دعوای الزام به پرداخت نفقه

نفقه یک دعوی حقوقی است. هدف از این دعوا پرداخت نفقه جاری یا حسب مورد نفقه گذشته است. این دعوا در دادگاه رسیدگی خواهد شد. دعوی الزام به پرداخت نفقه توسط زوجه یا فرزند قابل طرح است. مرد در دادگاه از نفقه دفاع می کند، زمانی که زن می خواهد شکایت کند

در این صورت زن تقاضای تکلیف مرد به پرداخت نفقه جاری را دارد. اگر نفقه گذشته پرداخت نشده باشد، نفقه گذشته را نیز مطالبه می کند. نفقه در زن گذشته بدهی شوهر است و مانند سایر دیون قانونی باید طبق مقررات پرداخت شود.

مردی که در دادگاه هنگام شکایت کودک از نفقه دفاع می کند:

نفقه پسر تا 18 سال تمام و در صورت ادامه تحصیلات عالی تا پایان تحصیل پرداخت می شود. نفقه دختر تا زمان عقد به ترتیب به عهده پدر، جد پدری و مادر است. در صورت عدم پرداخت نفقه از سوی پدر، فرزند می تواند برای نفقه شکایت کند. در این صورت اگر دادگاه به نفع طفل رای صادر کند فقط حکم به پرداخت نفقه فعلی و آتی می دهد و نفقه گذشته طفل پرداخت نمی شود.

شکایت کیفری ترک انفاق:

طبق ماده 53 قانون حمایت از خانواده، عدم پرداخت نفقه زوجه و فرزند جرم است. بر این اساس مجازات ترک نفقه حبس تعزیری درجه ۶ تعیین شده است. جرم ترک انفاق جرمی قابل گذشت است و با گذشت شاکی خصوصی در هر مرحله تعقیب و اجرای مجازات متوقف می شود.

مرجع صالح

برای طرح دعوی الزام به پرداخت نفقه و شکایت کیفری نفقه باید به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کنیم:

دعوا برای پرداخت نفقه در صلاحیت دادگاه خانواده الزامی است.

رسیدگی به شکایت نفقه در صلاحیت دادگاه کیفری است.

دفاع مرد در صورتی که شاکی یا شاکی زوجه باشد

در صورتی که دعوای الزام به پرداخت نفقه در دادگاه خانواده مطرح شده باشد. زوج می تواند در مقابل دعوی زوجه دفاعیات زیر را اقامه کند:

عدم توجه به دعوا با مرد و رد ادعای ازدواج با او

شاکی می تواند ادعای زوج را رد کند و ثابت کند که شاکی در ازدواج دائم نبوده است.

پرداخت نفقه و رد مدعی

اثبات پرداخت نفقه به عهده زوجین می باشد. زوجین می توانند برای اثبات پرداخت نفقه و رد مدعی از دلایل زیر استفاده کنند:

فیش واریزی را به همسرتان بدهید.

فاکتورهای خرید را مادام العمر ارائه دهید.

زندگی در یک خانه مشترک با همسر و هزینه های مربوط به آن.

اثبات منطبق بودن میزان نفقه زوجه (لازم به ذکر است که نفقه زوجه بر اساس وضعیت خانوادگی و شخصیت زوجه تعیین می شود. بنابراین ممکن است میزان نفقه ای که زوج پرداخت می کند مغایر با خانواده وی باشد. آداب الزام به پرداخت نفقه (در این صورت شوهر باید ثابت کند مبلغی که می پردازد مطابق با آداب زن است).

عدم تمکین زوجه (ناتوانی زوجه)

تنها شرط لازم برای پرداخت نفقه زوجه تمکین زوجه است. اطاعت به معنای اطاعت عام و خاص است. بنابراین در صورت عدم تمکین یا عدم تمکین زوجه، زوج می تواند از دادن نفقه خودداری کند. شوهر می تواند عدم تمکین زن را در دادگاه ثابت کند. اثبات عدم تمکین زوجه به چند دلیل امکان پذیر است. مثلاً می تواند در دادگاه ادعا کند که همسرش بدون اجازه او یا دادگاه در مکانی جداگانه زندگی می کرده است. در صورت اثبات نفقه به زوجه تعلق نمی گیرد. اگر زوجه از حق حبس برای دریافت مهریه استفاده کرده باشد باز هم مستحق نفقه خواهد بود. این امر مانع از دریافت نفقه نمی شود.

دفاع در برابر نفقه گذشته:

زوجین می توانند برای نفقه گذشته مطالبه ربا کنند. نفقه گذشته زوجه جزء دیون زوج محسوب می شود و در صورت اثبات دین، دادگاه می تواند به تشخیص خود حکم به پرداخت نفقه گذشته به صورت ماهانه بدهد.

دفاع مرد از جنبه کیفری ترک انفاق

اگر زوجه از مرد شکایت کیفری کرده باشد، علاوه بر دفاعیات فوق، زوج می تواند ناتوانی مالی خود را دلیل ترک انفاق عنوان کند. در این صورت مرد به دلیل عدم پرداخت نفقه مجازات نمی شود.

دفاع مرد در برابر حمایت از کودک

در صورتی که طفل دعوای پرداخت نفقه را مطرح کرده باشد: پدر می تواند در مقابل دعوی پرداخت نفقه طفل موارد زیر را مطرح و ثابت کند:

جهل به دعوی به خوانده و رد ادعای طفل بودن شاکی.

رد مدعی و اثبات پرداخت نفقه

پسر بالای 18 سال و عدم ادامه تحصیل

ازدواج یک دختر

در صورتی که طفل شکایت کیفری کرده باشد: علاوه بر شرطبا توجه به موارد فوق، پدر می تواند دفاع از عدم توانایی مالی در پرداخت نفقه را تنظیم و اثبات کند.

نمونه لایحه دفاعیه مرد در مقابل دعوی نفقه زوجه

نام خدا

ریاست محترم دادگاه خانواده

با سلام و عرض ادب؛

با احترام من…… .. همس همس همس همس همس همس خانم خانم همس همس همس… همس... ازدواج او با بنده به صورت عقد دائم نیست و در تعهد بنده شرطی نیست. به نفقه او و طبق قانون نفقه مخصوص عقد دائم است.

مستندات قانونی

ماده 53 قانون حمایت از خانواده: هرکس با داشتن تمکن مالی در صورت تمکین یا استنکاف زن از پرداخت نفقه به سایر واجب النفقه اقدام نکند به حبس تعزیری درجه شش محکوم می شود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و در صورت انصراف وی از شکایت، تعقیب کیفری یا اجرای حکم موقوف می شود.

تبصره - امتناع از پرداخت نفقه زوجه ای که به موجب قانون مجاز به عدم تمکین است و همچنین نفقه فرزندان ناشی از لقاح مصنوعی یا فرزندان تحت سرپرستی مشمول مقررات این ماده می باشد.

ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی: هرگاه زنی که بدون مانع مشروع از انجام وظایف زناشویی امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود.