آشنایی با نکات مهم وکالت مستقل
ذکر این نکته ضروری است که سلب صلاحیت وکیل مانع از انجام وکالت از سوی موکل نخواهد شد، بنابراین در صورتی که در عقد ضروری مانند عقد بیع یا به موجب توافق در اختیار، شخصی به عنوان وکیل انتخاب شود. وکالت، وقوع «عقد واجب» ذکر شده است. و عبارت «عقد خارجی لازم» درج شده باشد، طرف مقابل موکل حق عزل وکیل را ندارد.
نمونه بارز آن، نمایندگی زنان در طلاق است. یعنی اگر زن وکالت طلاق خود را علاوه بر عقد لازم یعنی نکاح یا یکی از عقود ضروری دیگر مانند بیع گرفته باشد، شوهرش نمی تواند او را عزل کند. به این نوع بازنمایی، نمایندگی مستقل می گویند.
قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران وکالت را پذیرفته است و به همین دلیل در اصل و مشروعیت آن بحثی نشده است، اما فن قانون مدنی با آنچه در فرانسه، انگلستان و آمریکا وجود دارد متفاوت است. در قانون مدنی ما آمده است که این شرط باید در ضمن عقد تکلیفی باشد. این قرارداد اجباری چگونه منعقد می شود؟
معمولاً وقتی افراد چه به عنوان وکالت برای ضمانت نامه یا به عنوان فروشنده به دفاتر اسناد رسمی مراجعه می کنند، خریدار یا شخصی که ضمانت نامه به نفع او انجام شده است، متوجه می شود که موکل نباید حق عزل داشته باشد. سردفتران حرفه ای این موضوع را تشخیص می دهند، بنابراین دفاتر اسناد رسمی از فرم هایی استفاده می کنند که به شرح زیر است: موکل در قرارداد خارجی لازم از حق عزل وکیل صرف نظر کرده و طرفین نیز وکالت نامه را امضا کرده اند یا اینکه فقط موکل امضا می کند. زیرا اکثر قراردادهای نمایندگی باید توسط مشتری امضا شود، زیرا وکالت یک قرارداد است و قرارداد نیز نیاز به درخواست و قبول دارد.
نکات مهم وکالتنامه
اگر وکیل به موجب عقد بیع، عامل مالی را از موکل خریده و از موکل (فروشنده) وکالت گرفته باشد، مثلاً موکل فوت کند، هر چند وکالت باطل و از بین رفته باشد. ، اما ضایع شدن حقوق وکیل (یعنی خریدار) است. نیست و مالکیتش باقی است; چون طبق عقد بیع مالک ملک بوده و حالا وراث موکل باید رسما ملک را به وکیل منتقل کنند.
لذا لازم است افراد پس از اخذ وکالت نامه فروش ملک یا خودرو در اسرع وقت نسبت به انتقال قطعی و رسمی در دفاتر اسناد رسمی بدون حضور مشتری (فروشنده) اقدام نمایند. زیرا با فوت مثلاً موکل (فروشنده) آن وکالت دیگر ارزشی ندارد و ورثه متوفی باید سند رسمی را منتقل و امضاء کنند که وقت گیر است.فرآیند ming و مشکلات زیادی دارد.
وکالت صرفاً وکالت موکل نزد وکیل در اجرای دعوی است; و انتقال وکالت محسوب نمی شود و هیچکس نمی تواند با وکالت ادعای مالکیت کند مگر اینکه به موجب عقود بیع و صلح یا هبه به آن منتقل شده باشد.
افراد هنگام خرید و فروش ملک خود باید معامله ای را در قالب عقد بیع انجام دهند و مالکیت خود را ثابت کنند. زیرا اگر شخصی بدون تنظیم قرارداد بیع به عنوان وکالت معامله کند و مثلاً موکل فوت کند در این صورت همانطور که گفته شد وکالت تلف می شود و ظاهراً وکیل دیگر نمی تواند با این وکالت مالکیت را ثابت کند و مالکیت آن را ثابت کند. مشکل می شود مگر اینکه وکیل مالکیت خود را با دلایل و مستندات ثابت کند.
در مورد وکالت غیرمسلح یک سوال به ذهن متبادر می شود و آن اینکه آیا موکل در وکالت غیرمسلح می تواند به تنهایی وکالت را انجام دهد، یعنی اگر وکالت، فروش خانه باشد؟ با وجود اینکه موکل از خود حق عزل وکیل را سلب کرده است، آیا می تواند اقدام به فروش کند یا خیر؟ در پاسخ باید گفت وکالت بدون وکالت و انجام دعوای وکالت دو مقوله مجزا و متمایز است و انجام وکالت در وکالت توسط خود موکل ممنوع است و قانون ندارد و موکل می تواند همان کاری را انجام دهد که به دیگری تفویض کرده است و در این صورت عقد وکالت فسخ می شود.
لازم به ذکر است در صورتی که موکل در عقد خارجی وکالت لازم را لغو کرده باشد در این صورت موکل حق عزل وکیل را از دست داده و حق انجام وکالت را نخواهد داشت.
همچنین اگر موکل مال منقول یا غیرمنقول خود را به صورت بیع به وکیل فروخته باشد و سپس موکل بدون اجازه وکالت را به وکیل فروخته باشد. در این صورت موکل حق انجام وکالت را ندارد زیرا مالکیت از دست موکل خارج می شود و انجام وکالت توسط موکل جرم و بیع مال غیر محسوب می شود.
لازم است افراد نسبت به اموال خود (اعم از ملک یا خودرو) سند رسمی انتقال دهند و یا در صورتی که به دلیل موانع و مشکلات امکان انتقال ندارند، قبل از تنظیم وکالتنامه برای فروش، مبایعه نامه (بیع عادی) تنظیم کنند. در زمان مناسب بدون حضور موکل با وکالت نامه فروش بدون حضور موکل اقدام به انتقال رسمی می نمایند. همچنین به روسای دفاتر اسناد رسمی پیشنهاد می شود در تنظیم وکالتنامه فروش ملک یا خودرویی که قبلاً توسط موکل فروخته شده است شرط «موکل علاوه بر عقد خارجی باید انجام محرومان و ابطال وکالت.
اگرچه وکالت حقوقی در بیشتر موارد اهداف طرفین قرارداد را برآورده می‌کند و دارای شایستگی‌هایی است. اما در مواردی عواقب و مشکلات جدی دارد و با امضای وکالتنامه رسمی، افراد ناخواسته تمام دارایی و دارایی خود را از دست می دهند و این به دلیل عدم آگاهی و اطلاعات کافی در مورد وکالت است.