از همین اول به سراغ اصل مطلب میرویم. ما قرار نیست که در خصوص شبکههای اجتماعی صحبت کنیم، بلکه تمرکز ما در این مقاله بیشتر روی بازاریابی شبکه های اجتماعی است. شبکهها با بازاریابی آنها کاملاً است؛ دقیقاً چیزی شبیه به تولید محتوا و بازاریابی محتوایی. هر دو در ظاهر به یک مورد اشاره دارند؛ اما اهداف آنها کاملاً با هم فرق دارد.
شبکههای اجتماعی یک بستری است که شما از آن برای ارتباط با دیگران یا برندسازی محصولات و خدمات خود استفاده میکنید. بازاریابی شبکههای اجتماعی شامل فعالیتهایی است که برای رسیدن به هدف هر شبکه انجام میشود. در ادامه این مقاله قصد داریم که فقط در خصوص بازاریابی شبکه های اجتماعی یا (SMM(Social Media Marketing صحبت کنیم.
بازاریابی شبکه های اجتماعی چیست؟
این سؤال همیشه تازه است. اینکه بازاریابی شبکه های اجتماعی چیست؟ دقیقاً قرار است که در این نوع بازاریابی چه فعالیتهایی انجام شود؟ از همه مهمتر چرا این روزها به آن توجه بسیار زیادی میشود؟ عجله نکنید، تکتک همه سؤالات را پاسخ خواهیم داد.
بازاریابی شبکههای اجتماعی چیزی جدا از تکنیکهای تبلیغات اینترنتی نیست. افزایش استفاده از شبکههای اجتماعی و تأثیر آن بر رفتار و فعالیتها اصلاً قابل کتمان نیست. ازاینرو در کنار فعالیتهایی اینترنتی که برای افزایش فروش و برندینگ مورد استفاده قرار میگرفت، شبکههای اجتماعی مختلفی هم اضافه شد. البته علم استفاده از این شبکهها برای رسیدن به هدف فروش را بازاریابی شبکه های اجتماعی تحت پوشش خود قرار میدهد.
این نوع بازاریابی به معنای استفاده از پتانسیل شبکههای مختلف اجتماعی در راستای هدف بازاریابی اینترنتی است. اینکه شما برنامهای را تدوین کنید و با کمک ابزارهای ارتباط اجتماعی مانند فیسبوک، توییتر و غیره بتوانید به افزایش آگاهی برند خود کمک کنید. هدف از این نوع مارکتینگ دسترسی به همین مسئله است.
چرا از بازاریابی شبکه های اجتماعی استفاده کنیم؟
اولازهمه این را بگوییم که کسی شما را مجبور نمیکند که از این تکنیک برای سایت خود استفاده کنید. بههرحال روشهای دیگری هم وجود دارد که به شما در افزایش رتبه سایت کمک خواهد کرد. خیلی از شرکتها اصلاً با خود تکنیکهای سئو در درون صفحه، رتبه سایت افزایش میدهند؛ اما یک سؤال؟
این روزها که شدت رقابت در سادهترین کلمات کلیدی افزایش پیدا کرده است و از طرفی تمایل کاربران به ویژه نسل جدید به سمت استفاده از گوشی موبایل و شبکههای اجتماعی رفته است، خود سئو به تنهایی چقدر میتواند در افزایش فروش تأثیر داشته باشد؟ قبول داریم که اولین گام در تدوین یک برنامه دیجیتال مارکتینگ موفق، بهینهسازی ساختاری سایت است؛ اما بیایید کمی با دنیا پیش بروید.
همین الآن اگر به خیابان بروید، البته منظور ساعت شلوغی شهر است نه نصف شب، همه سرشان در گوشی است. حالا یکی با گوشی بازی میکند، یکی تلگرام یا واتس آپ خود را بررسی میکند و دیگری در حال ارتباط با دوستان است. برای همین است که روی بازاریابی شبکه های اجتماعی بیشتر از گذشته توجه شده است؛ اما واقعاً چرا؟ چرا باید چنین مارکتینگی را در برنامه خود بگنجانیم؟
کاربران در شبکههای اجتماعی فعال هستند
بر اساس آماری که استاتیستا منتشر کرده است تا سال ۲۰۲۱، تعداد افرادی که در جهان از شبکههای اجتماعی استفاده میکنند به بیش از ۳٫۱ میلیارد نفر خواهد رسید. اگر فرض کنیم که در کره خاکی ۲۰۵ کشور مستقل وجود دارد، سهم هر کشور حدود ۱۵ میلیون نفر میشود. حالا ما یکم بدبینانهتر نگاه میکنیم و آن را برای ایران به حداقل ده میلیون نفر میرسانیم؛ یعنی حداقل این تعداد از شبکههای اجتماعی استفاده میکنند.
این عدد بازار خیلی بزرگی است؛ البته همه آنها مشتریان شما نیستند. اگر خیلی معروف باشید مانند خبرگزاریها به یک میلیون و پانصد هزارتا خواهید رسید. پس چرا چنین بازاری را حتی هزار نفر که دسترسی به آن هم خیلی راحت است، از دست بدهید؟
کاربران به پیامهای شبکههای اجتماعی راحتتر پاسخ میدهند
هدف اولیه استفاده از هر شبکه اجتماعی، برقراری ارتباط با دوستان یا برند مورد علاقه است. کسی در گام اول برای خرید عضو این شبکهها نمیشود. شما حساب کاربری را در یکی از شبکههای باز میکنید تا از فعالیتهای آخری دوستان مطلع شوید یا با آنها خیلی راحتتر ارتباط برقرار کنید؛ اما این دلیل نمیشود که از شبکههای اجتماعی نباید برای بازاریابی استفاده کرد.
بر اساس اطلاعاتی که MarketingSherpa منتشر کرده است، ۹۵ درصد کاربران شبکههای اجتماعی که رده سنی بین ۱۸ تا ۳۵ را دارند، از شبکههای اجتماعی برای دنبال کردن برندهای محبوب خودشان استفاده میکنند. آنها صد درصد از طریق این شبکهها خرید نمیکنند؛ اما یک پست خوب به راحتی میتواند ذهن آنها را برای خرید ترغیب کند.
باعث افزایش آگاهی کاربران میشود
اصلیترین هدف بازاریابی شبکه های اجتماعی افزایش آگاهی است. در واقع شما در بازاریابی به دنبال فروش محصولات خود نیستید، بلکه از آن برای معرفی بیشتر آنها و ترغیب کاربران برای خرید یا استفاده از خدمات خود استفاده میکنید. هرچه با تولید محتوا فعالتر باشید، بیشتر دیده میشوید. این بیشتر دیده شدن باعث افزایش شناخت و آگاهی شما خواهد شد.
ترافیک سایت شما را افزایش میدهد
یکی از مقصدهای بازاریابی اینترنتی، سایت است. چه مکانهایی بهتر از شبکههای اجتماعی که کاربران زیاد و فعالی در آنجا وجود دارند؟ خیلی راحت با بازاریابی شبکه های اجتماعی میتوانید سایت خود معرفی کنید و حتی آدرس آن را قرار دهید تا کاربران برای دریافت اطلاعات بیشتر به آنجا مراجعه کنند.
کاربران خاص را پیدا میکنید
در یک سایت شما خیلی دسترسی به کاربران ندارید؛ یعنی ممکن است که هر کاربری با هر نوع جستوجوی عبارتی وارد سایت شما شود. اگر مطالب یا موضوع سایت مورد علاقه او بود، چه بهتر؛ در غیر این صورت خیلی سریع سایت را ترک میکند. در شبکههای اجتماعی به این صورت نیست. حداقل شما کنترل بهتری روی کاربرانتان دارید.
برای مثال، شما در سایتتان در خصوص سئو و بهینهسازی سایت مطلب مینویسید. مطالب شما هم مناسب افرادی است که عاشق یادگیری سئو هستند، نه آنهایی که به دنبال شرکتی برای افزایش رتبه سایتشان میباشند. بهترین کانال برای شما لینکدین است. در لینکدین دانشجویان زیادی عضو هستند که در آنجا فقط برای به دست آوردن آخرین مطالب سئو و بهینهسازی فعالیت میکنند. در اینجا شما محدوده کاربرانتان را محدود اما خاص و متمرکزتر کردهاید. آنهایی با شما آشنا میشوند که واقعاً به دنبال چنین مطالبی هستند.
دست شما برای تبلیغات باز است
دست شما برای تبلیغات در انواع شبکههای اجتماعی بسیار باز است، در واقع شما خیلی هدفمندتر میتوانید هم کمپینی را اجرا و هم اینکه در هزینههای خود صرفهجویی کنید. همانطور که در مورد ۵ نوشتیم، به دلیل خاص بودن کاربران، هر تبلیغی که شما انجام میدهید، کاربران هدفتان میبینند. حتی اگر شما ندانید که چگونه خود تبلیغ را به کاربران برسانید، شبکههای اجتماعی کمکتان خواهند کرد.
در تمامی شبکههای اجتماعی شما میتوانید کمپین، پست، محصول یا هر چیزی را تبلیغ کنید. در آنجا از شما توضیحاتی در خصوص نوع تبلیغات پرسیده و بر اساس آن، کاربرانی که بیشتر به موضوع تبلیغ شما مرتبط هستند، نمایش داده میشود. در واقع باید گفت تبلیغات در شبکههای اجتماعی هدر رفت هزینه نیست، بلکه به نوعی سرمایهگذاری است.
باعث افزایش رتبه سایت شما میشود
یکی از معیارهای گوگل برای رتبه دهی به سایت، حضور در شبکههای اجتماعی و دریافت لینک ورودی از آنها است. درگذشته گوگل فقط به ورودی از شبکهها توجه میکرد؛ هرچه تعداد لینک ورودی بیشتر میبود، رتبه شما هم افزایش پیدا میکرد. این مسئله الآن به حضور در شبکهها کشیده شده است. تا حدی که گوگل حتی برای نمایش جستوجو گاهی صفحات شبکههای اجتماعی را نشان میدهد. یوتیوب و لینکدین دو شبکهای هستند شما در صفحه نتایج این روزها خیلی مشاهده کردهاید.
رقبای شما در شبکههای اجتماعی فعال هستند
اینکه در چه صنعتی فعال هستید، اصلاً فرقی ندارد. همه کسبوکارها این روزها برنامهای برای حضور در شبکههای اجتماعی تنظیم کردهاند؛ حالا تعدادی خیلی قویتر و بقیه هم حضور کمرنگتر دارند. پس چرا شما چنین حوزه فعالی را از دست دهید؟ همانطور که در بالا هم نوشتیم، بسیاری از کاربران بیشتر وقت خود را در شبکههای اجتماعی سپری میکنند. آنها به اولین تبلیغ یا پیامی که محصول و خدمات آنها را نشان میدهد، جذب میشوند. البته یک کاربر هیچگاه به یک صفحه اکتفا نمیکند، بلکه به دنبال بقیه هم میگردد؛ اما اگر غیرازآن صفحهای وجود نداشته باشد، چه خواهد شد؟
وفاداری شما را افزایش میدهد
بر اساس تحقیقی که در دانشگاه تگزاس انجام و نتیجه آن در سایت lyfemarketing منتشر شده است، برندهایی که تعامل فعال با کاربران و مشتریان خود در شبکههای اجتماعی دارند، نرخ وفاداری کاربرانشان افزایش چشمگیری خواهد داشت. در واقع، کاربران به آنها اعتماد میکنند. به خود میگویند، برندی که همیشه فعال است و محتوای خوب منتشر میکند، پس به کسبوکار خود اهمیت میدهد، پس چرا از خدماتشان استفاده نکنم؟
با کاربران جدید ارتباط برقرار خواهید کرد
شما با بازاریابی شبکه های اجتماعی علاوه بر حفظ کاربران فعلی، کاربران جدیدی را جذب خواهید کرد کنید. در واقع، یکی از اهداف نهایی همین است. خوشبختانه تمامی شبکهها دارای قابلیت گزارش دهی هستند؛ البته برای دریافت اطلاعات دقیقتر، نیاز به پرداخت هزینه است. اگر به خروجی نگاه کنید، به راحتی میتوانید متوجه شوید که چه میزان در نفوذ به بازار جدید موفق بودهاید.
بازاریابی شبکه های اجتماعی
۵ هسته اصلی در بازاریابی شبکه های اجتماعی
حالا که هم تعریف بازاریابی شبکه های اجتماعی را فهمید و از همه مهمتر دلیل اینکه چرا باید استفاده کنیم، اکنون نوبت این است که ۵ ستون اصلی در تدوین این نوع مارکتینگ را بشناسیم.
استراتژی
اولین قدم در این نوع بازاریابی و در حالتی از هر برنامهریزی، تدوین استراتژی است. اینکه شما باید از قبل یک چشمانداز یا نقشه راهی برای فعالیت خود تعیین کنید. در تدوین استراتژی به موارد زیر باید اهمیت دهید:
اهداف شما چیست؟
بازاریابی شبکه های اجتماعی برای هر کسبوکاری یک هدف مجزایی دارد. اینکه بسیاری از مشتریان در همان جلسه اول بیان میکنند که ما میبینیم استفاده از شبکهها زیاد شده است، برای همین گفتیم که بازار را از دست ندهیم. این هدف نیست. هدف در بازاریابی باید خاص باشد. آگاهی برند، افزایش فروش محصول، افزایش رتبه سایت و تمامی موارد هرکدام میتواند یک هدف باشد که بر اساس نوع کسبوکار باید مشخص شود. اصلاً ممکن است که شما سایت نداشته باشید، پس دقیقاً قرار است شبکهها در خصوص سئو چه چیزی را افزایش دهد؟ یا سایت خبری باشید که در این افزایش آگاهی از برند بیشتر مدنظر خواهد بود.
در کدام شبکه باید فعالیت شود؟
با اینکه در همه شبکهها کاربران زیادی فعال هستند؛ اما هرکدام نوع موضوع خاصی را میطلبند. لینکدین پست تخصصی، اینستاگرام، عکس و توییتر جملههای کوتاه. در واقع، در هرکدام کاربران مخصوصی عضو هستند. باید بر اساس کسبوکار خود و نوع کاربرانتان که در کدام شبکه فعال هستند، بهترین نمونه را انتخاب کنید؛ شاید ممکن است که حتی یک شبکه باشد.
کدام نوع محتوا همرسانی شود؟
چه نوع محتوایی باید در شبکههای خود به کار ببرید؟ حتماً نباید که مطالب سایت با شبکه مختلف یکسان باشد. اولازهمه اینکه شما باید برای هر شبکه موضوعی خاص و جدیدی در استراتژی تعیین کنید، دوم اینکه سلیقه کاربران هر شبکه متفاوت هستند. شاید آقای ایکس هم در فیسبوک شما را دنبال کند و هم در اینستاگرام؛ اما به دلیل اختلاف ماهیت این دو شبکه، این آقای ایکس که دنبال کننده شما است، در اینستاگرام فقط قصد دیدن عکس محصولاتتان را دارد؛ اما در فیسبوک به دنبال مطالب آموزشیتان است. پس شما هم باید این مسئله را در نظر بگیرید.
هدر موس، مسئول شبکههای اجتماعی فورتون، نکتهای را در خصوص تدوین استراتژی شبکههای اجتماعی در پلتفرم خود نوشته است:
«هدف اصلی حضور ما در شبکههای اجتماعی، رشد برندمان است. شبکهها محلی است که برند شما بهتر دیده شده و حتی قابلیت رشد سریعتری در این روزها خواهد داشت. ما بر اساس ماهیت کار خود که سایت خبری هستیم، روی ۴ شبکه توییتر، فیسبوک، لینکدین و گوگل پلاس (البته الآن دیگر نیست) تمرکز کردهایم. در هر شبکه موضوعات مرتبط را برای جذب کاربران هدف و فعال در آنجا از قبل مشخص کردهایم.»
برنامهریزی و منتشر کردن
شما برنامهای برای بازاریابی شبکه های اجتماعی از قبل تنظیم میکنید. این برنامه بیشتر شامل منتشر کردن انواع پست در شبکههای مرتبط است. کسبوکارهای کوچک یا نوپا هم که عاشق حضور فعال و مستمر هستند، برای همین در روزهای اول، هرچند ساعت یکبار پستی را منتشر میکنند؛ اما بعد از چند ماه به نتیجه نمیرسند، چرا؟ برای که اصلاً برنامهریزی نداشتند. آنها به خوبی نوع کاربران، شبکهها و هدف را مشخص کنند؛ اما فعالیت در شبکهها همینطوری محض رضای خدا نمیشود.
شما باید برنامهریزی داشته باشید. برنامهریزی یعنی چی؟ یعنی بدانید که بر اساس توانایی شبکه و خودتان، هرروز چه تعداد پست قرار دهید؟ چه ساعاتی منتشر کنید؟ در روزهای خاص چه نوعی پستی را منتشر کنید؟ در واقع، بدانید که قرار است در امروز چه فعالیتی را انجام دهید.
شانون برکر، مدیر شبکههای اجتماعی Car Next Door:
«هر دفعه که کسی در تیم ما محتوای جدیدی را در سایت بارگذاری میکند، من آن را در صف انتظار قرار میدهم. برای هرکدام از محتواهای قرار داده، یک برنامه زمانی تعیین میکنیم. در این برنامه مشخص میکنیم که هر مطلب تا چهار ماه آینده در چه روزهایی و با چه فرمتی منتشر شود.»
گوش کردن
هرچه فعالیت و درگیری شما بیشتر شود، تعداد کاربران وفادار به برند شما هم زیاد خواهد شد. آنها زیر پستهای شما نظرشان را مینویسند، شما را در صفحههای خودشان تگ میکنند یا حتی در خصوص برند شما در یک صفحه دیگر صحبت خواهند کرد؛ بدون اینکه شما متوجه شوید. برای همین شما باید برنامهای داشته تا به فعالیتهای کاربران نسبت به مطالب شما چه در صفحه یا بیرون نظارت داشته باشید.
«امروزه خیلی مهم است که مکان حضور کاربرانتان را در شبکههای اجتماعی پیدا کنید. شما و آنها بیشترین زمان خود را در این شبکهها سپری میکنید. این میتواند باعث افزایش ارتباط شود. زیاد شدن این ارتباط مجازی، شما را همانند عضوی از یک خانواده خواهد کرد. اعضای خانواده باید همیشه با هم در ارتباط باشند. این مسئله در بستر مجازی مهم است، برای اینکه به راحتی و با کاهش ارتباط میتواند بنیان آن را سست کند.»
برداشتی از صحبت کیت سبالد، رهبر تعامل اجتماعی ۱Password
تحلیل
جدا از اینکه هدف شما از فعالیت در شبکههای مختلف چیست، بههرحال شما باید بدانید که برنامه بازاریابی شبکه های اجتماعی به چه مسیری رفته است؟ آیا واقعاً توانستهاید به هدف از پیش تعیین شده برسید یا خیر؟ آیا هشتگ هایی مشخص شده در افزایش رتبه شما مؤثر بوده است؟ ابزارهای زیادی برای این مسئله وجود دارد، حتی خود شبکهها هم به شما برای تحلیل فعالیت و درستی آنها، المانهایی دارند.
تبلیغات
یکی از روشهایی که بتوان به اهداف برنامه بازاریابی شبکه های اجتماعی دست پیدا کرد، تبلیغات است. تبلیغات در شبکههای اجتماعی هیچ مشکلی ندارد، همین الآن در تمامی شبکهها قابلیتهای تبلیغات بین پستی، استوری و هر چیزی دیگری را وجود دارد. مزیت تبلیغات این است به راحتی و خیلی سریع میتوانید به کاربران هدف خود دسترسی پیدا کنید. فقط کمی باید سر کیسه را شل کنید.
بازاریابی شبکه های اجتماعی در کسب و کار
شبکههای اجتماعی که میتوان در آن فعالیت کرد؟
در بالا نوشتیم که فعالیت در هر شبکههای هدف مخصوص به خود دارد. ممکن است که اینستاگرام با این همه محبوبیت اصلاً بستری مناسب برای فعالیت شما نباشد. برای همین باید بهترین بستر را بر اساس کسبوکار، کاربران و ارتباط آن با هدف شبکه مشخص کنید.
کدام شبکه فعالیت کنیم؟
فیسبوک
لینکدین
اینستاگرام
توییتر
یوتیوب
آپارات
پینترنست
لنز
فروم ها
انتخاب آنها دیگر به جواب سؤالات بالا بستگی دارد.
آیا همه باید بازاریابی را انجام دهند؟
بله. فرقی ندارد که کسبوکار شما کوچک است یا بزرگ؛ چه محصول یا خدماتی را عرضه میکنید؛ کاربران شما گسترده هستند یا خیر. فعالیت در شبکههای اجتماعی اصلاً شوخی بردار نیست. یک اشتباه کوچک در تدوین استراتژی میتواند همه برنامه را به هم بریزد. از طرفی دیگرهمانطور که در بالا هم نوشتیم، فعالیت درست در شبکههای اجتماعی باعث وفاداری کاربران نسبت به برند شما میشود. یک روز فعال باشید و تا ده روز هیچ پستی، چه معنایی خواهد داشت؟
هزینه بازاریابی شبکه های اجتماعی چقدر خواهد بود؟
تصور غلطی که در خصوص بازاریابی شبکه های اجتماعی وجود دارد، این است که باید هزینه بالایی برای فعالیت در آن پرداخت کنید. در صورتی که اصلاً چنین نیست. نه برای عضویت و نه پست گذاشتن از شما هیچ مبلغی دریافت نمیشود. بله اگر قصد پروموت محتوا و تبلیغ داشته باشید، باید هزینه بپردازید؛ اما این برای شرکتهای خاص با فعالیتهای بینالمللی است.
هزینه فعالیت در شبکههای اجتماعی بیشتر شامل تولید انواع محتوا در آن و برنامهریزی است. بههرحال، این مسئله یک فعالیت تخصصی است. باید برای آن زمان صرف کرد. همچنین برای تولید محتوای حرفهای در شبکهها نیاز به ابزارهای خاصی است که حتماً باید به دست کارشناسان حرفهای انجام شود. هزینهای که شما پرداخت میکنید، برای این مسئله است.
زمان بازدهی آن چقدر است؟
حدود ۳ میلیارد کاربر فعال در شبکههای اجتماعی وجود دارد؛ اما این دلیل نمیشود که به محض ساخت یک صفحه یا حساب کاربری، ۵۰ میلیون کاربر وارد صفحه شما شوند. بازاریابی شبکه های اجتماعی به استراتژی شما بستگی دارد. همان گام اول که در بالا نوشتیم. هرچه استراتژی بهینهتر و اصولیتر تدوین شود، زمان دریافت نتیجه که زودتر خواهد بود؛ در غیر این صورت شاید تا ده سال هم هیچ بازخوردی به دست نیاورید.
آیا خودمان میتوانیم انجام دهیم؟
خیر. از همینجا معذرتخواهی میکنیم که خیلی رک جواب دادیم. در تمامی شرکتهای بزرگ، واحد مجزایی به نام شبکههای اجتماعی دارند. اولین فعالیتی که آنها انجام میدهند، تدوین بازاریابی شبکه های اجتماعی است. برای اینکه اصلاً فعالیت در هر شبکههای کاملاً تخصصی است. هر شبکه به حدی چموخم دارد که نمیتوان یک نفر را پیدا کرد که به دو تا شبکه تسلط داشته باشد.
خلاصه اینکه
بازاریابی شبکه های اجتماعی شامل فعالیتهایی است که به شما کمک میکند تا بتوانید حضوری بهتر و هدفمندتر در شبکهها داشته باشید. شما یک پست مینویسید، این بازاریابی است که آن را به کاربر مورد نظر شما میرساند، فقط به شرط اینکه به درستی تمامی مراحل بالا انجام شود.
منبع: اینجا