسزایی دارند. از جمله این بیماری ها می توان به سیروز کبدی، تومورهای سرطانی، سوء تغذیه و پرکاری تیروئید اشاره کرد.
مصرف بیش از حد روغن های گیاهی مانند روغن رازیانه و اسطوخودوس احتمال ابتلا به ژنیکوماستی را افزایش می دهند.
برای تشخیص این بیماری راه های مختلفی وجود دارد. ژنیکوپلاستی با افزایش حجم بافت بالای پستان خود را نشان می دهد. در صورتی که ضخامت بافت پستان بیش از 5 سانت باشد، بیمار باید به پزشک مراجعه کند.
در مرحله اول بیمار باید آزمایش های زیر را انجام دهد:
آزمایش خون
ماموگرافی
در مرحله بعد با توجه به آزمایشات اولیه، پزشک آزمایش های دیگری را تجویز خواهد کرد که عبارتند از:
سونوگرافی از بیضه ها
نمونه برداری
ام ار ای (MRI)
سی تی اسکن
برای درمان این عارضه قبل از هر چیز بهتر است که فرد سبک زندگی سالمی داشته باشد تا از بروز این عارضه پیشگیری کند؛ اما در صورتی که رژیم غذایی سالم و درمان های خانگی تاثیری در درمان این عارضه نداشته باشد، برای درمان این عارضه دو راه وجود دارد.
شاید در مراحل اولیه بیماری، استفاده از دارو موثر باشد؛ بنابراین پزشک داروهایی را تجویز خواهد کرد تا با متعادل کردن هورمون ها در بدن، پستان ها به حالت طبیعی خود بازگردند.
در مواردی که دارو موثر واقع نشود، انجام عمل جراحی و تخلیه چربی از ناحیه پستان یک روش بسیار موثر است. این عمل می تواند تحت بیهوشی یا بی حسی موضعی انجام شود. عمل جراحی ژنیکوماستی یک عمل کم تهاجم بوده و نتیجه آن به سرعت قابل مشاهده است. اما باید توجه ویژه‌ای به مراقبت‌های بعد از ژنیکوماستی داشته باشید تا بهبودی سریع حاصل شود.