کوشک مصری ؛ خیابانی با آیینه ‌تاریخ معاصر تهران

کوشک مصری ، جایی است در تهران، شهر شلوغ، شهر پر رفت و آمد، شهری با هفتاد و دو ملت. شاید در نگاه اول سخت باشد تا در میان این خیابان‌های پر ترافیک و این ساختمان‌های سر به فلک کشیده در شمال و پراکنده در سطح شهر، جایی را پیدا کرد که شناسنامه‌ای از این شهر پرجمعیت ارائه دهد؛ جایی که با دیدن آن، بتوان سر از هویت این شهر هزارچهره درآورد. مگر می‌شود شهری با این وسعت و قدمت جایی نداشته باشد که روح قدمت را بتوان در آن یافت. پایتخت قاجاریان از همان آغاز سلطنت قاجار و بعد دوران پهلوی اول و دوم و بعد از انقلاب اسلامی، با سرعتی سرسام‌آور دچار انفجار شهری شده است و هر دوره علامتی از خود برای نسل‌های بعد به یادگار گذاشته تا با سرک کشیدن در آن بتوان به گذشته تهران و آنچه بر آن رفته، پی برد.

بی‌شک یکی از این پنجره‌های رو به تاریخ، خیابانی سنگ‌فرش از شرق به غرب با نام خیابان شهید عبدالحمید کوشک مصری است. خیابانی که از یک سو به خیابان شلوغ و پررفت‌‌وآمد فردوسی می‌رسد و از سویی دیگر به خیابان سی تیر منتهی می‌شود. خیابانی که بسیاری از رویدادهای مهم تاریخی، از جمله قیام سی تیر ۱۳۳۱ که منجر به سقوط قوام، نخست وزیر محمدرضا شد در این خیابان اتفاق افتاد. اما برگردیم به خیابان کوشک مصری. با گشت و گذار در این خیابان می‌توانید تاریخچه‌ای از معماری دروه قاجار را مشاهده کنید. این خیابان در قدیم و در زمان فتحعلی شاه قاجار، بخشی از میدان مشق بوده است. میدان مشق یکی از بزرگترین میدان‌های نظامی تهران به شمار می‌رفت. برای گشت و گذار در این خیابان با سفرزون همراه شوید:

هتل بین‌المللی فردوسی

در اولین برخورد بعد از ورود به خیابان، شما با هتل بین‌المللی فردوسی مواجه خواهید شد. هتلی زیبا و مجلل که مجسمه فردوسی، حماسه سرای عظیم ایران، زینت‌بخش ورودی آن است. این هتل ۴ ستاره دارای شش طبقه و ۲۳۰ اتاق با امکانات رفاهی به‌روز برای آسایش مسافران است. اما امتیاز ویژه‌ای که این هتل از آن برخوردار است و باعث می‌شود به انتخاب مناسبی برای گردشگران تبدیل شود، موقعیت مکانی آن است. این هتل در قلب اماکن تاریخی مهمی قرار گرفته است: موزه ایران باستان ، موزه آبگینه ، موزه سکه و جواهرات ، کاخ گلستان ، سردر باغ ملی و ساختمان تاریخی وزارت امور خارجه در فواصل بسیار نزدیک از این هتل قرار گرفته‌اند. از ویژگی‌های دیگر این هتل، قرار گرفتن در نزدیکی مترو است. تنها در کمتر از پنج دقیقه از ایستگاه امام خمینی می‌توانید به این هتل دسترسی داشته باشید. استخر، سونا، سالن بدنسازی، سالن ماساژ،‌تونل بخار سرد از دیگر امکانات تفریحی برای میهمانان این هتل است.

موزه عبرت یکی از جاهای دیدنی خیابان کوشک مصری

یکی از هولناکترین زندان‌های تاریخ ایران که اکنون تبدیل به موزه شده است. این موزه ابتدای خیابان یارجانی در خیابان کوشک مصری قرار گرفته است. موزه عبرت (زندان سابق ساواک) به دستور محمدرضا شاه پهلوی برای زندانی کردن و شکنجه مخالفان رژیم شاهنشاهی ساخته شده است. ساختمان مدور و چندطبقه این زندان، شکلی ترسناک به این موزه داده است. داخل سلول‌های این زندان می‌توانید مجسمه پیکره‌های زندانیان معروفی را که در تاریخ مبارزات انقلاب اسلامی به سر برده‌اند، مشاهده کنید. تعداد قابل توجهی عکس هم از زندانیان به دیواره‌های سلول‌ها نصب شده‌ است.

کاخ شهربانی

این ساختمان با طراحی برگرفته از نقوش تخت جمشید، در این خیابان تاریخی جلب توجه می‌کند. رضا شاه پهلوی در سال ۱۳۱۵ این ساختمان را برای ادراه شهربانی سابق تأسیس کرد. ساختمان سه طبقه و زیربنایی در حدود ۲۱ هزارمتر دارد. با اینکه معماری این ساختمان از اصول معماری مدرن استفاده کرده است، اما در تزیینات خارجی از عناصر معماری ایران باستان استفاده شده است. بطور مثال پلکان‌های ورودی دو طرف از معماری کاخ آپادانا الگو گرفته است. معماری ارمنی به نام گابریل گورکیان طراحی این ساختمان را به عهده داشته است. تا سال ۱۳۸۱ این ساختمان در اختیار نیروی انتظامی بود که در آن زمان وزارت امور خارجه این ساختمان را از نیروی انتظامی خرید و کاخ شهربانی تبدیل شد به ساختمان شماره ۹ وزارت خارجه.

عمارت قزاقخانه در کوشک مصری

می‌توان گفت عمارت قزاقخانه قدیمی‌ترین ساختمان اداری شهر تهران در دوران معاصر است. این ساختمان روبروی سر در باغ ملی واقع شده است. مظفرالدین شاه قاجار در سال ۱۲۸۰ قمری، دستور ساخت آن را داد و در زمان ناصرالدین شاه، این ساختمان تکمیل شد.

سر در باغ ملی

یکی از زیباترین بناهای موجود در خیابان تهران بی شک بنای معروف به سردر باغ ملی است. این بنا در نزدیکی کاخ شهربانی قرار دارد و دروازه ورودی نظامیان میدان مشق محسوب می‌شد. معماری این بنا تلفیقی از سبک‌های ایرانی و اروپایی است. در تزیینات آن از کاشی‌ها و کتیبه‌های زیبا و خوش نقش ونگار ایرانی استفاده شده است. گویا از آن سردر به عنوان جایگاه دیده‌بانی و نقاره‌زنی استفاده می‌شده است.

در کنار تمام اماکن تاریخی این خیابان جذاب،مکان‌هایی دلپذیری هم برای استراحت و صرف نوشیدنی و خوراکی وجود دارد. کافه ملک در انتهای خیابان کوشک مصری یکی از این کافه‌هاست. در خیابان ۳۰ تیر هم فضایی جذاب و دیدنی از چرخ‌ها و دکه‌های غذاخوری و سرو نوشیدنی برای استفاده رهگذران و گردشگران تعبیه شده است.