دوزینگ پمپ

دوزینگ پمپ چیست؟

یکی از ابزارات تخصصی که در صنعت و کارخانه‌های بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد دستگاهی به نام دوزینگ پمپ می‌باشد. این ابزار با نامهای دیگری همچون مترینگ پمپ و یا پمپ تزریق شناخته می‌شود. این ابزار یک پمپ جابه جایی مثبت است و برای تزریق یک ماده شیمیایی یا ماده دیگر به جریان آب، گاز یا بخار طراحی شده است. دوزینگ پمپ که معمولاً کوچک هستند، دبی بسیار دقیق برای کنترل را دارند. دوزینگ پمپ برای طیف گسترده‌ای از کاربردها و صنایع از تصفیه فاضلاب گرفته تا فرآوری مواد غذایی اعمال می‌شود.

دوزینگ پمپ چه کاربرد هایی دارد؟

علاوه بر صنایع تصفیه آب و صنایع غذایی، از دوزینگ پمپ که به آن‌ها پمپ های اندازه گیری شیمیایی نیز می‌گویند، در کارخانه‌های صنعتی، کشاورزی، تأسیسات تولیدی، آزمایشگاه‌های پزشکی و عملیات معدن استفاده می‌شود. برای افزودن یک ماده شیمیایی سوزاننده یا اسید به مخزن ذخیره آب ممکن است از این ابزار استفاده شود تا pH خنثی شود. همچنین دوزینگ پمپ می‌تواند به عنوان پمپ کلر برای از بین بردن باکتری‌ها استفاده شود. دوزینگ پمپ شیمیایی برای کار در شرایط حساس مانند دمای بالا و فشار زیاد طراحی شده است.

دوزینگ پمپ چگونه کار می‌کند؟

پمپ دوز، مقدار اندازه گیری شده مایعات را به محفظه خود می‌کشد و مواد شیمیایی را به مخزن، تزریق می‌کند. دوزینگ پمپ توسط یک موتور الکتریکی یا یک محرک هوا تأمین می‌شود و دارای یک کنترل کننده است که پمپ را خاموش و روشن کرده و میزان جریان را کنترل می‌کند. برخی از مدل‌ها شامل سیستم‌های کنترل پیچیده‌تری هستند.

لوازم جانبی دوزینگ پمپ

اجزای اصلی پمپ دوز شامل:

کانتینر یا مخزن شیمیایی: این قسمت از ابزار ماده‌ی دوز شونده را نگهدار می‌کند.

پمپ: در مواد و اندازه متفاوت است. شامل ورودی، خط مکش و دوز خط است.

انژکتور: شیر یک طرفه است که مواد شیمیایی را به داخل محصول تزریق می‌کند. انژکتور بر فشار در لوله غلبه می‌کند و اجازه می‌دهد مواد شیمیایی به درون مایع جریان یابد.

خط دوز: لوله سفت و سخت یا شلنگ تقویت شده است که می‌تواند از جنس پلی‌اتیلن، پی‌وی‌سی یا فولاد ضد زنگ برای استفاده در فشار بالا باشد.

سیستم کنترل: دقت را کنترل می‌کند و در زمان‌های مشخص خاموش و روشن می‌شود. می‌تواند سوئیچ جریان ساده یا تایمر باشد.

شیر یک طرفه متصل به خط مکش: درون درام محصول قرار می‌گیرد و پمپ را در حالت اولیه قرار می‌دهد.

انواع دوزینگ پمپ

چهار نوع پمپ دوز برای فشارها، مواد شیمیایی و کاربردهای مختلف طراحی شده‌اند. آن‌ها با عمل و مکانیسم پمپاژ متفاوت هستند. در زیر با برخی از آن‌ها آشنا می‌شوید.

پمپ های دیافراگم (تزریق مداوم) از دیافراگم، پیستون و دریچه‌های ورودی و خروجی استفاده می‌کنند تا محفظه آن را پر و خالی کنند. پیستون محفظه را پر می‌کند و مقدار مشخصی از مواد شیمیایی با سرعت از پیش تعیین‌شده را، تزریق می‌کند. برخی از مدل‌های پمپ قادر به دوز متغیر هستند.

پمپ های دیافراگم (تزریق پالس) نیز از مکانیسم دیافراگم استفاده می‌کنند، اما به جای سرعت جریان ثابت، یک سیم پیچ برقی ماده شیمیایی را گرفته و آن را به صورت پالس تزریق می‌کند. سرعت جریان مدت زمان بین پالس‌ها است. دقت آن از پمپ تزریق ثابت کمتر است اما از نظر طراحی ساده و ارزان قیمت است.

پمپ های لوب از طریق پروانه‌های چرخ دنده مشبک حجم معینی از مایعات را عبور می‌دهند. دقت آن به اندازه پمپ دیافراگم نیست و فقط برای مایعات با ویسکوزیته بالا مناسب است که قابلیت روغن کاری شدن را دارند این عمل منجر می‌شود تا سایش آن به حداقل برسد. آن‌ها برای دبی پایین ساخته نشده‌اند، زیرا اطمینان از صحت آن دشوار است.

پمپ های پریستالتیک از نظر دوز بسیار دقیق هستند. یک لوله خم شده انعطاف پذیر اجازه عبور مایع را می‌دهد و جریان توسط یک غلتک کنترل می‌شود که از طریق بازوی مکانیکی در خارج حرکت می‌کند.

کاربردهای دوزینگ پمپ

دستگاه دوزینگ پمپ بسیار در صنعت کاربرد دارد. در اینجا به چند نمونه از آن اشاره می‌کنیم.

1. تزریق برخی از مواد شیمیایی به داخل آب برای گندزدایی

2. تزریق مقدار تعیین شده از اسید برای کنترل PH

3. تزریق اسانس و طعم دهنده به نوشیدنی‌ها

4. تزریق کلر به درون استخرها و فاضلاب کارخانه‌ها

5. تزریق برخی از مواد به داروها

6. تزریق الکل از پیش تعیین شده به بنزین

پارامترهای مهم در انتخاب دوزینگ پمپ

قبل از خرید یک دوزینگ پمپ باید پارامترهایی را در نظر بگیرید. به عنوان نمونه شما برای چه‌کاری نیاز به این دستگاه دارید. همچنین باید دستگاهی را انتخاب کنید که در مصرف برق و دیگر مواد برای شما نهایت صرفه جویی را داشته باشد.

پمپ DLX یا پمپ دوز برقی برای انجام دوزهای کمتر (کمتر از 80 لیتر در ساعت) ایده آل هستند زیرا باعث کاهش مصرف برق و انرژی می‌شوند. علاوه بر این، آن‌ها به خوبی برای کنترل سنسور مناسب هستند زیرا ذاتاً از الکترونیک در عملکرد کنترل استفاده می‌کنند. همچنین در خرید دوزینگ پمپ حتماً باید به موتور پمپ، دیافراگم، پیستون و دبی آن توجه کنید.

خصوصیات و ویژگی‌های پمپ تزریق

واحدهای دوزینگ امکان پمپاژ فشار حجمی مایعات، سوسپانسیون‌ها و امولسیون‌ها را فراهم می‌کنند. با این حال، بیشتر این پمپ تزریق ها می‌توانند هم در محیط خنثی و هم در شرایط تهاجمی کار کنند. به همین دلیل، استفاده از آن‌ها در صنایع شیمیایی معمول است. بسته به مشخصات ماده مورد استفاده در قسمت جریان، هدف خاص تجهیزات تعیین می‌شود. تفاوت اصلی با واحدهای سنتی خانگی این است که پمپ های دوز به شما امکان می‌دهند سطح فشار را از نقطه خروجی تا ورودی محیط کار تنظیم کنید. از جمله خصوصیات اصلی فنی و عملیاتی این تجهیزات، توانایی کار با برخی از محیط‌ها و قطر عبور ابزار ذکر شده است.

تولیدکنندگان دوزینگ پمپ

در جهان شرکت‌های مختلفی وجود دارند که این ابزار را تولید می‌کنند. کشور ایران نیز از تولیدکنندگان این ابزار می‌باشد. می‌توان گفت که برخی از محصولات داخلی مانند دوزینگ پمپ از نظر کیفیت و کار آیی با محصولات خارجی برابری می‌کند. از تولید کنندگان این محصول می‌توان به برند SEKO که از برندهای معروف ایتالیایی است اشاره کنیم. همچنین پمپ ایران از دیگر شرکت‌های تولید کننده این محصول می‌باشد.

پارامتر دبی و فشار در دوزینگ پمپ

دبی یا قطر پمپ یکی از مهم‌ترین پارامترهای مهم جهت استفاده و کاربرد مترینگ پمپ می‌باشد. در واقع دبی همان میزان آبدهی این ابزار می‌باشد. قطر پمپ با واحد گالون در دقیقه یا لیتر بر دقیقه اندازه گیری می‌شود. هرچقدر میزان آبدهی یا همان دبی دوزینگ بیشتر باشد اندازه دوزینگ پمپ نیز بزرگ‌تر خواهد بود. توجه داشته باشید بالاترین قطر پمپ مورد نظر شما از 90 درصد ظرفیت آن بیشتر نباشد.

انواع دوزینگ پمپ

انواع مختلفی از دوزینگ پمپ در بازار وجود دارد از جمله آن می‌توان به از بین آن‌ها می‌توان به پیستونی، دیافراگمی، موتوری، دوزینگ پمپ دیافراگمی سلنوییدی و پریستالتیک که به غلتکی معروف هستند اشاره کرد.

سؤالات متداول

1. مرغوب ترین دوزینگ پمپ ایرانی چه نام دارد؟

از معروف‌ترین دوزینگ پمپ ایرانی می‌توان به دوزینگ پمپ آیریک اشاره کرد. این محصول ازلحاظ کیفیت با برندهای خارجی برابری می‌کند.

2. دوزینگ پمپ چیست؟

دوزینگ پمپ یا مترینگ پمپ دستگاهی است که به کمک آن می‌توان یک ماده‌ی شیمیایی یا هر ماده‌ی دیگری را به آب، بخارو یا گاز تزریق کرد. دوزینگ پمپ دارای دقت اندازه گیری بالایی است.

3. نیروی محرکه‌ی دوزینگ پمپ به چه شکل است؟

نیروی محرکه‌ی دوزینگ پمپ به صورت برقی الکتروموتور، سلنوئیدی است. نیروی محرکه ی برخی از دوزینگ پمپ‌ها پنتوماتیک و هیدرولیک است.

4. کاربرد دوزینگ پمپ چیست؟

از دوزینگ پمپ برای افزودن کلر به آب استخر، افزودن اسانس و شیرین‌کننده به نوشابه‌ها. آبمیوه‌ها، گندزدایی فاضلاب کارخانه‌ها و... استفاده می‌شود.