گواهینامه رانندگی سندی است که با آن فرد میتواند با وسایل نقیله‌ای مانند موتور سیکلت، اتومبیل، کامیون یا اتوبوس رانندگی کند. گواهینامه در ایران یک سند هویتی است که توسط پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی و در صورت قبولی در آزمون آیین نامه و آزمون شهری صادر می شود.
اعتبار گواهینامه ۱۰ سال می باشد و پس از ده سال در صورت صحت سلامت روانی و جسمی تجدید می شود. افرادی که سن ۷۰ سال به بالا دارند باید هر پنج سال یک بار برای برای اطلاع از وضعیت جسمی و روانی خود اقدام کنند و در صورت نیاز به تعویض گواهینامه به راهنمایی و رانندگی مراجعه کنند.
انواع گواهینامه
به طور کلی پنج نوع گواهینامه در ایران وجود دارد:
۱.گواهینامه پایه یک
برای حمل و نقل بیش از ۲۶ مسافر و وسایل باربری با بیش از ۶ تن. به استثنا وسایل نقلیه موتور سیکلت و موتور گازی.
شرایط اخذ گواهینامه پایه یک
- حداقل سن گرفتن گواهینامه ۲۵ سال است
- قبولی در آزمون آیین نامه راهنمایی و رانندگی
- قبولی در آزمایش رانندگی با اتومبیل های سنگین
- کافی بودن اطلاعات فنی در ارتباط با وسایل نقلیه.
- حداقل گذشتن دوسال از مدرک گواهینامه پایه دو.
مدارک مورد نیاز گواهینامه پایه یک
- اصل گواهینامه ب۲ یا گواهینامه رانندگی پایه دو
- اصل کارت ملی یا تاییدیه صادره از اداره ثبت احوال به همراه یکبرگ کپی (کارت ملی جدید و هوشمند) ارائه گواهینامه دیگر در صورت وجود اعم از موتورسیکلت یا ویژه (مانند: تراکتور و…)
- اصل شناسنامه عکس دار به همراه یک برگ کپی از صفحه اول و در صورت داشتن توضیحات یک برگ کپی از صفحه توضیحات.
- (۸) قطعه عکس ۴*۳ تمام رخ جدید (تجدید چاپ نباشد) با زمینه روشن، لباس تیره و تمام رخ
۲.گواهینامه رانندگی پایه دو
برای حمل و نقل حداکثر ۲۶ نفر و جابه جایی شش تن بار باید گواهینامه پایه دو داشت.
توجه داشته باشید داشتن گواهی پایه سه ضروری میباشد.
شرایط اخذ گواهینامه رانندگی پایه دو
- سن ۲۳ سال تمام
- گذشت ۲ سال تمام از اخذ گواهینامه پایه سوم
- گواهی سلامت جسمی و روحی و روانی و تست عدم اعتیاد
- طی دوره آموزش نظری و عملی
- قبولی در آزمون آئین نامه و عملی شهر با وسایل نقلیه مربوطه (مینی بوس و خاور)
مدارک مورد نیاز گواهینامه رانندگی پایه دو (پایه دوم)
- ارائه اصل گواهینامه رانندگی پایه سه با اعتبار حداقل ۶ ماه
- اصل کارت ملی یا تاییدیه صادره از اداره ثبت احوال مربوط به شماره ملی متقاضی به همراه یک برگ کپی
- ارائه هر نوع گواهینامه دیگر اعم از موتورسیکلت یا ویژه (مانند: تراکتور، جرثقیل، لودر، گریدر، لیفتراک و…)
- اصل شناسنامه عکس دار به همراه یک برگ کپی از صفحه اول و در صورت داشتن توضیحات یک برگ کپی از صفحه توضیحات.
- هشت (۸) قطعه عکس ۴*۳ تمام رخ جدید (تجدید چاپ نباشد) با زمینه روشن، لباس تیره و تمام رخ
۳.گواهینامه پایه سه
- این نوع گواهینامه برای رانندگی با وسایل نقیله و ظرفیت ۹ نفر و حمل برای ۳/۵ تن.
- شرایط اخذ گواهینامه رانندگی پایه سه
- گواهی سلامت جسمی و روحی و روانی
- طی دوره آموزش نظری و عملی
- قبولی در آزمون آئین نامه و عملی شهر با وسایل نقلیه مربوطه
مدارک مورد نیاز گواهینامه رانندگی پایه سه
با در دست داشتن مدارک زیر جهت ثبت نام می توانید به نزدیک ترین آموزشگاه رانندگی محل سکونت خود مراجعه کنید:
- به همراه داشتن کارت ملی و کپی پشت و رو (کارت ملی جدید هوشمند به همراه داشتن شناسنامه و کپی از صفحه ی اول
- ۶ قطعه عکس ۴*۳ تمام رخ پرسنلی، زمینه روشن و با کیفیت مطلوب برای درج در گواهینامه
- کد پستی ۱۰ رقمی محل سکونت (جهت ارسال گواهینامه پس از صدور)
فرآیند دریافت گواهینامه رانندگی پایه سوم
- ثبت نام
- انجام معاینات پزشکی
- شرکت در کلاس آئین نامه و فنی
- آزمون مقدماتی آئین نامه
- شرکت در ۱۲ جلسه عملی خودرو
- آزمون مقدماتی شهر
- صدور گواهی مهارت
- صدور کاردکس
- آزمون اصلی آئین نامه
- آزمون اصلی شهر
- صدور گواهینامه
محدودیت های سال اول دارندگان گواهینامه پایه سوم:
الف) در سه ماهه نخست سال اخذ گواهینامه، یک نفر دارنده گواهینامه پایه سوم که مشمول شرایط و ضوابط این دستورالعمل نباشد و یا فردی که دارای گواهینامه پایه دوم و یکم باشد را هنگام رانندگی به همراه خود داشته باشند.
ب) عدم ارتکاب تخلفات منجر به اخذ نمره منفی طبق جدول ماده ۷ قانون اخذ جرائم:
- هرگونه حرکات نمایشی مانند دور زدن درجا
- تجاوز از سرعت مجاز ( بیش از ۵۰ کیلومتر در ساعت )
- سبقت غیرمجاز در راه‌های دوطرفه
- عبور از چراغ قرمز راهنمایی و رانندگی
- حرکت به‌طور مارپیچ
- حرکت با دنده عقب در آزادراه‌ها و بزرگراه‌هاآیکون ماشین
- رانندگی در حالت مستی و مصرف داروهای روان‌گردان و یا افیونی
- تجاوز از سرعت مجاز ( بیش از ۳۰ تا ۵۰ کیلومتر در ساعت )عبور از محل ممنوع تجاوز به چپ از محور راه
- عبور وسایل نقلیه از پیاده‌رو، عدم رعایت حق تقدم عبور، دور زدن در محل ممنوع، استفاده از تلفن همراه یا وسایل ارتباطی مشابه در حین رانندگی در سرعت بالای ۶۰ کیلومتر
- نقص فنی موثر یا نقص فنی در سامانه ( سیستم ) روشنایی در شب
- عدم رعایت مقررات ایمنی حمل و نقل جاده‌ای مواد خطرناک
- عدم رعایت شرایط مندرج در گواهینامه از قبیل استفاده از عینک ، سمعک یا تجهیزات خاص
- عدم توجه به فرمان ایست یا پرچم مراقبان عبور و مرور محصلان یا پلیس مدرسه
- عدم رعایت مقررات حمل بار
پ) ممنوعیت رانندگی از ساعت ۲۴ تا ۰۰: ۰۵ صبح
ت) ممنوعیت رانندگی در معابر برون شهری به استثنا معابر بین شهری تا فاصله حداکثر ۲۵ کیلومتر از شهر
ث)تقصیر در تصادفات منجر به جرح و فوت حسب نظر کارشناسان تصادف
ج)عدم رعایت شرایط مندرج در گواهینامه از قبیل: عدم استفاده از عینک طبی و سمعک و سایر تجهیزات خاص
د)نصب تابلو مثلث خطر با نوشته ( احتیاط راننده جدید ) روی شیشه جلو سمت راست و عقب سمت چپ
در صورت ارتکاب هر یک از تخلفات فوق گواهینامه رانندگی در قبال رسید با اعتبار یک ماهه توسط افسران راهور و پلیس راه اخذ، طی یک هفته به محل سکونت فرد ارسال خواهد شد، لذا باید نشانی محل سکونت خود را دقیق اعلام دارند.
۴.گواهینامه موتور سیکلت
برای رانندگی با موتور سیکلت نیازمند یک گواهینامه مجزا هستید. از گواهینامه سایر وسایل نقلیه نمیتوان برای موتور سیکلت استفاده کرد و همچنین از گواهینامه موتور سیکلت برای سایر وسایل نقیله نمیتوان استفاده کرد.
شرایط اخذ گواهینامه موتورسیکلت
- داشتن ۱۸ سال تمام
- طی دوره های آموزش تئوری و عملی و کسب مهارت لازم
- حضور متقاضی برای تمام مراحل جهت اخذ گواهینامه در آموزشگاه الزامی است.
مدارک لازم برای گواهینامه موتورسیکلت
- ارائه اصل شناسنامه عکس دار به همراه یک برگ تصویر صفحه اول و در صورت داشتن توضیحات از صفحه توضیحات.
- اصل کارت ملی یا تائیدیه صادره از اداره ثبت احوال، دارندگان شناسنامه جدید نیاز به ارائه کارت ملی ندارند.
- تعداد هشت قطعه عکس ۴×۳ جدید سیاه وسفید تمام رخ با زمینه روشن بدون عینک، کلاه، کروات و بدون روتوش.
- ارائه مدرک مبنی بر روشن نمودن وضعیت نظام وظیفه افراد ذکور زیر پنجاه سال سن
- ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
- ارایه کارت گروه خون صادره از مراکز پزشکی مجاز و یا هر گونه مدرکی از قبیل کارت پایان خدمت که گروه خونی متقاضی در آن درج شده باشد و یا خود اظهاری متقاضی (به صورت مکتوب) مبنی بر اطلاع از گروه خونی خود، کافی به مقصود می باشد.
- پرداخت تعرفه های قانونی به حساب های تعیین شده به نام شخص متقاضی ( ارایه فیش های بانکی ) مهم
- ارائه کد پستی محل سکونت براساس مدرک معتبر ( قبض، آب ، برق ، تلفن )
مراحل اخذ گواهینامه رانندگی موتور سیکلت
الف) ثبت نام و شرکت در کلاس های آموزشی:
مراجعه به آموزشگاه با مدارک مورد نیاز، دریافت فرم اولیه ومراجعه به پزشک طرف قرارداد نیروی انتظامی و اخذ نظریه مثبت جسمانی و عقد قرارداد با آموزشگاه رانندگی
شرکت در کلاس های تئوری ( ۴ جلسه آئین نامه و ۱ جلسه فنی هر جلسه به مدت ۲ ساعت ) و قبولی در آزمون مقدماتی
شرکت در کلاس های مهارت رانندگی ( ۵ جلسه هر جلسه به مدت ۲ ساعت ) و قبولی در تست مقدماتی مهارت عملی ( در صورت عدم قبولی شرکت در حداکثر دو جلسه ۲ الی ۴ ساعته )
آیکون لودر
ب) آزمایش (شرکت در آزمون های رانندگی)
ج) صدور فرم درخواست گواهینامه (کاردکس)
د)قبولی در آزمون آئین نامه (در صورت عدم قبولی پس از گذشته یک هفته مجاز به شرکت مجدد در آزمون می باشد)
ه)قبول در آزمون مهارت رانندگی (در صورت عدم قبول تا سقف ۶ ساعت آموزش تکمیلی اعمال خواهد شد و پس از گذشته یک هفته مجاز به شرکت مجدد در آزمون با پرداخت هزینه های مربوطه می باشد)
۵.گواهینامه ویژه
این نوع از گواهینامه همانطور که از نامش پیداست نیازمند شرایط ویژه و خاص است.
که از آن برای راندن وسایل نقلیه عمرانی، صنعتی، کشاورزی و کارگاهی مورد استفاده قرار میگیرد. همانند: (گواهینامه، لودر، لیفتراک).
شرایط لازم جهت اخذ گواهینامه ویژه
داشتن حداقل بیست سال سن تمام
حضور متقاضی برای تمام مراحل در آموزشگاه الزامی است.
قبول شدن در آزمون نظری آئین نامه و عملی با وسایل نقلیه مربوط.
استعلام وضعیت گواهینامه
تا همین چند وقت پیش باید برای پیگیری وضعیت گواهی نامه به صورت حضوری به مراکز پلیس + ۱۰ مراجعه می‌کردید اما امروزه فرایند انجام کار به صورت غیر حضوری و آنلاین نیز انجام می‌شود. شما می‌توانید با وارد کردن شماره موبایل و کد ملی خود در سامانه‌های اینترنتی استعلام وضعیت گواهینامه مانند پیشخوان24 به جزئیاتی مانند نام و نام خانوادگی، نوع گواهینامه، وضعیت و مرحله گواهینامه، بارکد، تاریخ صدور، شماره گواهینامه و میزان اعتبار دسترسی پیدا کنید.
روش‌های استعلام گواهینامه رانندگی
استعلام گواهینامه پلیس من
اپلیکیشن پلیس من یکی از روش‌های آنلاین پیگیری وضعیت گواهینامه رانندگی است که امکانات زیادی را در اختیار تمام کاربران قرار داده است. یکی از این خدمات، پیگیری وضعیت گواهی نامه رانندگی است. برای انجام این کار نیاز است وارد صفحه اصلی نرم‌افزار استعلام صدور گواهینامه شوید. گزینه راهور و سپس آخرین وضعیت گواهی نامه را انتخاب کنید. حالا برای احراز هویت باید شماره موبایل و کد ملی خود را وارد کنید. سپس برای مشاهده نتیجه استعلام مبلغ ۵۲۰۰ تومان را پرداخت کنید. در غیر این صورت امکان استعلام برای شما وجود نخواهد داشت.
برنامه استعلام گواهینامه با کد ملی
برای استعلام وضعیت گواهینامه رانندگی می‌توانید از برنامه موبایلی پیشخوان ۲۴ استفاده کنید. برای استفاده از این سرویس هم تنها نیاز به شماره موبایل و کد ملی دارید.
سامانه پیگیری گواهینامه رانندگی از طریق پیامک
برای پیگیری گواهینامه رانندگی تعویضی از طریق پیامک باید عدد ۱ را به ۱۱۰۰ ارسال کنید. البته مدت زمان کوتاهی است که این سامانه از کار افتاده و دیگر مثل سابق، لیست خدمات سامانه را برای شما پیامک نمی‌کند. اگر می‌خواهید از آخرین وضعیت صدور گواهینامه خود با خبر شوید؛ باید کد ملی خود را به شماره ۱۱۰۱۲۰۲۰۱۰ پیامک کنید. هزینه فعال‌سازی این سرویس اعلام وضعیت گواهینامه ۳۵۰ تومان است.
سامانه تلفنی پیگیری وضعیت گواهینامه رانندگی
اگر می‌خواهید به صورت تلفنی نسبت به استعلام گواهینامه با نام و نام خانوادگی اقدام کنید، می‌توانید با یکی از شماره‌های 81253573 یا 81253561 تماس بگیرید تا نتیجه استعلام همراه با جزئیات به شما نمایش داده شود. در غیر این صورت باید به مرکز صدور گواهینامه پلیس راهور ناجا مراجعه کنید.
سامانه پیگیری گواهینامه از طریق اینترنت
برای پیگیری گواهینامه از پست نیاز است وارد سامانه رهگیری مرسولات سازمانی گواهی نامه شوید. برای استفاده از این سایت تنها به شماره کارت ملی خود نیاز دارید. توجه داشته باشید از این روش زمانی می‌توانید استفاده کنید که گواهینامه شما صادر شده و برای پست ارسال‌شده است.
استعلام گواهینامه رانندگی پلیس +۱۰
برای پیگیری گواهینامه با کد ملی می‌توانید به صورت حضوری به نزدیک‌ترین مرکز پلیس + ۱۰ مراجعه کنید.
استعلام وضعیت گواهینامه از طریق کد دستوری
در گذشته شما می‌توانستید برای پیگیری گواهی نامه رانندگی خود کد دستوری #193* یا *۱۱۰# را شماره‌گیری کنید؛ اما فعلا این دو سرویس در دسترس نیستند.