یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در یک کارخانه یا کارگاه تولیدی، بخش انبار است. در این بخش به منظور نگهداری و حمل و نقل کالاهای تولیدی و مواد خام اولیه نیاز به یک سری تجهیزات و لوازم ویژه است. ماشین‌های لیفتراک نمونه‌ای از تجهیزات انبارداری بوده که بسیار پرکاربرد هستند. ما در این مقاله قصد داریم تا شما را با انواع تجهیزات انبارداری آشنا کنیم. بنابراین اگر مایل هستید در مورد تجهیزات انبارداری و اهمیت استفاده از آن‌ها بیشتر بدانید، مطالب بیان شده را تا انتها دنبال نمایید.
تجهیزات انبارداری چیست؟
سیستم انبارداری در همه‌ی شرکت‌های تولیدی، یک فرآیند مهم و ضروری محسوب می‌شود. برای اجرای این سیستم، نیاز به یک سری تجهیزات و امکانات ویژه است. در واقع تجهیزات انبارداری به وسایل و ابزاری گفته می‌شود که در انبارهای شرکت‌های تولیدی، وارداتی و صادراتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این وسایل شامل کلیه ابزارهای مورد نیاز برای جابجایی، نگهداری صحیح و اصولی از محصولات و موادی است که در انبار قابل ذخیره هستند. در بین این تجهیزات، ماشین‌های لیفتراک یکی از اساسی‌ترین ابزارهای ویژه حمل و نقل محسوب می‌شوند.
انواع تجهیزات انبارداری
اگر بخواهیم در یک دسته‌بندی، ابزار و تجهیزات انبارداری را تقسیم‌بندی کنیم، این تجهیزات به چندین نوع تقسیم می‌شوند. در زیر به هر کدام از تجهیزات انبارداری به طور جداگانه اشاره شده است.
تجهیزات و لوازم مورد نیاز در بخش دفتر انبار
تجهیزات دفتری جزء اولین و مهم‌ترین وسایل مورد نیاز برای انبار کردن کالاها است. چرا که برای تهیه گزارشات ورود و خروج مواد اولیه و همچنین محصولات تولیدی، نیاز به یک سری لوازم مانند فاکتورهای خرید و فروش، دفاتر انبارداری، کاردکس، سیستم کامپیوتری و نرم افزارهای انبارداری است. در سیستم‌های انبارداری به روش قدیمی بیشتر از کاردکس و دفاتر انبارداری استفاده می‌شد. اما امروزه با روی کار آمدن کامپیوتر، روش‌های جدیدی در این زمینه با استفاده از نرم‌افزارهای مخصوص انبارداری رواج یافته است. کاردکس مشخصات کالا و سیستم بارکد خوانی از جمله ابزارهای مهم در تجهیزات دفتری انبار به شمار می‌آیند که در زیر به توضیح هر کدام پرداخته شده است.
کاردکس مشخصات کالا
یک روش اصولی و قدیمی برای شناسایی کالا، سیستم کدگذاری است. به این صورت که مشخصات فنی و نام کالا بر حسب کد، بر روی برگه‌هایی نوشته می‌شود. این برگه‌ها به عنوان کاردکس یا کارت شناسایی کالا شناخته شده‌اند. امروزه با ابداع دستگاه بارکد خوان، عملیات کدخوانی محصولات با سرعت و دقت بیشتری صورت می‌گیرد.
بارکد خوان
از بارکد خوان بیشتر در انبارهای مکانیزه و خودکار جهت اطلاع از موجودی انبار استفاده می‌شود. دستگاه‌های بارکد خوان شامل بارکد گذاری و RFID است که تفاوت عمده این دو روش، مربوط به طرز کار آن‌ها است. به این صورت که در دستگاه بارکد خوان با تابش نور لیزری دستگاه بر روی برگه مشخصات کالا، اطلاعات خوانده می‌شود. در حالی که در سیستم RFID از طریق فرکانس‌های رادیویی موجود بر روی برگه مشخصات کالا، اطلاعات آن از هر فاصله‌ای قابل خواندن است.
ابزار ویژه تخلیه و بارگیری
همان طور که در بالا اشاره شد، ماشین‌های لیفتراک یکی از انواع ابزارهای تخلیه و بارگیری است. ابزارهای تخلیه از گذشته‌های دور تا به امروز، در اشکال مختلف وجود داشته‌اند. چرخ دستی‌ها و انواع جرثقیل‌های دستی، سقفی، بازویی و … نمونه‌هایی از ابزارهای تخلیه و بارگیری هستند که با توجه به ویژگی‌هایی که دارند، هر کدام در شرایط خاصی با توجه به سبک و سنگین بودن بار، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
قفسه‌بندی و شلف‌های مورد نیاز در نگهداری مواد اولیه و محصولات
یکی دیگر از الزامات ویژه انبارداری قفسه‌بندی است. با استفاده از قفسه‌بندی، چیدن کالاها در انبار به صورت اصولی و با نظم خاصی صورت می‌گیرد. عملیات قفسه‌بندی به دو شکل ثابت و متحرک انجام می‌شود. در قفسه‌بندی معمولا باید دو فاکتور مهم از جمله تاریخ انقضا و تولید محصولات قابل توجه قرار بگیرد.
لوازم و تجهیزات ایمنی انبار
ایمن کردن انبار و تجهیزات موجود در آن یکی دیگر از ملزومات انبارداری است. به عنوان نمونه یک انبار حتما باید به سیستم اطفاء حریق مانند کپسول‌های آتش نشانی مجهز باشد تا در هنگام آتش سوزی، خیلی سریع از وقوع حادثه جلوگیری به عمل آید. زیرا در صورت گسترش آتش سوزی در انبار ممکن است، همه‌ی انواع تجهیزات موجود در انبار مانند ماشین‌های لیفتراک و جرثقیل‌ها نیز دچار آتش سوزی شوند. علاوه بر سیستم اطفاء حریق، یک انبار باید به سیستم ضد سرقت و دوربین‌های مدار بسته مجهز باشد.
تجهیزات ارتباطات ویژه انبار
همه‌ی انبارها باید مجهز به نوعی سیستم ارتباطی باشند تا در مواقع نیاز بتوان از آن استفاده کرد. یکی از انواع ابزارهای ارتباطی تلفن‌های بی‌سیم متصل به خط داخلی کارخانه است. انبارداران در مواقع نیاز با استفاده از تلفن بی‌سیم با خارج از انبار ارتباط برقرار می‌کنند. در گذشته برای برقراری ارتباط با خارج از بخش انبار، از نامه‌نگاری استفاده می‌شد. امروزه سیستم ارتباطات به شکل پیشرفته‌ی سیستم‌های رایانه متصل به اینترنت و شبکه مرکزی انبارگردانی، جایگزین روش‌های قدیمی شده است.
انواع مختلف ابزار و لوازم جانبی ویژه انبارداری
جک‌های پالت یا همان جعبه‌های پلاستیکی به منظور جابجایی و حمل کالاها در انبار، طراحی و تولید می‌شوند. استاکرها، میزهای بالابر، بارکد خوان نیز جزء تجهیزات انبارداری به شمار می‌آیند. انواع نقاله‌ها نیز از ابزارهای ویژه انبارداری محسوب می‌شوند.
جمع بندی
همان‌طور که در بخش مقدمه گفته شد، انبار مهم‌ترین بخش در یک کارخانه تولیدی است. بنابراین محافظت و مراقبت از این بخش امری ضروری است. برای این کار نیاز به یک سری تجهیزات و لوازم ویژه است که در این مقاله به مهم‌ترین آن‌ها اشاره کردیم. به طور کلی تجهیزات انبارداری شامل بخش تخلیه و بارگیری، دفتری، وسایل ایمنی و ارتباطی، قفسه‌ها و … است. لیفتراک یکی از تجهیزات پرکاربرد در انبارها است که در جابجایی کالاها و مواد اولیه کاربرد دارد.