شهر تاریخی یزد در میانه فلات ایران در 270 کیلومتری جنوب شرقی اصفهان و نزدیک به جاده ادویه و ابریشم واقع شده است. این گواهی زنده بر استفاده از منابع محدود برای بقا در بیابان است. آب از طریق سیستم قناتی که برای برداشت آب زیرزمینی توسعه یافته است، به شهر می رسد. معماری خاکی یزد از نوسازی که بسیاری از شهرهای خاکی سنتی را ویران کرد، رها شده و مناطق سنتی یزد محله‌ها، قنات، خانه‌های سنتی، بازارها، حمام‌ها، مساجد، کنیسه‌ها، معابد زرتشتیان و باغ تاریخی دولت‌آباد را حفظ کرده است.
ارزش جهانی برجسته
ترکیب مختصر
شهر یزد در کویرهای ایران و نزدیک به جاده ادویه و ابریشم واقع شده است. این گواهی زنده برای استفاده هوشمندانه از منابع محدود موجود در بیابان برای بقا است. آب توسط سیستم قنات به شهر آورده می شود. هر منطقه از شهر بر روی یک قنات ساخته شده است و دارای یک مرکز مشترک است. ساختمان ها از خاک ساخته شده اند. استفاده از خاک در ساختمان ها شامل دیوارها و سقف ها با ساخت طاق و گنبد است. خانه ها با حیاط های زیر سطح زمین ساخته شده اند که به مناطق زیرزمینی خدمات می دهند. بادگیرها، حیاط ها و دیوارهای خاکی ضخیم، میکروکلیمی دلپذیر را ایجاد می کنند. کوچه های نیمه پوشیده همراه با خیابان ها، میدان های عمومی و حیاط ها به کیفیت شهری دلپذیر کمک می کنند. این شهر از روند مدرنیزاسیونی که بسیاری از شهرهای خاکی سنتی را ویران کرد، فرار کرد. امروزه با مناطق سنتی، قنات، خانه‌های سنتی، بازارها، حمام‌ها، آب انبارها، مساجد، کنیسه‌ها، معابد زرتشتیان و باغ تاریخی دولت‌آباد باقی مانده است. این شهر از همزیستی مسالمت آمیز سه دین اسلام، یهودیت و زرتشتی برخوردار است.
معیار (iii): شهر تاریخی یزد شاهد یک سیستم ساخت و ساز فوق العاده استادانه در معماری خاکی و تطبیق شیوه های زندگی با محیط متخاصم برای چندین هزار سال است. یزد با تداوم سنت هایی همراه است که سازمان اجتماعی را در بر می گیرد. اینها شامل وقف (وقف) ساختمان های عمومی مانند آب انبارها، مساجد، حمام ها، قنات ها و غیره و همچنین توسعه سنت های ناملموس و چندفرهنگی، تجاری و صنایع دستی به عنوان یکی از غنی ترین شهرهای جهان است که تماماً از ساخته شده است. مواد خاکی، کیفیتی که به ایجاد یک ریزاقلیم سازگار با محیط کمک می کند. این نشان دهنده فرهنگ های متنوع مربوط به ادیان مختلف در شهر از جمله اسلام، یهودیت و زرتشتی است که هنوز در کنار هم زندگی مسالمت آمیز دارند و دارای ترکیبی از ساختمان ها از جمله خانه ها، مساجد، آتشکده ها، کنیسه ها، مقبره ها، حمام ها، آب انبارها، مدرسه ها، بازارها هستند. و غیره همانطور که در صنایع دستی و جشن های سنتی آنها دیده می شود.
معیار (v): یزد نمونه بارز سکونتگاه سنتی انسانی است که نمایانگر تعامل انسان و طبیعت در یک محیط کویری است که حاصل استفاده بهینه و مدیریت هوشمندانه منابع محدود موجود در چنین محیط خشکی است. با استفاده از سیستم قنات و استفاده از خاک در ساخت ساختمان‌هایی با حیاط فرو رفته و فضاهای زیرزمینی. علاوه بر ایجاد میکرو اقلیم دلپذیر، از حداقل مواد استفاده می‌کند که الهام‌بخش معماری جدید در مواجهه با چالش‌های پایداری امروزی است.
تمامیت
از دهه 1930 به بعد، چندین سیاست برای نوسازی شهر ایجاد شد. که منجر به ایجاد چند خیابان تجاری عریض و دسترسی آسان به مسکن «مدرن» شد. این اتفاق بیشتر در خارج از شهر تاریخی رخ داده است. بر خلاف برخی مقاصد از جمله آنهایی که متعلق به طبقات بالاتر هستند، جمعیت یزد و همچنین تصمیم گیرندگان شهر موفق شده اند پهنه های بزرگی از شهر تاریخی را دست نخورده نگه دارند، از جمله مرمت و حفاظت تعدادی از خانه های بزرگ.
امروزه یزد دارای تعداد زیادی نمونه عالی از معماری سنتی کویری با طیف وسیعی از خانه‌ها از خانه‌های معمولی تا املاک بسیار بزرگ و بسیار تزئین شده است. علاوه بر مسجد و بازار اصلی که وضعیت بسیار خوبی دارند، هر محله از شهر تاریخی هنوز دارای تمام ویژگی های خاص خود مانند آب انبار، حمام، تکیه، مساجد، مقبره و غیره است. در شهر هنوز هم وجود دارد. بسیاری از خیابان ها و کوچه ها که الگوی اصلی خود را حفظ کرده اند، همچنین دارای ساباط های فراوان یعنی کوچه های نیمه یا تمام سرپوشیده و سلسله طاق هایی که برای محافظت در برابر آفتاب از آنها عبور می کنند. خط افق شهر که با بادگیرها، مناره ها و گنبدهای بناها و مساجد پر شده است، چشم انداز برجسته ای را از دور، از داخل و خارج از شهر تاریخی قابل مشاهده است.
اعتبار
یزد به عنوان شهری پویا و زنده به تدریج با تغییراتی اجتناب ناپذیر تکامل یافته است. با این حال، هنوز ویژگی‌های زیادی وجود دارد که به یزد اجازه می‌دهد شرایط اصالت را داشته باشد، از جمله مواردی که مربوط به تداوم میراث ناملموس آن است.
یزد به عنوان مکانی شناخته شده است که اعیاد و زیارت های مذهبی در آن ابعاد خاصی دارد. همچنین یک شبکه پر جنب و جوش از سازمان های اجتماعی (وقف) وجود دارد که هنوز نقش قوی در سطح منطقه ایفا می کنند، علاوه بر سازمان هایی که توسط شهرداری و دولت نمایندگی می شوند. از نظر کاربری و کارکرد باید به فعالیت های مذهبی که در بالا گفته شد اشاره کرد. بازار با اضافه شدن چند مغازه که به طور خاص به بازار توریستی می پردازد، همچنان فعال است. همچنین بخش بزرگی از شهر تاریخی هنوز مسکونی است (با نرخ 80 درصد مالکیت خصوصی). از سوی دیگر، برخی از عناصر استفاده اولیه خود را از دست داده اند، اما ایده های جدیدی برای استفاده مجدد تطبیقی آنها وجود دارد. بخشی از دانشگاه یزد در این شهر تاریخی ایجاد شده است. همچنین هتل‌ها و رستوران‌هایی هستند که در داخل برخی از سازه‌های موجود فعالیت می‌کنند که با حفظ عناصر اصلی فیزیکی خود و به حداقل رساندن مداخلات، بازسازی و مرمت شده‌اند.
این تأثیر مثبتی از نظر اصالت مرتبط با مکان، تنظیم، فرم، طراحی و مواد داشته است. جدا از تغییراتی که در طول قرن بیستم رخ داده است، این ملک دارای تعداد زیادی ساختمان و فضاهای عمومی است که به خوبی حفظ شده اند. در تمام مداخلات، هر زمان که نیاز به انجام کارهای مرمتی باشد، اولویت با تکنیک های سنتی بوده است.
الزامات حفاظت و مدیریت
شهر تاریخی یزد در سال 1384 در فهرست آثار ملی قرار گرفت که بر اساس قانون حفاظت از میراث ملی (1930) و قانون تأسیس سازمان میراث فرهنگی ایران (1358) از حمایت قانونی برخوردار است. این ملک همچنین تابع قوانین و استانداردهای حفاظت از شهرهای تاریخی است.
مدیریت این اموال در سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری ایران (ICHHTO) متمرکز است، که سازمان ملی مسئول املاک میراث جهانی، از جمله گزارش به کمیته میراث جهانی یونسکو است، و تلاش‌ها را با مقامات محلی و ملی و همچنین هماهنگ می‌کند. سازمان های غیر دولتی، نظام وقف سنتی و جوامع محلی. ICHHTO تعدادی سیاست دارد که زیربنای سیستم مدیریت ملک است.
تلاش‌هایی که از سوی مردم محلی، در برخی موارد زیر نظر سازمان‌های بخشداری و ساختار اجتماعی وقف (وقف) و نیز تلاش‌های شهرداری یزد، ICHHTO و نمایندگان محلی دولت ایران (وزارت‌های آموزش و پرورش، بهداشت و درمان) صورت گرفته است. و غیره...) هنوز باید ارتقا یابد.
همه این شرکا تلاش‌هایی را برای ایجاد یک مکانیسم مدیریتی جدید که امکان هدایت ظرفیت‌های آنها به سمت اهداف مشترک را فراهم می‌کند، متحد کرده‌اند. این امر با ایجاد یک کمیته راهبری مسئول تعیین جهت گیری های کلی برای مدیریت و حفاظت از شهر تاریخی تسهیل شده است.
همچنین یک کمیته فنی با حضور نمایندگانی از ذینفعان اصلی تشکیل شده است که تحت هدایت کارگروه های تخصصی برای شناسایی، مطالعه و نظارت بر انواع پروژه ها فعالیت خواهند کرد.
سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری ایران تصمیم گرفته است که یک دفتر (پایه) مشخص ایجاد کند که مسئولیت هماهنگی جلسات این دو کمیته و سازماندهی نظارت بر شهر تاریخی در مورد وضعیت حفاظتی آن را بر عهده دارد.
آموزش کارکنان ICHHTO باید به ویژه در مورد فلسفه های حفاظتی مربوطه و تأثیرات مداخلات مختلف بر یکپارچگی و اصالت اموال نوشته شده ادامه یابد.
دستورالعمل‌هایی برای استفاده، نگهداری و حفاظت از بناهای تاریخی خاکی، با توجه به فضای داخلی، باید به منظور کمک به مالکان خصوصی بناهای تاریخی تدوین شود.
تحقیقات آمادگی در برابر خطر باید برای ملک با توجه به زلزله انجام شود.
مطالعات تحلیلی شهر تاریخی یزد (yazd)، تشریح روابط بین جنبه های ناملموس هر منطقه (اعم از ابعاد اجتماعی، فرهنگی و مذهبی) و جنبه های محسوس (مانند قنات ها، آب انبارها و بناهای مذهبی) باید انجام شود.