عروس هلندی هم مانند هر جاندار دیگری ممکن است بیمار شود، اما تشخیص بیماری در پرندگان کمی سخت تر است. چون کلا پرندگان و به خصوص عروس هلندی ها ذاتا بیماری خود را مخفی میکنند و نمی شود به این راحتی بیماری را در آنها تشخیص داد. این یک مکانیزم حفاظت از خود است، زیرا در طبیعت پرنده های بیمار و ضعیف اولین و راحت ترین هدف سایر شکارچیان هستند. پس زمانی که کاکاتیل شما بیمار به نظر می رسد، این احتمال را بدهید که وضعیت پرنده شما آنقدر حاد شده است که میتوانید حالا آنرا ببینید. پس فورا باید به دامپزشک و متخصص پرندگان مراجعه کنید. در این مطلب شما را با انواع رایج ترین بیماری های عروس هلندی و راه های درمان بعضی از آنها آشنا میکنیم.
شناخت عادات و حرکات عروس هلندی شما، می تواند در تشخیص موارد غیر عادی کمک کند. پس سعی کنید همیشه عادات و رفتارهای خاص پرنده خودتان را بشناسید تا در صورت بروز موارد غیر طبیعی یا نادر بتوانید این تغییرات را احساس کنید.
قبل از هر چیزی بهتر است با علائمی که بروز آن در پرنده شما میتواند نگران کننده باشد و نیاز به بررسی توسط دامپزشک دارد را به شما معرفی میکنم. علائم بیماری که باید همیشه حواستان به آنها باشد:
- از دست دادن اشتها
- ظاهر پف کرده و یا نامرتب و غیر طبیعی
- فضولات غیر طبیعی
- چیدن یا کندن بیش از حد پر
- بروز الگوی غیرطبیعی در هنگام خواب (معمولا عروس هلندی موقع خواب سرشان را در زیر بال قرار می دهند و آن را به سمت بال خود میچرخانند و چشم هایشان تا حدی نیمه بسته است.)
- هرگونه تغییر در فعالیتهای عادی (صحبت کردن یا سوت زدن، بازی با اسباب بازی ها، پَر کنی، تعامل با سایر پرندگان یا انسانها، سطح انرژی)
- بی نظمی
- نوشیدن آب بیشتر از حد معمول
- کثیف بودن محل دفع فضله
- سر، دم یا بالهای افتاده
علائمی که نشان می‌دهد بیماری عروس هلندی حاد و بحرانی است شامل موارد زیر است:
- مشکلات تنفسی، تنفس غیر طبیعی
- دم مرتباً بالا و پایین حرکت می کند
- ترشح از منقار، چشم ها یا سوراخ های بینی
- پرهای صورت و سر پوشیده از مخاط و دانه های نیمه هضم شده، فضولات غیر طبیعی
- پرهای غیر طبیعی، رشد پرها، خونریزی پرها یا پوسته پوسته شدن غیر طبیعی: دلیل این وضعیت میتواند یکی از نشانه های بیماری French molt، بیماری FBFD یا ویروس پُلیوما (Polyomavirus) باشد)
- خون ریزی
- سر، دم یا بالهای افتاده
- متورم و لوچ شدن چشمان
- سقوط از روی چوب
- قوز کردن
- برآمدگی یا تورم روی بدن
- زانتوماس (تومورهای چرب)
- نشستن در پایین قفس
- استفراغ
- کاهش وزن
- سندرم لوتینو کوکاتیل
- طاسی، روی تاج
- هموفیلی: خونریزی کنترل نشده
- در شب از جای خود می افتد
- کبودی یا خونریزی نوک بال، شکم، ماهیچه های سینه
بیماری های رایج عروس هلندی
مواردی که بالا گفتیم همگی نشانه ها و علائم وجود بیماری در پرنده می تواند باشد، اما مهترین و رایج ترین انواع بیماری عروس هلندی شامل موارد زیر است:
1- سوء تغذیه:
کمبود ویتامین A و کلسیم، شایع ترین کمبودهایی است که در عروس هلندی های معتاد به بذر مشاهده می شود. از آنجا که دانه ها چربی بیشتری نسبت به غذاهای دیگر دارند، باعث میشود این پرنده نیاز طبیعی بدنش را به خوبی دریافت نکند و دچار چاقی و سو تغذیه شود. کوکاتیل های دارای اضافه وزن، بیشتر مستعد ابتلا به آرتریت و بیماری کبد چرب هستند.
تاثیر و مزیت وجود ویتامین A چیست: ویتامین A اشتها، هضم غذا را افزایش می دهد و همچنین مقاومت در برابر عفونت و برخی انگل ها را افزایش می دهد.
سعی کنید همیشه یک رژیم غذایی متعادل و متناسب را برای عروس هلندی خود در نظر بگیرید تا از کمبود ویتامین A و دیگر مواد مورد نیاز جلوگیری کنید.
درباره تغذیه عروس هلندی میتوانید این دومطلب پیشنهادی را مطالعه کنید:
عروس هلندی ها مستعد ابتلا به بیماری های تنفسی هستند و در این بین بیماری های زیادی وجود دارد که ممکن است این پرنده به آن مبتلا شده باشد. در این قسمت بیماری های تنفسی باکتریایی شایع در عروس هلندی را به صورت مختصر معرفی میکنیم.
2- بیماری Chlamydophila psittaci:
عروس هلندی ها همانند مرغ عشق مستعد ابتلا به بیماری های تنفسی باکتریایی نظیر Chlamydophila psittaci هستند. کاکاتیل ها همانند عموزاده هایشان می توانند این بیماری را بدون هیچ گونه علامتی ذاشته باشند، و این باکتری را از راه مدفوع و دستگاه تنفسی به سایر پرندگان منتقل کنند. یکی از نشانه های این بیماری در مراحل پیشرفته اش، بروز ضعف و بی حالی و بزرگ شدن کبد است.
3- بیماری تنفسی ژیاردیا:
یکی دیگر از بیماری های تنفسی باکتریایی که معمولاً روی عروس هلندی‌ها تأثیر می گذارد، انگل داخلی Giardia (انگل ژیاردیا) است. پرندگان آلوده به ژیاردیا ممکن است اسهال داشته باشند و یا حتی دچار خارش شدید شوند و به صورت خیلی شدید پرهای زیر بال خود را بکنند.
4- عفونت قارچی دستگاه گوارش:
یکی دیگر از بیماری‌هایی که بیشتر در عروس هلندی دیده می شود، عفونت قارچی دستگاه گوارش (gastrointestinal yeast infection) است. پرندگان مبتلا به این بیماری قارچی اغلب دچار دفع زیاد می شوند، وزن خود را از دست می دهند، اسهال دارند و اشتهایشان کاهش می یابد.
سایر بیماری های تنفسی و باکتریایی که در عروس هلندی شایع است:
- آسپرژیلوز
- ذات الریه
- سایتاکوز (تب طوطی)
- عفونت های مایکوپلاسما
- سموم استنشاقی
- سارکوسیستوز
- خس خس سینه
- مشکل تنفس ناشی از دانه های استنشاقی: گاهی اوقات دانه های ارزن به دلیل اندازه کوچک آن، ممکن است در مسیر دستگاه تنفسی پرنده گیر کند و مشکل ساز شود.
5- لیپدوز کبدی:
پرندگانی که در رژیم غذایی آنها تماما از دانه های روغنی استفاده میشود، اغلب چاق می شوند و به بیماری کبد چرب (hepatic lipidosis) مبتلا می شوند که این موضوع هم در نهایت می تواند منجر به مرگ پرنده شود.
6- مشکلات باروری:
مشکلات باوری یکی دیگر از مشکلات شایع در عروس هلندی است. این بیماری یک بیماری شایع در طوطی سانان اهلی و وحشی است اما در عروس هلندی احتمال رخ دادن آن بیشتر از سایر گونه های طوطی سانان است. موارد این بیماری شامل اتصال تخمک، تخمک گذاری با پوسته آهکی نرم یا حتی بدون پوسته، تخم گذاری زیاد، افتادگی تخمدان و انواع تومورهای دستگاه تولید مثل است.
7- پاپیلوما:
پاپیلوما عمدتا در ناحیه گلو یا نای ظاهر می شود. این بیمای در اثر نوعی عفونت ویروسی مشابه زگیل بوجود می‌آید، آنقدر بزرگ می شود که دریچه تنفسی را مسدود می کند و عمل بازدم را در بدن پرنده سخت یا غیر ممکن میکند. پس از تشخیص بیماری پاپیلوما، آن را می توان با عمل جراحی لیزری موفق درمان کرد.
8- سایتاکوزیس:
سایتاکوزیس یکی دیگر از مخرب ترین عفونت های باکتریایی است که معمولاً در کاکاتیل رخ می دهد و از طریق گرد و غبار و مدفوع خشک منتقل می شود.
9- بیماری E-coli:
اگر این باکتری در مراحل اولیه، شناخته و درمان شود چندان کشنده نیست. در حقیقت، زمانی بیماری ای کولی را می‌توان تشخیص داد که فضله عروس هلندی ظاهری شبیه اسهال دارد اما بوی تند و قوی از خودش به جای میگذارد.
10-نقرس:
در پرندگانی همچون عروس هلندی، نقرس ممکن است به عنوان لنگش ظاهر شود. نقرس می تواند منجر به تجمع کریستال در مفاصل شود. این امر به ویژه در مفاصل پاها، به ویژه مچ پا و پاها مشهود است. این بلورها از اسید اوریک ساخته شده اند که به طور معمول از بدن خارج می شود.
11- کلسیفیکاسیون کلیه:
کلسیفیکاسیون کلیه در بین طوطی ها به ویژه در نوزادان 4 تا 8 هفته شایع است. در چنین مواردی ، قربانیان به ندرت زنده می مانند. در ابتدا آنها پس از تغذیه دچار برگشت خون و کم آبی می شوند. علاوه بر این، نوزادانی که کمی کوچکتر از اندازه معمولی خود هستند و استخوان گردن آنها بیرون زده بیشترین احتمال ابتلا به این بیماری را را دارند.
12-آبریزش بینی یا ترشحات بینی:
شایع ترین دلیل ترشحات بینی، کمبود ویتامین A در عروس هلندی است. این کمبود را می توان با افزایش مقادیر غذای غنی از ویتامین ها و مواد معدنی به ویژه میوه و سبزیجات تازه برطرف کرد.
13- آسپرژیلوز:
آسپرژیلوز یک بیماری تنفسی در پرندگان است که توسط قارچ آسپرژیلوس ایجاد می شود و تقریباً در همه جای محیط زیست هم یافت می شود.
شایع ترین گونه این قارچ A. fumigatus است که باعث بیماری می شود، اگرچه قارچ هایی همچون A. flavus ، A. niger و دیگران نیز می توانند مشکلاتی را ایجاد کنند. آسپرژیلوس به آسانی در محیط های گرم و مرطوب رشد می کند. معمولاً قارچ باعث بیماری نمی شود، اما اگر پرنده سیستم ایمنی سالمی نداشته باشد، می تواند باعث بیماری شود.
سایر بیماری های شایع:
- بلعیدن جسم خارجی
- مسمومیت با سرب ، که میتواند علائم ترکیبی نظیر تشنج، ادرار زیاد، استفراغ و افسردگی با خود به همراه داشته باشد.
- تومورهای بال و زانتوما Xanthomas که ممکن است نیاز به قطع بال پرنده داشته باشند.
بیماری های شایع در عروس هلندی بسیار زیاد است و بعضی از آنها با سایر گونه های طوطی نیز مشترک است، در این مطلب سعی کردم تا شما را با شایع ترین و مهمترین بیماری هایی که می تواند جان عروس هلندی شما را به خطر بیندازد بیشتر آشنا کنم. در مطالب آینده درباره هر کدام از این بیماری ها و علائم آنها به صورت مفصل توضیح میدهم.
منابع: