رابطه نامشروع به معنای رابطه خلاف شرع است و دو معنای عام و خاص دارد. رابطه نامشروع در معنای عام، هر رابطه ای است که در شرع به طور کلی مجاز نباشد. اما رابطه نامشروع به معنای خاص هر نوع رابطه اعم از جنسی، جسمی، غیرجنسی و غیر جسمی زن و مرد، پیوند زناشویی ندارد و این روابط حرام و قابل مجازات است.
قوانین زنا
رابطه نامشروع در مقابل رابطه مشروع است و به معنای رابطه زن و مرد نامشروعی است که حدود شرعی و شرعی را رد کرده و خارج از حد تعیین شده با یکدیگر رابطه برقرار کرده اند. در قانون ایران، طبق ماده 637 قانون مجازات اسلامی، جرم رابطه نامشروع این گونه تعریف شده است: «مادامی که زن و مردی که با یکدیگر ازدواج نکرده اند، مرتکب روابط نامشروع یا اعمال خلاف حیا می شوند. نسبت به زنا، مانند بوسیدن یا در آغوش گرفتن، گناهکارند.»
منظور از پیوند زناشویی این است که زن و مردی که به سن بلوغ رسیده اند تنها در صورتی می توانند رابطه برقرار کنند که با قرائت صیغه این رابطه مشروعیت پیدا کند و در نتیجه کلیه روابطی که خارج از پیوند زناشویی است غیر قانونی است. . اگر هم باشد مشمول مجازات جرم رابطه نامشروع است.
حکم رابطه نامشروع
رابطه نامشروع از نظر کیفری آثاری دارد و اگر معنای عام آن را در نظر بگیریم از نظر حقوق شهروندی نیز آثاری دارد. ماده 637 ق.م.ا از روابط نامشروع غیر از زنا و زنا یاد می کند و زنا و زنا در قسمت زنا مورد بررسی قرار گرفته است. در قانون مدنی در ماده 1056 به زنا و در برخی مواد دیگر به زنا و آثار حقوقی آن اشاره شده است و به همین دلیل روشن است که جرم رابطه نامشروع از موارد مختلف قابل بررسی است. جهات و در نتیجه احکام رابطه نامشروع نیز حسب مورد متفاوت خواهد بود.
ماهیت جرم زنا؛ آیا شکایت از رابطه زنای محصنه قابل گذشت است؟
رابطه نامشروع توسط قانونگذار جرم تلقی شده و جرم تلقی شده و برای آن مجازات در نظر گرفته شده است. رابطه نامشروع یکی از جرایم منافی عفت است و نیاز به شکایت شاکی خصوصی ندارد. به عبارت دیگر رابطه نامشروع جرمی غیرقابل گذشت است زیرا نظم و امنیت جامعه را مختل می کند و اگر شاکی خصوصی وجود نداشته باشد یا شاکی از شکایت خود صرف نظر کند، تأثیری در مجازات مجرم و مجازات مجرم ندارد. فرد ناپدید نمی شود
آیا زنا فقط زنا است؟
بدیهی است که زنا یکی از روابط نامشروع است، اما هر رابطه ای نامشروع نیست. به بیان ساده تر، در تحقق جرم زنای محصنه، شرط اصلی برقراری رابطه جنسی بین زن و مرد مجرد به میزان مقرر در قانون است. اما در جرم رابطه نامشروع الزاماً رابطه جنسی احراز نمی شود و یا میزان نزاع برای احراز عنوان زنا کافی نیست. ماده 637 قانون مجازات اسلامی مصوب 1391 جرم زنا را تعریف و مجازات آن را مشخص کرده است.
انواع رابطه نامشروع در حقوق
ماده 637 قانون مجازات اسلامی رابطه نامشروع را چنین تعریف می کند: «هرگاه زن و مردی که ازدواج نکرده اند مرتکب رابطه نامشروع یا عمل منافی عفت غیر از زنا شوند، مانند تقبیل (بوسیدن) یا دجاجه. و با هم خوابیدن) به 99 ضربه شلاق محکوم می شوند و در صورت قهر (زور و اکراه) و اکراه فقط اکراه کننده مجازات می شود.
بنابراین، اگر زن و مرد با یکدیگر محرم نباشند (اعم از ازدواج دائم یا موقت) و به دلیل انجام کارهای منافی عفت و درگیر بودن، اعمالی مانند بوسیدن یکدیگر، گاهی دست در دست گرفتن، با هم خوابیدن و مانند آن را انجام دهند. تعارض با عفت ، نظم، منفعت و مصلحت جامعه مجازات می شود. اگر یکی از طرفین رابطه نامشروع مجبور به عملی شود و به زور و اکراه آن را به گونه ای انجام دهد که خارج از اراده و رضایت او باشد، جرم متوجه او نمی شود و فقط اجبار کننده مجازات می شود.