از کجا بدانیم غلظت خون داریم؟ آیا غلظت خون خطرناک است؟
انواع غلظت خون و روش‌های درمان
غلظت خون چیست؟ غلظت خون با نام علمی پلیسیتمی (Polycythemia) و اریتروسیتوز (Erythrocytosis)، نوعی بیماری است که در آن تعداد گلبول‌های قرمز خون زیاد می‌شوند. این افزایش به نفع بافت‌ها و ارگان‌های بدن نیست و می‌تواند باعث بروز علائم و عوارض خطرناکی در فرد شوند. بسیاری از افراد، به اشتباه، غلظت خون را به روشن‌بودن یا تیره‌بودن رنگ خون نسبت می‌دهند؛ اما این تصور اشتباه است و منظور از غلظت خون، بالا بودن میزان هموگلوبین خون است. برای اینکه همه چیز را درباره‌ی غلظت خون بدانید، با ما همراه باشید!
انواع غلظت خون یا پلیستیمی
افزایش غلظت خون انواع مختلفی دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
پلیسیتمی اولیه
پلیسیتمی اولیه به علت عامل‌های ذاتی سلول‌های قرمز رخ می‌دهد و زمانی اتفاق می‌افتد که به دلیل وجود اختلالات در مغز استخوان، سلول‌های قرمز اضافی در خون تولید می‌شود.
پلی سیتمی ثانویه
پلیسیتمی ثانویه، به علت افزایش طبیعی و یا ساختگی سطح رشد اریتروپویتین‌ها رخ می‌دهد و منجر به افزایش تولید اریتروسیکل‌ها در بدن می‌شود. در این شرایط، تعداد اریتروسیکل‌ها می‌تواند از ۶ تا ۸ میلیون شروع شود و گاهی حتی به ۹ میلیون عدد هم برسد.
پلیستیمی مطلق
اگر تولید گلبول‌های قرمز، به علت فرآیندهای صورت گرفته در مغز استخوان و یا فرآیندهای دیگری که باعث تولید گلبول‌های قرمز اضافی می‌شود، متوقف نشده و ادامه یابد، به این حالت پلیسیتمی مطلق گفته می‌شود.
علائم بیماری غلظت خون
موارد زیر علائم غلظت خون در مردان و زنان است و اگر این علائم را دارید ممکن است به غلظت خون مبتلا شده باشید:
- ضعف، بی‌حالی و خستگی در بیمار
- سردرد و سرگیجه
- سبکی سر
- اختلالات بینایی مثل تاری دید
- تنگی نفس
- خارش‌های پوستی بعد از حمام‌رفتن
- بزرگی کبد و طحال
- زخم معده
- دردهای استخوانی
- سنگ کلیه
- نقرس
- بنفش‌شدن قسمت‌هایی از بدن مثل لب، زیر ناخن‌ها و انگشتان دست و پا
- برجستگی وریدهای چشم
- احساس گِزگِز در دست و پا (علائم غلطت خون در پاها)
- علت‌های ابتلا به غلظت خون
- استعمال دخانیات و کشیدن سیگار
- زندگی در ارتفاعات و مناطق کوهستانی (به‌خاطر کمبود اکسیژن در آنجا)
- مشکلات خونی
- بیماری‌های قلبی و ریوی
- مسمومیت با مونوکسیدکربن
- بیماری‌های زمینه‌ای
- تعریق و اسهال‌های شدید
- تورم‌های بدخیم کلیوی و کبدی در بزرگسالان
- فیبروم‌های رحمی در زنان
- کیست‌های متعدد کلیه
- استرس و فشارهای روانی
عوارض غلظت خون
در پاسخ به اینکه آیا غلظت خون خطرناک است؟ باید گفت غلظت خون عوارض بسیار زیادی دارد که از میان آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش غلظت خون در بدن باعث کندشدن حرکت خون در قلب و رگ‌ها می‌شود که باعث گرفتگی اندام‌هایی مانند دست و پا یا سکته مغزی خواهد شد.
- افزایش غلظت خون، می‌تواند باعث آمبولی ریوی شود.
- باعث خونریزی از بینی می‌شود.
- باعث می‌شود که کبد و طحال بزرگ شوند.
غلظت خون نرمال چند است؟
به میزان درصد گلبول‌های قرمز در واحد حجم، هماتوکریت یا غلظت خون می‌گویند. با زیادشدن تعداد گلبول‌های قرمز در واحد حجم خون، فرد دچار غلظت خون می‌گردد. مقدار غلظت خون طبیعی در میان مردان و زنان متفاوت است. غلظت خون نرمال برای آقایان از ۴۲ تا ۵۲ درصد، و در خانم‌ها از ۳۸ تا ۴۶ درصد طبیعی به حساب می‌آید و جای نگرانی را ایجاد نمی‌کند.
چه زمانی میزان هموگلوبین خون غیرطبیعی است؟
درباره غلظت خون در مردان و غلظت خون در زنان، اگر میزان هموگلوبین خون در زنان از ۵۲، و در آقایان از ۵۶ بیشتر شود، در این صورت بیمار دچار پرفشاری و غلظت خون شده است.
راه‌های پیشگیری از ابتلا به غلظت خون
اگر برای غلظت خون چه بخوریم؟ سوال شما هم هست، درمان‌های خانگی غلظت خون به شرح زیر است:
سیر یکی از مواد غذایی شفابخش است که خاصیت رقیق‌کنندگی خون هم دارد. مصرف سیر به‌صورت روزانه، باعث جلوگیری از لخته‌شدن خون می‌شود.
۲. ویتامین E مصرف کنید
ویتامین E باعث جلوگیری از تشکیل لخته خون می‌شود و از موادی است که اصطلاحاً خون را رقیق می‌کند. این ویتامین، هم به‌صورت دارویی در داروخانه‌ها، و هم به شکل طبیعی در مواد غذایی متنوعی مانند بادام، تخم آفتاب‌گردان، تخم‌مرغ و آجیل یافت می‌شود.
۳. روغن زیتون را جایگزین روغن‌های دیگر کنید
یکی از راه‌های پیشگیری از ابتلا به غلظت خون، مصرف روزانه روغن زیتون است. فنول‌های موجود در روغن زیتون، خطر لخته‌شدن خون را کاهش می‌دهند. این روغن، چسبندگی پلاکت‌های خون را نیز به تأخیر می‌اندازد و روی پلاکت‌های خون هم اثر مثبتی دارد.
۴. زنجبیل بخورید
زنجبیل هم یکی دیگر از مواد غذایی مفیدی است که در درمان و پیشگیری از ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها نقش مهمی را ایفا می‌کند. «سالیسیلات اسید» موجود در زنجبیل، باعث کاهش خطر ابتلا به سکته مغزی می‌شود؛ مصرف منظم آن هم، باعث کاهش غلظت خون می‌گردد.
۵. خون بدهید
کسانی‌که غلظت خون دارند، می‌توانند خون بدهند اما خون آنها قابلیت استفاده ندارد و باید دور انداخته شود. چون خون کسانی که غلظت خون دارند، در کیسه‌های جمع‌آوری خون، به‌سرعت لخته می‌شود. اما اگر می‌خواهید از ابتلا به غلظت خون پیشگیری کنید، با تشخیص پزشک، خون بدهید. خانم‌ها بهتر است هر ۴ ماه یک‌بار و آقایان هر ۳ ماه یک‌بار خون بدهند.
۶. سیگار نکشید
مصرف دخانیات و کشیدن سیگار، یکی از دلایل اصلی ابتلا به غلظت خون است. برای پیشگیری از آن، سیگارکشیدن را متوقف کنید.
منبع :paziresh24