نگارش قرارداد


تعریف قرارداد

مطابق ماده 183 قانون مدنی عقدی است که در آن یک یا چند نفر نسبت به یک یا چند نفر دیگر ارتکاب فعل کنند و مورد قبول آنها واقع شود. طبق ماده 10 قانون مدنی قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد کرده اند نافذ است مگر اینکه صراحتاً مخالف قانون باشد.

نوشتن قرارداد و شرایط اعتبار آن

باید بدانید که چگونه قرارداد خود را بنویسید تا مشکل قانونی پیش نیاید. می خواهیم چند اصل و نکات مهم را به شویک یادآوری کنیم که در صورت انعقاد قرارداد باید به آن ها توجه کنید. به این شرایط قرارداد می گویند. طبق ماده 190 قانون مدنی، شرایط صحت هر عقد عبارتند از:

الف) قصد طرفین و رضایت آنها

قصد یا رضایت یا قبول در معامله به این معناست که فرض کنیم یکی از طرفین معامله قصد فروش ملک را دارد. در این صورت، طرف مقابل باید قصد خرید یا قبول خرید همان ملک را داشته باشد. به عبارت دیگر، طرفین باید در مورد نوع، مواد و کالا به توافق برسند و برای انجام معامله بین آنها رضایت قلبی و توافق متقابل وجود داشته باشد. به عبارت دیگر در قرارداد نباید اجباری وجود داشته باشد.

ب) صلاحیت طرفین معامله

صلاحیت طرفین قرارداد

صلاحیت طرفین قرارداد

طبق ماده 211 قانون مدنی، برای انعقاد عقد یا به طور کلی هر معامله، طرفین باید بالغ، عاقل و بالغ باشند. بنابراین بر اساس ماده 1207 قانون مدنی، برخورد با افرادی که بالغ و عاقل و بالغ نیستند باطل است. بنابراین، شخص درگیر در معامله نباید غیبت کند. یعنی تصرف در اموال آن حرام است. به این می گویند شایستگی.

ج) موضوع معین معامله

معامله یا قرارداد باید به گونه ای باشد که موضوع مشخص باشد. بنابراین انعقاد معامله یا انعقاد قرارداد در موردی که موضوع آن مشخص نیست اساساً باطل خواهد بود.

آنچه می خواهید موضوع معامله باشد باید دارای شرایط زیر باشد:

مالیات داشته باشید

منطقی باشید

منفعت آن مشروع است.

تسلیم شدن امکان پذیر است.

مبهم نباشید.

خاص باشید

قابل انتقال باشد (در صورت مالکیت).

در دسترس باش.

ج) مشروعیت جهت یا هدف معامله

شرط چهارم صحت معامله، هدف، انگیزه یا جهت معامله است. این چیزی است که مردم را به سمت معامله سوق می دهد. طبق ماده 217 قانون مدنی، صیغه بودن معامله در مورد معامله لازم نیست، اما اگر تصریح شده باشد باید مشروع باشد.

انواع قراردادها

قراردادها را می توان در ابعاد مختلف طبقه بندی کرد. مثلاً قراردادهای داخلی یا قراردادهای خارجی. قراردادهای اداری و غیر اداری. اما معمولا مردم به دنبال قرارداد نیستند. بلکه با توجه به موضوع و نوع کار به دنبال نامی هستند که شامل موضوع قراردادشان باشد. به گونه ای که از نام قرارداد تا حدود زیادی می توان محتوای قرارداد را حدس زد. این نوع قراردادها عمدتاً قراردادهای تجاری یا کاری هستند.

چارچوب و ساختار کلی قرارداد

سه بخش اساسی یا مهم در نوشتن قرارداد وجود دارد.

در قسمت اول که قرارداد نامیده می شود، نوع قرارداد، جزئیات طرفین، موضوع قرارداد، مبلغ قرارداد، مدت قرارداد (شروع و پایان) ذکر شده است.

در قسمت دوم شرایط کلی قرارداد ذکر شده است. مانند شرح وظایف، فسخ قرارداد، خسارت، قانون قرارداد (اگر طرف خارجی باشد)، فورس ماژور، نحوه حل اختلاف، ضمانت بیمه، مالیات و هزینه های قانونی.

در بخش سوم، شرایط خصوصی قرارداد در نظر گرفته شده است. این قسمت به مواردی می پردازد که طرفین با نظر و توافق متقابل شرایط عمومی را تغییر داده و از عمومی به خصوصی تبدیل می کنند.

معمولاً قاعده به این صورت است و یا حتی بیان می شود که در صورت اختلاف طرفین، اولویت اول با توافق، سپس با شرایط خصوصی و سپس با شرایط عمومی قرارداد خواهد بود.

خبرنگاران قراردادی

هنگام تنظیم قرارداد، ماده اول برای طرفین قرارداد محفوظ است. طرفین قرارداد می توانند اشخاص حقیقی یا حقوقی (شرکت ها و مؤسسات اعم از دولتی یا غیردولتی) باشند. ضمناً باید احراز شود که طرف قرارداد شرایط لازم را دارد یا خیر. یعنی جاهل و سفیه نباشد چون عقد را باطل می کند. همچنین آیا طرف قرارداد شرایط لازم را دارد یا خیر؟ مثلا اگر شخصی از طرف شرکتی قرارداد ببندد آیا موقعیت قانونی دارد و مدارک آن را دارد؟ یا اگر وکیل به عنوان نماینده موکل قرارداد را امضا کند آیا وکالت دارد؟ و اگر او یک پوکالتنامه، آیا معامله در وکالتنامه ذکر شده است؟ تاریخش هنوز معتبره؟

در مورد شرکت ها نیز باید توجه داشت که قرارداد با چه شرکتی منعقد می شود. اساسنامه شرکت و آخرین تغییرات هیئت مدیره و شماره ثبت شرکت و اعتبار آن از جمله مواردی است که در انعقاد قرارداد باید مورد توجه قرار گیرد.