واحد پول حال حاضر ایران یعنی ریال، در سال ۱۳۰۸ بجای قران ایجاد شد که معادل ۱۰۰ دینار ارزش داشت و علامت اختصاری آن IRR است. از زمان انتخاب ریال بهعنوان یکای پول رسمی کشور، هنوز هم تومان (برابر با ۱۰ ﷼) در معاملات و برای حساب کردن بکار میرود.
در حال حاضر واحد پولی ریال ایران بهدلایل فراوان و متعددی، یکی از بی ارزش ترین پول های جهان است و در واقع بعد از بولیوار کشور ونزوئلا، دارای کمترین ارزشترین در میان واحدهای پولی دنیا است.
تاریخ طولانی و پر فراز و نشیب این سرزمین کهن واحدهای پولی زیادی را به خود دیده است که برخی از آنها با تغییر حکومت و یک سلسله اعتبار خود را از دست داده و جای خود را به یک یا چند واحد پولی دیگر داده اند. بعضی دیگر از این پولها در چندین حکومت رواج داشته و در معاملات مورد استفاده قرار میگرفته است.
در اینجا مهمترین و معروفترین آنها را به شما معرفی میکنم:
دریک
دریک (daric) یکی از نخستین واحدهای پولی تاریخ است که توسط حکومت هخامنشیان ایجاد شده است. دریک سکهای طلا با نقش حکاکی شده یک کماندار بود که در آن دوران بسیار رایج داشت.
دینار
دینار در گذشته و دوران حکومت ساسانیان سکهای از جنس طلا بود که از آن برای تشریفات استفاده میشده است. امروزه هم دینار واحد پولی معتبر و رایج بسیاری از کشورهای عربی است. به نظر میرسد که نام اولیه دینار، دنار بوده که در زبان عربی به به این نام تبدیل شده است.
پشیز
پشیز سکههایی مسی و برنزی بود که در دوران حکومت سلسله ساسانیان ضرب میشد و بهعنوان پول از آن استفاده میکردند. ارزش پشیز تقریبا با پاپسی یا فلوس برابر بوده است. سالهاست که عوام پشیز را یک چیز بیارزش میگویند درحالیکه در زمانهای گذشته درصدی از یک واحد پولی(درم) در ایران محسوب میشده است. البته نامهای دیگری مانند فلس، قاز، پاپسی یا پول سیاه نیز برای پشیز بهکار میرفته که در زمان خود رایج بوده است.
محمودی
نام محمودی از اسم سلطان محمود غزنوی پایه گذار حکومت و سلسله غزنویان گرفته شده است. واحد پول محمودی در دوران غزنویان برای معاملات و مبادلات استفاده میشده.
چاو
مغولها پس از حمله و فتح ایران واحد رسمی پول کشور را به چاو تغییر دادند. جالب است بدانید که اولین پول کاغذی یا همان اسکناس توسط همین مغولها (ایلخانان) و با نام چاو چاپ شده است.
صنار
در دوره حکومت سلسله صفویان، صنار بهعنوان پول رسمی ایجاد و استفاده میشد. صنار یا همان صد دینار که به مرور زمان و با تکرار زیاد در محاوره به این صورت بیان میشود. هر صنار یک سکه مسی بود که ارزشی معادل صد دینار داشت.
عباسی
عباسی هم مثل محمودی غزنویان، سکهای نقرهای یا مسی بود که در دوران حکومت صفویان و برگرفته از نام شاه عباس اول صفوی بهعنوان واحد رسمی پول مورد استفاده قرار میگرفته. البته عباسی در برابر سکههای طلای اشرفی که در آن زمان رایج بوده ارزش زیادی نداشته است.
نادری
نادر شاه افشار پس از تاسیس سلسله افشاریه پولهای رایج ایران را به نادری تغییر داد و از آن پس معاملات مردم ایران با نادری انجام میگرفت.
شاهی
شاهی در دوران حکومت سلسله قاجارها یک واحد پول بود و در گذشته ارزش آن برابر پنجاه دینار بوده است. نوعی دیگر از شاهی جنس طلا معادل ۲ ریال ارزش داشته است.
قران
واحد اصلی پول در دوران قاجاریه قران بوده و ارزشی معادل ۱۰۰۰ دینار داشته است. به گفته مورخان این نام برگرفته از لقب سلطان صاحب قران که به ناصرالدینشاه اتلاق میشد بوده است. ارزش هر قران برابر هزار دینار بوده است.
تومان
تومن یا همان تومان هم یک واحد پولی در دوره قاجار بوده و هر واحدش مانند امروز برابر با ۱۰ ریال بوده است. امروزه هم بهصورت غیررسمی از تومان بهعنوان واحد اصلی برای شمارش پول و معاملات استفاده میشود. معنای لغوی کلمه تومان به معنی ۱۰ هزار است و پیشینه آن به زمان حکومت مغولها بر میگردد؛ امیر تومان به کسی گفته میشد که ۱۰ هزار سرباز تحت امر خود داشت.
ریال
واحد پولی ایران از زمان پهلوی که ارزش آن یک دهم تومان است و در واقع ارزش کمی است. اکنون نیز واحد پول رسمی کشور است اما در میان عوام از تومان استفاده میشود.
در آخر اگر میخواهید بدانید که قویترین ارزهای دنیا متعلق به چه کشورهایی است به مقاله با ارزش ترین پول های جهان سری بزنید؛ بدون شک بسیاری از شما هم مثل من از دیدن کشورهایی که در صدر این لیست قرار دارند تعجب خواهید کرد.