تعریف همدلی
مهارت همدلی نوع خاصی از توجه داشتن به دیدگاه دیگری است. درواقع، همدلی دو جزء شناختی و یک جزء عاطفی دارد. اجزای شناختی همدلی عبارتند از توانایی در شناسایی و نامگذاری حالات دیگران و توانایی در حدس زدن دیدگاه اشخاص دیگر. جزء عاطفی آن عبارت است از توانایی در نشان دادن پاسخ عاطفی مناسب، به منظور برقراری روابط همدلانه.
شراط لازم برای انجام چنین کاری خودآگاهی است. همدلی رابطه شما را با دیگران مستحکم می‌کند؛ اجازه می‌دهد آنها را درک کنید و آنها نیز شما را بفهمند. همدلی کردن یعنی شناخت احساسات و هیجانات دیگران و دیدن دنیا از دریچه چشم آنها.
همدلی، از نخستین سال‌های زندگی در افراد وجود دارد؛ اما افراد مختلف از نظر توان و تمایل به همدلی کردن با دیگران متفاوت هستند.
چگونه مهارت همدلی را تقویت کنیم؟
اگرچه با پرهیز از ارزیابی دیگران، درک تفاوت‌های فردی و دیدن شرایط و موقعیت‌ها از زاویه دید متفاوت مهارت همدلی تا میزان زیادی تقویت می‌شود؛ اما اگر به دنبال روش‌های بیشتری برای افزایش مهارت همدلی هستید می‌توانید از موارد زیر استفاده کنید:
کنترل احساسات و هیجانات
نحوه ابراز و مهار احساسات از مهم‌ترین اصول ارتباط با دیگران است. هوش هیجانی به عنوان مجموعه‌ای از توانایی‌های درونی به انسان‌ها کمک می‌کند تا در شرایط و موقعیت‌های مختلف با حفظ انگیزه خود، در مقابل تضادها و ناملایمتی‌های احساسی سازگاری از خود نشان دهد و متناسب با موقعیت به آن پاسخ دهد.
عدم انتقال احساسات منفی به دیگران
به یاد داشته باشید که هر گونه تفاوت فرصتی است برای آشنایی با مهارت‌های ناشناخته و یادگیری آن. لذا در صورتی که با شرایط ناخواسته‌ای برخورد می‌کنید بهتر است که صبر داشته‌باشید و اندکی خویشتن‌داری کنید. عدم انتقال احساسات منفی به دیگران و دادن زمان به‌خود جهت درک شرایط پیش آمده از مهم‌ترین نکاتی است که در برقراری ارتباط همدلانه موثر است.
درک چهارچوب ذهنی دیگران
اطلاع داشتن درباره گذشته دیگران و تجربیاتی که در زندگی داشته‌اند باعث‌می‌شود که چهارچوب ذهنی آنها قابل درک شود و به نقاط ضعف و حساسیت‌های آنها آگاهی بیشتری پیدا کرد.
گوش دادن به حرف‌های طرف مقابل
یکی از مهم‌ترین ابزارهای تقویت همدلی، گوش کردن است. این ابزار اندکی با شنیدن متفاوت است زیرا به انرژی و توجه بیشتری نیاز دارد. گوش کردن همدلانه شامل صبر کردن، عدم پیش‌داوری و قضاوت و عدم دخالت احساسات شخصی می‌شود. لذا بهتر است در هنگامی که فرد مقابل در حال صحبت است با آرامش و دقت به صحبت‌های او گوش دهید و در هنگام اتمام صحبت‌های فرد مقابل، نظرات و احساسات ابراز شده‌اش را با زبانی دوستانه استنباط کنید.
در این خصوص توصیه می‌شود که استنباط خود را به گونه‌ای بی‌طرفانه به فرد منتقل کرده و از تایید یا مردود شمردن نظرات او اجتناب کنید. همچنین می‌توانید با پرداختن به مواردی که مورد توجه فرد مورد نظر شماست و درک کردن احساسات او در حین صحبت کردن، از روش “گوش دادن” نتایج بهتری بگیرید و با این روش علاوه بر مهارت همدلی، مهارت روابط بین فردی خود را نیز بیش از پیش تقویت کنید. برای دقیق گوش کردن چهار فن وجود دارد:
تعبیر و تفسیر کردن: مطالبی که شنیده‌اید را برای گوینده تفسیر کنید تا مطمئن شوید که سخنان او را درست فهمیده‌اید.
انعکاس احساسات: وقتی کسی ناراحت و عصبانی به نظر می‌رسد با دقیق شنیدن، همدلی خود را به او منعکس نمایید.
انعکاس مفاهیم: به طور خلاصه، حقایق و محتوای سخن گوینده را به او منعکس سازید.
ترکیب کردن و خلاصه نمودن: نکات مختلف گوینده را با هم ترکیب کرده و در یک جمله به او منعکس کنید.
استفاده درست از زبان بدن
یکی دیگر از ابزارهای افزایش همدلی استفاده درست و به جا از زبان بدن است. نحوه نشستن، حرکت دست‌ها، زاویه سر، نحوه نگاه کردن، حالت چهره و…. از جمله مواردی است که می‌توان به ناخودآگاه فرد مقابل اطلاعات زیادی منتقل کند. لذا توصیه می‌شود که در هنگام درک کردن دیگران از انجام حرکات تدافعی مانند دست به سینه شدن، نگاه از بالا به پایین و… خودداری کنید تا ارتباط بهتری با یکدیگر برقرار کنید.
آنچه همدلی برای فرد به ارمغان می آورد:
– افزایش اعتماد به نفس
– احساس خوشایند و مثبت بودن
– کمک به تصمیم گیری بهتر
– تحکیم روابط بین فردی
– پیشگیری از آسیب های روانی اجتماعی
– شناخت بهتر دیگران و ایجاد روابط گسترده
این موارد را نیز فراموش نکنید:
-همدلی کردن دارای حد و اندازه است، افراط در آن امکان سوء استفاده را فراهم می‌کند.
– همیشه اطرافیان خود را به خاطر رفتارهای همدلانه تشویق کنید.
– در برابر افرادی که موجب ناامیدی و دلسردی می‌شوند و یا احساسات همدلانه را جدی نمی‌گیرند، مقاومت کنید یا از آنها دوری کنید.