معنی خیارات : به این مفهوم خیلی دقت کنید
شاید در قراردادها به کلمه خیارات برخورد کرده باشید و معنی دقیق و اصولی این کلمه را در علم حقوقی ندانید.
در این نوشتار به معنی اصطلاحی خیار و آثار قانونی خیار و راه های اثبات آن می پردازیم ، خیارات یعنی اختیاراتی که قانونگذار برای طرفین معامله در نظر گرفته است که بوسیله آنها بتوانند بصورت یکطرفه و بدون اراده دیگری معامله را فسخ بکنند و بر هم بزنند، همانگونه که می‌دانید بسیاری از عقود در قانون برای طرفین لازم الاجرا هستند و طرفین بخاطر پشیمان شدن نمی‌توانند آنرا یکطرفه بر هم بزنند مثل خرید و فروش، اجاره، رهن، ضمانت، عقد وقف، نکاح و … ولی چنانچه طرف مقابل عقد به تعهدات قراردادی خویش عمل ننمود در قانون برای شخص متخلف ضمانت اجرایی قرار داده شده که ذی نفع از این حق استفاده کند و بتواند یکطرفه معامله را بر هم بزند که در قانون مدنی تحت عنوان خیارات مقرر شده است .
انواع خیارات:
خیارات در قانون انواع مختلفی دارند که عبارتند از :
خیار مجلس
خیار حیوان
خیار تاخیر ثمن
رویت و تخلف از وصف
خیار غبن
خیار عیب
خیار تدلیس
خیار تبعض صفقه
خیار تخلف از شرط
خیار تفلیس
خیار تعذر از تسلیم
در این نوشتار به توضیح مختصر هرکدام از این خیارات خواهیم پرداخت.
📷
معنای خیار مجلس :
این اختیار فقط زمان انعقاد قرارداد و وقتی که طرفین قرارداد در جلسه قرارداد حضور دارند و هنوز مجلس را ترک نکرده‌اند امکان دارد یعنی مادامی که متعاملین از هم جدا نشده‌اند و در جلسه قرارداد حضور دارند اختیار فسخ یکطرفه قرارداد را دارند.
معنای خیار حیوان :
همانطور که از اسمش مشخص است در خرید و فروش حیوان اعمال می‌شود و سه روز به خریدار فرصت داده می‌شود که به هر دلیلی معامله را فسخ نماید
معنای خیار تاخیر ثمن :
هنگامی که مالی فروخته می‌شود و خریدار وجه آنرا نمی‌پردازد و فروشنده نیز مال فروخته شده را تحویل نداده باشد، در این صورت اگر سه روز از تاریخ معامله بگذرد و هیچ از یک از طرفین تعهدات خویش را ایفا ننمایند ،فروشنده با استفاده از خیار تاخیر ثمن می تواند معامله را برهم بزند.
معنای خیار رویت و تخلف از وصف :
در زندگی مدرن، افراد، جنسی را از روی ژورنال یا از توی عکس و سایت می‌بینند و سفارش می‌دهند و در حقیقت به صورت فیزیکی مورد معامله را نمیب‌ینند و فقط اوصاف و ویژگی های مورد معامله را می شنوند، حال اگرپس از از ارسال جنس ، خریدار مشاهده نمود که اوصاف و ویزگی های جنس با اوصاف ذکر شده مطابقت ندارد اختیار فسخ معامله را خواهد داشت.
معنای خیار عیب :
همانگونه که از اسمش پیداست وقتی شما مالی را به شرط سالم بودن می‌خرید و بعدا متوجه می‌شوید که دارای عیوبی است دو راه برای شما وجود خواهد داشت:
معامله را فسخ کنید
جنس معیوب را بپذیرید و مابالتفاوت ارزش جنس سالم و معیوب را از فروشنده دریافت کنید که اصطلاح حقوقی آن دریافت ارش می‌باشد.
معنای خیارغبن :
این خیار زمانی تحقق می‌یابد که یک ضرر و زیان فراوانی به یک طرف معامله براثر ناآگاهی از قیمت معامله وارد آید: نکته مهم عدم آگاهی و جهل یکی از طرفین نسبت به قیمت مال است در این صورت مغبون می‌تواند با استناد به خیار غبن معامله را برهم بزند.
معنای خیار تبعض صفقه :
معنی لغوی این عبارت حقوقی یعنی تکه تکه شدن، یعنی یک قسمتی از معامله باطل می‌شود و قسمت دیگر معامله صحیح است. در اینجا برای خریدار اختیار فسخ معامله یا پذیرش معامله نسبت به قسمت صحیح ایجاد می‌شود. مثل اینکه شما 10 نفر مهمان دارید و از رستوران 10 پرس غذا سفارش می‌دهید وقتی که غذایتان را تحویل می‌گیرید 6 پرس غذا به شما تحویل می‌شود و شما می‌توانید کلا این معامله را بر هم بزنید و از پذیرش 6 پرس استنکاف نمایید یا اینکه قیمت همان 6 پرس را بپردازید و تحویل بگیرید.
معنای خیار تدلیس :
زمانی که در معامله فریب و حیله و مکری رخ دهد و بواسطه آن یکی از طرفین معامله گول بخورد، وقتی که پی به فریب و حیله برد اختیار فسخ معامله برایش بوسیله خیار تدلیس فراهم خواهد بود.
معنای خیار شرط و تخلف از شرط :
این دو خیار باهم متفاوتند بنابراین در کنارهم توضیح داده می‌شوند که پی به تفاوت انها ببرید. خیار شرط یعنی شرط برهم زدن معامله به هر علتی برای هریک از طرفین معامله و حتی شخص ثالث خارج از قرارداد فراهم است.
اما خیار تخلف از شرط یعنی اینکه شرطی در قرارداد به نفع یکی از طرفین قرارداد یا شخص ثالث ذکر گردیده است اما طرف متعهد آن شرط را انجام نداده و از ایفای تعهد خویش استنکاف نموده است که در این حالت طرف ذی نفع می‌تواند در صورت عدم ایفای تعهد از طرف شخص متعهد بطور یک طرفه معامله را فسخ نماید
معنای خیار تفلیس :
این خیار زمانی است که یکی از طرفین معامله مفلس و ورشکسته می‌شود و اختیار فسخ معامله برای طرف دیگر قبل از ایفای تعهدات مهیا خواهد شد.
معنای خیار تعذراز تسلیم :
هنگامی که معامله‌ای صورت می‌گیرد و طرف متعهد نمی‌تواند مورد معامله را به طرف دیگر تسلیم نماید، طرف دوم چاره‌ای جز فسخ قرارداد ندارد مثلا شما یک کبوتر را به دیگری می‌فروشید و زمانیکه میخواهید تحویل دهید کبوتر پر می‌کشد و می‌رود و دیگر توانایی در تسلیم مورد معامله وجود ندارد، در اینجا برای خریدار چاره‌ای جز فسخ معامله باقی نمی‌ماند.
و اما نکته پایانی درباره معنی خیارات
نکته مهمی که قابل توجه می‌باشد این است که وقتی طرفین با میل و اراده خویش معامله را بر هم می‌زنند، در عالم حقوق اقاله نامیده می‌شود ولی عوام به آن فسخ می‌گویند که در حقیقت فسخ با اقاله تفاوت دارد و آثار حقوقی که برآن مترتب می‌شود متفاوت است
در برخی از خیارات اعمال خیار به صورت فوری است یعنی به محض علم و آگاهی از عدم ایفای تعهد طرف مقابل فورا باید نسبت به فسخ معامله و اعلام فسخ به طرف مقابل اقدام نمود و سکوت و عدم واکنش به معنی رضایت ضمنی به ادامه معامله تلقی می‌گردد. خیارات فوری عبارتند از : خیار تدلیس،غبن،رویت و تخلف از وصف هستند
اسقاط کافه خیارات به چه معناست؟
شاید این عبارت را بارها شنیده باشید ولی معنی کامل حقوقی آن را نمی‌دانید
اصولا در قرارداد های تنظیمی در مشاورین املاک و متصدیان نمایشگاه خودرو این عبارت قید می‌شود و به این معناست که کلیه اختیاراتی که در قانون برای فسخ معامله برای شما در نظر گرفته شده است را نادیده می‌گیرید و این حق را از خود سلب و ساقط می‌نمایید و در صورت عدم ایفای تعهدات طرف مقابل، شما دیگر نمی‌توانید معامله را فسخ نمایید بنابراین به این نکته مهم دقت نمایید.
منبع : وکیل با ما