جرم جعل عنوان چیست و چه مجازات (حکمی) دارد؟


جعل کردن عناوین و موارد مختلفی دارد مانند جعل سند؛ یکی دیگر از موارد شایع آن جعل عنوان است. جعل عنوان در مواردی رخ می دهد که شخص وانمود می کند سمتی را داراست.

برای مثال این که فرد خود را پزشک معرفی کند یا اینکه معاون وزیر معرفی کند یا اینکه در فضای مجازی دیده اید که فرد خود را قاضی معرفی می کند که این موارد مصداق جرم جعل عنوان است در ادامه به بررسی آن و مجازات این جرم در قانون می پردازیم.

یکی از عنوان های جعل، جعل عنوان یا غصب هویت است یعنی کسی خود را به جای دیگری جا بزند. فرض کنید که شخصی طلاها و یا اموال دیگری از دیگری دارد و خود را مالک جا میزند تا با فروش آن به منفعتی برسد.

یا اینکه شخصی همچنان که در اخبار، گاها دیده می شود خود را به جای فلان بازیگر معرفی میکند و با تقلید صدای او از دیگران اخذ پول میکند.

برای مثال دیگر شخصی لباس نیروی انتظامی تن می کند و در پارک و باقی جاها از دیگران اخاذی میکند.

و یا این که ماشین ها را متوقف میکند و به این وسیله با سوءاستفاده از لباس مزبور وسایل دیگران را توقیف میکند.

برای آنکه بگوییم یک عملی مثل غصب هویت جرم است باید قانون برای آن مجازات تعیین کرده باشد که در این باره قانون تعیین مجازات کرده است و باید گفت این عمل دارای رکن قانونی ست و قانون آن را خلاف و جرم در نظر گرفته است.

مورد دیگر این که باید بدانیم چه رفتار هایی باید انجام بشود تا بگوییم جرم جعل عنوان واقع شده است در اینجا با توجه به مثال های بالا مشخص شد که چه رفتار هایی مخصوص این جرم است مثال تن کردن لباس ماموران نظامی و انتظامی، خود را به جای کسی دیگر معرفی کردن، خود را به جای فرد داروی سمت معرفی کردن و…

موارد گفته شده باید با عمد و قصد فرد انجام بشود در غیر این صورت جرم نخواهد بود. برای مثال صرف تن کردن لباس نظامی بدون عمد و سوء نیت جرم نخواهد بود.

هر کس بدون مجوز و بصورت علنی لباس های رسمی مأموران نظامی یا انتظامی جمهوری اسلامی ایران یا نشانها، مدال ها یا سایر ‌امتیازات دولتی را بدون تغییر یا با تغییر جزئی که موجب اشتباه شود مورد استفاده قرار دهد در صورتی که عمل او به موجب قانون دیگری مستلزم‌ مجازات شدیدتری نباشد به حبس از سه ماه تا یک سال و یا جزای نقدی از ۲۵.۰۰۰.۰۰۰ تا ۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال تا شش میلیون ریال محکوم خواهد شد. و در صورتیکه از این عمل خود سوء‌ استفاده کرده باشد به هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

تبصره – استفاده از البسه و اشیاء مذکور در این ماده در اجرای هنرهای نمایشی مشمول مقررات این ماده نخواهد بود.

برای مثال فردی خود را به جای مالک جا میزند و مال وی را می فروشد اینجا میتواند مصداق انتقال مال غیر باشد. برای مطالعه بیشتر انتقال مال غیر در همین سایت جستجو کنید.

گاهی فرد خود را به جای فروشنده و یا شخصی دیگر در دفترخانه جا می زند و یا امضای سند مبلغ را دریافت می کند. در اینجا فرد جاعل محسوب می شود.

اگر سند مزبور سند رسمی باشد حبس ۶ ماه تا ۳ سال و یا جزای نقدی مجازات فرد خواهد بود. و اگر سند عادی باشد حبس ۶ ماه تا ۲ سال و یا جزای نقدی مجازات فرد در نظر گرفته شده است.

جعل عنوان و کلاهبرداری

همچنان که شاید دیده باشید برخی افراد خود را از نزدیکان افراد دارای منصب معرفی کرده و از این طریق کلاهبرداری می کنند در اینجا به اصطلاح تعدد معنوی اتفاق افتاده است و فرد به مجازات سنگین تر و اشد محکوم می شود.

برایم مثال ممکن است فرد خود را پزشک یا دکتر با مهندس و… معرفی کند و لز این طریق سوءاستفاده کند چه بسا در امر ازدواج این امر بیشتر رخ می دهد.

در قانون مجازات استفاده غیر مجاز از عناوین علمی آمده است که:

استفاده از عناوین علمی دکتر، مهندس و مانند اینها که شرایط اخذ آن مطابق قوانین و مقررات مربوط تعیین می گردد توسط هر فرد برای خود مستلزم داشتن مدرک معتبر از مراکز علمی و دانشگاهی داخلی و یا خارجی مورد تأیید رسمی وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری یا بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و شورای عالی انقلاب فرهنگی می باشد.

مرتکبین استفاده غیرمجاز از عناوین علمی مذکور به مجازات ماده (۵۵۶) فصل هشتم کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی محکوم خواهند شد.

تبصره – استفاده غیرمجاز از عناوین فوق شامل استفاده در مکاتبات اداری یا در تبلیغ عمومی از طریق وسایل ارتباط جمعی مانند رادیو، تلویزیون، روزنامه، مجله، تارنما (سایت) یا نطق در مجامع و یا انتشار اوراق چاپی یا خطی خواهد بود.

مجازات ماده ۵۵۶ – ۳ ماه تا یک سال و یا جزای نقدی خواهد بود.